هنر تولید پرچم و کتیبه از دیرباز در کشور ما بوده است و جای جای تاریخ و هویت ایران، از نمادهای مهم و اثرگذار بر پایه میراث ملموس پر است.
استاد مسعود نجابتی، طراح معروف فونت فارسی «پرشیا»، این روزها در مشهد و به عنوان استاد و مربی کارگاههای نخستین جشنواره ملی کتیبه و پرچم رضوی حضور دارد.
وی در گفت و گویی اختصاصی با خبرنگار شهرآرانیوز با برشمردن گوشهای از تاریخچه این هنر به مثابه سندی تاریخی برای ایرانیان گفت: مبحث پرچم و کتیبه در کشور ما سابقهای طولانی دارد؛ چه در دوران پیشا اسلام که کتیبهها برای نشان دادن فتوحات و فرمانهای سلاطین و پادشاهان استفاده میشد و چه در دوران پسا اسلام که کتیبهها و پرچمها برای انتقال مفاهیم تمدن اسلامی به کار میرفت، ایران را دارای گنجینهای ارزشمند از کتیبهها نموده است.
نجابتی ادامه داد: اعتبار نوشتار و خط در دوره اسلامی سبب کم رنگ شدن نقوش در کتیبهها شد و مساجد برای مضامین دینی از کتیبههای نوشتاری بهره بردند. پس از تسلط مذهب شیعه بر کشور، در آیات آیات الهی، احادیث نیز به هنر کتیبه نویسی وارد شد و طرحهای جدیدی شکل گرفت.
وی خاطرنشان کرد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در ایران معاصر، کتیبهها و پرچمها متناسب با مناسبتهای عزا و جشن شکل گرفتند و ترکیبی از انواع هنرها برای پیوند دادن به مضامین دینی پای کار آمدند و این هنر تعالی خاصی یافت.
این استاد دانشگاه و خوشنویس معاصر با اشاره به بازار کار فعال در این هنر گفت: مسئله اقتصاد هنر این روزها بیش از پیش مطرح است و در هنری مانند کتیبه و پرچم، چون بازار سفارشها خوب است و تولید و عرضه وجود دارد و از سوی دیگر، مجموعهای بزرگ از هنرها مانند خوشنویسی، تذهیب، تصویرگری و حتی قطعه کاری برای این هنر لازم است، بنابراین ما با مجموعهای بهم پیوسته مواجهیم و همین امر کمک خوبی به رشد بازار و اقتصاد هنر میکند.
نجابتی ادامه داد: در زمینه هنر کتیبه و پرچم، آنچه که مغفول مانده، استفاده از زیست بوم و جغرافیای هر منطقه است که میتواند تناسب خوبی را میان این اثر هنری با فرهنگ مردم هر منطقه داشته باشد. به عنوان مثال، در ایام محرم و صفر میتوان براساس شرایط فرهنگی هر منطقه، به خلق آثار پرداخت تا هویت و فرهنگ بومی در آن دیده شود.
وی در ادامه به نقش دانشگاهیان در ترویج هنرهای مذهبی معاصر خاطرنشان کرد: بدون شک فضای آکادمیک بسیار مهم است و باید به شکل بومی به این هنرها پرداخت؛ زیرا دادههای منابع درسی ما در این زمینه بیشتر غربی است و شبکه ملی طراحان نیز خواهان آن بودند که واحدهای درسی با الگوهای بومی جایگزین شود.
نجابتی ادامه داد: هنر کتیبه و پرچم به عنوان یک میراث تاریخی به ما رسیده است و بیشتر از آنکه مشق نظری کرده باشیم، مبتنی بر تجربه با آن برخورد کرده ایم. پس لازم است تا از جایگاه عمومی و اجتماعی این هنر سود بجوئیم و شرایط را برای بهره گیری از تواناییهای علمی و بومی خودمان مهیا سازیم.
استاد خبره خوشنویسی و طراحی کتیبه در پایان با اشاره به حضور جوانان علاقمند به امر گرافیک گفت: جوانان امیدبخش آینده هستند و همین اقتصاد هنر که پیش از این بیان کردم، یکی از امیدواریهای من به حفظ مسیر تولید و آفرینش آثار است.
طراح فونت مشهور «پرشیا» تاکید کرد: روزگاری برای تولید یک فونت فارسی باید با وزارت ارشاد همکاری میکردیم. اما امروز یک جوان خوش ذوق میتواند پس از طراحی، طرح خود را در اینترنت به فروش برساند و درآمد ماهیانه داشته باشد؛ بنابراین نباید منتظر کسی بمانیم و با اتکا به توانایی خود و نیاز بازار، میتوان پرچم و کتیبه را به عنوان هنری که توان اقتصادی نیز با خود دارد گسترش بدهیم.