استودیوی افسانه‌ای جیبلی

مترجم: هدی جاودانی _ اول فوریه ۲۰۲۰،  برای اولین بار، ۲۱ فیلم از استودیوی افسانه‌ای «جیبلی» به نتفلیکس می‌آید. اتفاقی که بسیاری از طرف‌داران این استودیوی ژاپنی را سر ذوق آورده است. حالا افراد بیشتری می‌توانند با دنیای افسانه‌ای فیلم‌های جیبلی آشنا شوند. فیلم‌هایی که تاکنون، یا بر روی دی‌وی‌دی و پرده سینما بودند، یا به صورت غیرقانونی دانلود می‌شدند. استودیو جیبلی، اولین بار در سال ۱۹۸۵ و توسط دو شخصیت شگفت‌انگیز به نام هایائو میازاکی و ایسائو تاکاهاتا تأسیس شد.

 

جیبلی به معنای بادی است که در بیابان شروع به وزیدن می‌کند؛ نامی که میازاکی با انتخاب آن، به آغاز ماجراجویی منحصربه‌فرد خود در دنیای انیمه اشاره می‌کرد. ژاپن به فیلم‌های انیمیشن خود، یا دقیق‌تر، به انیمه‌های خود، شهرت فراوانی دارد، اما نام جیبلی در این صنعت یک‌سرو‌گردن بالاتر از دیگران قرار می‌گیرد. مناظر نقاشی‌شده بی‌نظیر انیمه‌های جیبلی، در بدو انتشار خود، به الگویی برای انیمه‌های پس از خود بدل شدند.

در مواجهه با این خبر، افراد به دو دسته تقسیم می‌شوند: گروه اول کسانی هستند که تا به حال حتی نام استودیو جیبلی به گوش‌شان هم نخورده و گروه دوم آن‌هایی هستند که از صمیم قلب به این فیلم‌ها عشق می‌ورزند. اگر شما جزو گروه اول هستید و می‌خواهید تماشای انیمه‌های آن را از جایی شروع کنید، در مواجهه با بیش از ۲۰ انیمه، که هر کدام حس‌وحال متفاوتی با دیگری دارد، احتمالا دچار سردرگمی می‌شوید. به همین خاطر، تصمیم گرفتیم تا چند انیمه از مهمترین آثار استودیو جیبلی را معرفی کنیم، تا پس از ورود به دنیای خارق‌العاده جیبلی، خود باقی مسیر را طی کنید:

 

شهر اشباح -Spirited Away - ۲۰۰۱
اگر به دنبال برنده اسکار هستید، با «شهر اشباح» شروع کنید. شهر اشباح توانست در سال ۲۰۰۳ اسکار بهترین فیلم انیمیشن را از آن خود کند. انیمه‌ای که در آن می‌توانید تقریبا تمامی خصوصیت‌های منحصربه‌فرد جیبلی را یک‌جا ببینید و به همین خاطر، افراد اغلب از طریق آن با جهان جیبلی آشنا می‌شوند. شهر اشباح داستان خارق‌العاده دختری ده ساله به نام چیهیرو است که همراه خانواده‌اش به خانه جدیدشان سفر می‌کند. هنگامی که پدرش برای رسیدن به مقصد راه میان‌بری را انتخاب می‌کند، پدر و مادر چیهیرو گرفتار می‌شوند. چیهیرو تنها و سرگردان، ناگهان از دنیای ارواح سردرمی‌آورد و برای نجات پدرومادر خود، به جستجو در این سرزمین وهم‌آلودِ مملو از شخصیت‌های عجیب‌وغریب می‌پردازد.

 

همسایه من توتورو- My Neighbor Totoro- ۱۹۸۸
اگر می‌خواهید لذتی ساده و بی‌آلایش را تجربه کنید، حتما به «همسایه من توتورو» در زندگی‌تان احتیاج دارید. پس از ساخت این انیمه، میلیون‌ها عروسک پشمالو از مهمترین شخصیت آن ساخته و فروخته شد؛ هیولایی غول‌آسا، مهربان، دوست‌داشتنی و پشمالو، به نام توتورو، که به نماد استودیو جیبلی تبدیل شد. داستان همسایه من توتورو در روستای خوش‌منظره و آرامش‌بخشی، حدود دهه پنجاه میلادی روایت می‌شود.

 

قصه دو دختربچه و پدرشان که برای نزدیک‌شدن به بیمارستانی که مادرشان در آن بستری است، به خانه‌ای جدید در منطقه‌ای روستایی نقل مکان می‌کنند و آنجا توتورو و دوستانش و به خصوص شخصیت جالب توجهِ گربه‌ی اتوبوسی را، ملاقات می‌کنند. با اینکه داستان همسایه من توتورو ساده به نظر می‌آید، اما این تنها کودکان نیستند که از آن لذت می‌برند و بزرگسالان نیز از تماشای آن شگفت‌زده خواهند شد.

 

قلعه متحرک هاول- Howl’s Moving Castle- ۲۰۰۴
«قلعه متحرک هاول» اقتباسی آزاد از رمان دایانا وین جونز و حامل پیامی مهم و تأثیرگذار علیه جنگ است و ریشه آن به خصوص، به مخالفت میازاکی با حمله ایالات متحده آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ بازمی‌گشت.

 

دو قلمرو، در جهانی فانتزی با مختصات اروپا، در دشمنی با یکدیگر جنگی را آغاز می‌کنند و هاول، جادوگر سرگشته و خانه‌به‌دوش، هنگامی که با قلعه‌ی متزلزل و درحال‌فروپاشی‌اش از میان مناطق جنگی عبور می‌کند، در آن‌ها گرفتار می‌شود. از طرف دیگر، دختر جوان کلاه‌فروشی به نام سوفی، با نفرین جادوگری بی‌رحم، ناگهان به پیرزنی بدل می‌شود. پیرزن، طی اتفاقاتی از قلعه هاول سردرمی‌آورد و همراه با هاول تلاش می‌کند که از نابودی نجات پیدا کنند.

 

شاهزاده مونونوکه- Princess Mononoke- ۱۹۹۷
تا پیش از شهر اشباح، موفق‌ترین اثر جیبلی «شاهزاده مونونوکه» بود. داستان به اواخر دوره موروماچی ژاپن بازمی‌گردد. آخرین شاهزاده‌ی امیشی، آشیتاکا، اهریمنی را که به سوی روستا حمله‌ور شده به هلاکت می‌رساند. با کشتن اهریمن به نفرینی دچار می‌شود و نیرویی ماوراءالطبیعه به دست می‌آورد، نیرویی که در نهایت جان او را خواهد گرفت. آشیتاکا به دنبال شکستن طلسم خود، راهی سرزمین‌هایی شرقی می‌شود که خدایان و موجودات افسانه‌ای در جنگل‌های آن سکونت دارند.

 

ساکنین روستایی در آن سرزمین، برای استخراج آهن قصد می‌کنند که قسمت بزرگی از جنگل را تخریب کنند و این اقدام به جنگی میان آن‌ها و موجودات افسانه‌ای جنگل می‌انجامد، جنگی که آشیتاکا را نیز در خود گرفتار می‌کند.

 

شاهزاده کاگویا- Princess Kaguya- ۲۰۱۳
هر کدام از انیمه‌های جیبلی به گونه‌ای منحصربه‌فرد هستند، اما در این میان دو انیمه، ظاهری کاملا متفاوت از دیگر آثار جیبلی دارند و «شاهزاده کاگویا» یکی از آن‌ها است. افسانه شاهزاده کاگویا از آثار مؤخر استودیو است، که بر اساس افسانه‌ای محلی، به نام «بامبوشکن» نوشته و توسط ایسائو تاکاهاتا کارگردانی شده است. زن و شوهر فقیری، درون یک ساقه بامبو، دختری کوچک‌اندام، به اندازه یک کف دست پیدا می‌کنند.

 

چیزی شبیه به یک نقاشی که به واقعیت پیوسته باشد. آن دو، دختر را هدیه‌ای الهی می‌پندارند، به او لقب شاهزاده می‌دهند و تصمیم می‌گیرند به عنوان فرزند خود بزرگ کنند.

 

منبع: BBC Culture