افزایش نگرانی ها درباره ساخت آرامستان گلبهار روی آبخوان آب شُرب مشهد | آب با طعم کافور!

به گزارش شهرآرانیوز، بعد از ۳ دهه بلاتکلیفی قرار است آرامستان گلبهار در مسیر آب شرب مردم مشهد ساخته شود. ساخت و سازی که گویا بر روی آبخوان مشهد انجام می گیرد و ممکن است موجب آلودگی آن شود.

پیش از این شهرآرا در تیرماه سال ۱۳۹۸ گزارشی تحت عنوان «قبرستان گلبهار تهدیدی برای آب مشهد» را منتشر کرد. در این گزارش عنوان شده بود که: «اگر این زمین که در حال حاضر در مرحله تسطیح است، قبرستان شهرِ گلبهار شود، باید نگران آلودگی آبخوان مشهد بود؛ زیرا محل دفن اموات در کنار یکی از شُعب رودخانه جمعاب و در اطراف چاه‌های آب شُرب تعیین شده است. مکانی که آب شُرب غرب مشهد را تأمین می‌کند و چاه‌هایی هم وجود دارد که تعدادشان در دشت چناران، ۱۳۰ حلقه است.»

در بخش دیگری از گزارش به منشاء تامین آب شُرب پرداخته است و عنوان می‌کند: «آبِ دشت چناران و مشهد از کوه‌های بینالود و روستا‌های بالادست یعنی اخلمد و فریزی تأمین می‌شود. جالب است منطقه‌ای که آرامستان در آن واقع شده به شکل کاسه است؛ یعنی بیشترین تجمع آب‌هایی که از رشته کوه‌های بینالود و هزار مسجد می‌آیند، در نهایت در همین منطقه به هم می‌رسند و به این معنی است که در محدوده آرامستان بیشترین تجمع آب‌های زیرزمینی را داریم؛ بنابراین آلودگی آب‌های خروجی از آرامستان به مرور زمان روی آبخوان تأثیر منفی خواهد داشت».

موقعیت آرامستان گلبهار

زمین آرامستان گلبهار از شمال به بزرگراه آسیایی با فاصله ۲۲۰۰ متر و از جنوب به بزرگراه گردشگری مشهد به چناران با فاصله ۳۰۰ متر می‌رسد. همچنین از غرب با دانشگاه آزاد و شهر گلبهار ۱۶۵۰ متر و از شرق تا پل جمعاب با فاصله ۱۳۰۰ متر جانمایی شده است. زبان ساده این مختصات، همان هم جواری با رودخانه و چاه‌های آب و در ضمن شهر گلبهار است.

گفتنی است این مکان یابی برخلاف قوانین و آیین نامه مقررات بهداشتی آرامستان هاست و مصالح عمومی و پیش بینی‌های لازم برای توسعه شهرستان در آن در نظر گرفته نشده است.

مقررات ساخت آرامستان مصوب سال ۱۳۸۸، توضیح جامعی از شرایط ساخت آرامستان می‌دهد: «فاصله آرامستان تا محدوده شهر است که نباید کمتر از ۱۰ کیلومتر باشد. همچنین آمده است آرامستان باید در محلی انتخاب شود که امکان توسعه شهر در آن جهت وجود نداشته باشد». همچنین در ماده ۳ این آیین نامه تأکید شده است که «آرامستان نباید در اراضی سیل‏گیر، رانشی یا در مجاورت رودخانه، چشمه، قنات، مراکز آموزشی و تربیتی، مراکز صنعتی و تولید مواد غذایی احداث شود.»

ساخت و ساز ادامه یافته است

پس از گزارش شهرآرا و اعتراض جمعی از اهالی محلی گلبهار و فعالان حوزه آب نسبت به جانمایی آرامستان، روند ساخت و ساز آن تا مدتی متوقف شد. اما خبری در شبکه های اجتماعی منعکس شد که نشان می داد برخلاف هشدارهای کارشناسی آب منطقه و محیط زیست، کار ساخت آرامستان به ویژه ساختمان غسالخانه آن مجددا آغاز شده است.

خبرنگار شهرآرانیوز برای پیگیری های بیشتر گفت و گویی را با مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی، انجام و از او در ارتباط با موضع اخیر این نهاد متولی آب در خراسان رضوی سوال کرده است.

مکان آرامستان باید تغییر کند

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی در گفتگو با شهرآرانیوز در باره دغدغه اخیر شهروندان مشهدی و حتی فعالان حوزه آب در گلبهار اظهار کرد: اصلی‌ترین منبع تامین آب شُرب، آب کشاورزی و صنایع مشهد، چاه‌های آب دشت مشهد می‌باشد که در غرب این شهر بزرگ قرار دارد.

علیرضا طاهری ادامه داد: شهر جدید گلبهار در هنگام ساخت، دقیقا روی دشت مشهد بنا شده است و منابع آبی مذکور از ۹ کیلومتری شرق قوچان تا ۲۵ کیلومتری مشهد ادامه دارد.

وی با ابراز رضایت از همکاری با متولیان شهر گلبهار خاطرنشان کرد: هماهنگی‌های خوبی میان ما و شهرداری گلبهار، فرمانداری این شهر و شرکت عمران گلبهار وجود دارد و در بحث ساخت آرامستان، نظرات آب منطقه‌ای و محیط زیست استان نیز اخذ شده است.

طاهری در مورد چرایی ادامه ساخت و ساز آرامستان در حریم تامین آب مشهد تصریح کرد: این ساخت و ساز قبلا آغاز شده است و متعلق به اکنون نیست. با این حال باید بدانیم مورفولوژی رودخانه کشف رود و جهت جریان آن از سمت راست، دارای نفوذپذیری بالاتری نسبت به ضلع چپ این رودخانه است و طبعا جای مناسبی برای ساخت آرامستان نیست.

وی ادامه داد: توصیه و نظر کارشناسی ما این بوده است که توسعه آرامستان گلبهار باید در سمت چپ کشف رود به سوی ارتفاعات هزار مسجد باشد. بدین گونه می‌توانیم آبخوان‌ها را حفظ کرده و ساخت آرامستان در جناح چپ ادامه یابد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی تاکید کرد: اخیرا جلسه‌ای در یکی از نهاد‌های نظارتی داشته ایم و آن‌ها از ما خواستند تا در زمانی مشخص، گزارش کارشناسی خود را ارائه دهیم. همچنین مجموعه محیط زیست خراسان رضوی نیز گزارش خود را در مورد تهدیدات زیست محیطی اعلام کرده است.

وی در پایان خواستار شد: از نماینده محترم گلبهار در مجلس شورای اسلامی می‌خواهیم با توجه به شرایط موجود و با دیدگاهی آینده نگرانه به مسئله توجه کنند تا بتوانیم آبخوان گلبهار، چناران، مشهد را حفظ و شرایط زیستی مطلوبی را برای آیندگان برجای بگذاریم.

نظر مخالف فرماندار گلبهار در مورد ضررهای ساخت آرامستان

اما در ادامه بحث‌های شکل گرفته در مورد آرامستان، فرماندار گلبهار در گفت و گویی با خبرگزاری ایسنا، با رد ادعا‌های شکل گرفته در ارتباط با ساخت و ساز آرامستان به این رسانه گفته است: «تعدادی از افرادی که زمین‌هایشان در اطراف آرامستان است و برایشان تعارض منافع به وجود آمده، با نظراتی غیرکارشناسانه و غیرعلمی در فضای مجازی اقدام به انتشار اخباری دروغ کرده‌اند و قصد دارند با این اقدام مردم گلبهار را از داشتن مکانی مستقل برای دفن امواتشان محروم کنند».

محمود حاجی زاده با اشاره به اینکه احداث آرامستان در مکان فعلی هیچ ضرری برای آب شرب گلبهار و مشهد ندارد، توضیح داد: بر اساس نظر کارشناسان مربوطه و با استناد به نظرات علمی و پژوهشی، به دلیل عمق آب در منطقه‌ای که آرامستان قرار دارد، هیچ گونه مشکلی برای آب شرب در منطقه و حتی مشهد ایجاد نخواهد شد.

فرماندار گلبهار همچنین خاطرنشان کرد: شهرداری گلبهار برابر قانون و مقررات، ملزم شده تا تمام تجهیزاتی که یک آرامستان نیاز دارد از قبیل سردخانه، تصفیه‌خانه و ... را ایجاد کند که این اقدام در دست اجرا است.

وی احداث این آرامستان را که در پشت دانشگاه آزاد این شهرستان قرار دارد را بسیار ضروری دانست و مطرح کرد: ساختمان آرامستان در حال بازسازی بوده و هنوز هیچ تدفینی در آن انجام نشده است.