هروقت در خاطراتم به سالهایی برمیگردم که واحد پیوند اعضا را در مشهد راهاندازی کردیم، فضای فیلم «بودن و نبودن» کیانوش عیاری برایم تداعی میشود. تلاش برای رضایت گرفتن در سختترین لحظاتی که یک خانواده در آن به سر میبرند، سختیهایی دارد که حتی امروز هم قابل مقایسه با هیچکاری نیست. زمانی که نه کسی درباره مرگمغزی چیزی شنیدهبود و نه اطلاعاتی داشت، ما باید برای نجات جان بیمار دیگری هر توهین و عذاب وجدانی را میپذیرفتیم.
فکرش را بکنید؛ همین الان هم، تیم پیوند اعضای ما درگیر پروندههای مشابه دیگری برای گرفتن رضایت هستند که خانوادههای آنها با همان تصور اشتباه، که فرزندشان مانند فلانی دوباره از عالم بیهوشی برمیگردد، حاضر به رضایت نمیشوند، چون تفاوت کما و مرگمغزی را نمیدانند. واقعیت این است که تلاشهای ما در واحدهای پیوند اعضای سراسر کشور برای گرفتن رضایت، بدون پشتوانه و حمایت رسانهها بینتیجه است.
همچنین اگر از تعداد شش پیوند در سال نخست راه اندازی این واحد در مشهد، اکنون به بیش از پانصد پیوند در سال رسیدهایم، فقط نشان همراهی خوب و حرفهای و دغدغهمند رسانهها در این زمینه با ما ست. رسانهای، چون شهرآرا از همان دهه۸۰ هم که راهاندازی شدند، همراه و همپای همیشگی ما بودهاند.
برای اینکه تأثیر رسانهها را در این باره متوجه شوید به تحقیقاتی که بهتازگی کشور اسپانیا بهعنوان سردمدار پیوند اعضا در دنیا انجام دادهاست، اشاره میکنم. اسپانیاییها معتقدند که اگر خانوادهای برای پیوند رضایت میدهد، در سهماه گذشته باید مطلبی درباره پیوند اعضا شنیده یا خواندهباشد وگرنه حاضر به رضایت نیست. ما هم این حقیقت را باور داریم و خوشحالیم که رسانهها به هربهانهای حتی سالگرد تأسیس، بخشی از رسالتی را که دارند، به بحث پیوند اعضا اختصاص میدهند تا همراه ما به این دغدغه مهم جامعه پزشکی و بیماران نیازمند عضو که روزبه روز برتعدادشان افزوده میشود، پاسخ داده باشند.
اینکه مردم متوجه تفاوت کما و مرگ مغزی شوند، اهدای عضو را نوعی ایثار و بخشش بدانند، نگاه خاص و ویژهای به خانوادههای اهداکننده داشتهباشند، اهدای عضو را بهعنوان یک فرهنگ در جامعه جا بیندازند، از خانوادههای اهداکننده ویژه تقدیر شود، یاد اهداکنندگان عضو گرامی داشتهشود و شرایط خاص بیماران در فهرست انتظار و مشکلاتی که دارند، برای مردم مشخص شود، همه مستلزم فعالیت رسانهای است.
خوشبختانه ما این احساس مسئولیت را در همه رسانهها بهویژه روزنامه شهرآرا در شهر مشهد دیدهایم. احساس مسئولیتی که امیدواریم نتیجه آن فرارسیدن روزی باشد که ۳۰ درصد باقیمانده خانوادههای بیماران مرگمغزی که امروز حاضر به رضایت نمیشوند به خانواده بزرگ پیوند در شهرمان بپیوندند.