درباره مصرف روزافزون دخانیات و مضرات آن | دود‌هایی که دودمان به باد می‌دهند

این روز‌ها بیشتر از آنکه کسانی را ببینیم مقابل دکه مطبوعات ایستاده‌اند و صفحه اول روزنامه‌ها و مجلات را مطالعه می‌کنند، افرادی را می‌بینیم که به دنبال خرید سیگار و پیداکردن فندک مقابل دکه روزنامه‌فروشی ایستاده‌اند. گرایش به مصرف دخانیات علاوه بر مردان در بین زنان هم افزایش زیادی پیدا کرده است.

نوشته ملیحه ابراهیمی - روزنامه نگار

به گزارش شهرآرانیوز، این روز‌ها بیشتر از آنکه کسانی را ببینیم مقابل دکه مطبوعات ایستاده‌اند و صفحه اول روزنامه‌ها و مجلات را مطالعه می‌کنند، افرادی را می‌بینیم که به دنبال خرید سیگار و پیداکردن فندک مقابل دکه روزنامه‌فروشی ایستاده‌اند. گرایش به مصرف دخانیات علاوه بر مردان در بین زنان هم افزایش زیادی پیدا کرده است. سیگارکشیدن‌های پشت فرمان، روی نیمکت‌های پارک، دور میز‌های کافی‌شاپ‌ها و ... همه‌وهمه گواهی می‌دهند که تعداد مصرف کنندگان سیگار نسبت به یکی دو دهه قبل بسیار بیشتر شده است.

علت گرایش زیاد به مصرف دخانیات

گرایش به مصرف دخانیات مانند خیلی از پدیده‌های اجتماعی، موضوعی تک بعدی نیست و اگر قرار باشد علتی را برای آن بیابیم باید به مجموعه‌ای از دلایل اشاره کنیم، مانند:

دردسترس‌بودن دخانیات به‌ویژه قلیان برای گروه‌های سنی مختلف
زیاد بودن فشار‌های عصبی و روانی به دلیل شرایط زندگی و وضعیت بد اقتصادی
مشکلات اجتماعی
قبح کمتر مصرف دخانیات در مقایسه با سایر مواد مخدر و برخورد کمتر با آن
خودنمایی و الگوبرداری در نوجوانی
خودنمایی و پز‌های اجتماعی در گروه‌های خاص
وقت‌گذرانی و خوش‌گذرانی
علاقه به داشتن تجربه‌های جدید
عرف و عادی‌شدن برخی از رفتار‌ها
قیمت کم و مالیات کمتر

تأثیر دخانیات بر باروری

مضرات مصرف دخانیات در بین، زنان و مردان متفاوت نیست، اما زنان علاوه بر خطر‌های عمومی ناشی از مصرف این مواد، در معرض خطرات عوامل خاص جنسیتی از نظر فیزیولوژی قرار می‌گیرند. سیگارکشیدن و استنشاق غیرمستقیم دود سیگار در زنان باردار یکی از علت‌های مهم سقط‌جنین، تولد زودرس، مرده‌زایی، پارگی ناگهانی جفت از جنین و افزایش خطر مرگ ناگهانی نوزادان است. همچنین خطر کندی رشد، کاهش وزن نوزادان، اختلالات تنفسی و مشکلات بینایی کودکان را افزایش می‌دهد.

۳۵%
میزان مرگ‌ومیر جنین در زنان بارداری که سیگار می‌کشند ۳۵‌درصد بیشتر است و ۲۵‌درصد همه مرگ‌های ناگهانی نوزادان به سیگارکشیدن مردان در دوران بارداری همسر مربوط می‌شود.

۳ برابر
روزانه بیش از ۵‌میلیارد تومان هزینه مصرف سیگار و بیش از سه‌برابر آن برای درمان بیماری‌های مرتبط با دخانیات در کشور هزینه می‌شود.

بیماری‌های غیرواگیر که عامل یک سوم مرگ‌ومیر‌های دنیاست یا سبب ایجاد سندرم مرگ ناگهانی در نوزادان دارای والدین سیگاری می‌شود.

مصرف دخانیات با تضعیف دستگاه ایمنی ارتباط مستقیم دارد.

دستگاه تولیدمثل هم تأثیر منفی زیادی می‌پذیرد؛ نظیر ابتلا به سرطان رحم، دهانه گردن رحم و تخمدان، تنبلی تخمدان و بروز ناباروری در مردان و زنان با کاهش حرکت تخمک و اسپرم برای انجام عمل لقاح از تأثیرات منفی دخانیات است.

اگر خارج از خانه دخانیات مصرف کنید، باز بقایای مواد سمی و مضر آن روی لباس و سروصورتتان خواهد نشست، موادی که تا ۸۰‌درصد می‌تواند وارد بدن و سیستم ضعیف تنفسی کودکان شود. ابتلا به آسم و عفونت‌های گوش و حلق و بینی معمول‌ترین آسیبی است که این کودکان می‌بینند. ابتلا به سندرم مرگ ناگهانی نوزادان هم در والدین سیگاری بسیار بیشتر است.

تیر خلاص دخانیات به سلامت

تصور اشتباهی در بین عموم شایع است این است که دخانیات تنها بر سیستم تنفسی تأثیرات سوء می‌گذارد. اماتحقیق‌های زیادی در این زمینه انجام شده که مصرف سیگار یا قلیان بیشتر اندام‌ها و بافت‌های بدن را درگیر می‌کند. از مهم‌ترین خطرات مصرف دخانیات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
اعصاب مرکزی بدن را به دو صورت درگیر می‌کند: هم وابستگی روانی و هم جسمی. از احساس سرخوشی و انرژی کاذب پس از مصرف دخانیات، تغییر خلق، پرخاشگری، بی حوصلگی تالخته شدن خون و سکته‌های مغزی.

عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی: تجمع ترشحات پشت سینوس‌ها و التهاب و عفونت حلق و لوزالمعده و ابتلا به برونشیت مزمن، فلج شدن مژک‌های تنفسی، ابتلای زیاد به عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی، آنفلوانزا و کرونا، ازکارافتادگی ریه، کاهش سطح تبادل اکسیژن در بدن و در نتیجه کبودی بافت‌هایی مانند لب و ناخن، تنگی نفس و آسم را هم باید از عفونت‌های شایع دستگاه تنفسی تحتانی دانست.

افزایش قند خون و ایجاد مقاومت به انسولین: نیکوتین سطح کلسترول را هم بالا می‌برد و با انقباض رگ‌های قلبی عروقی سبب کاهش سطح تبادل اکسیژن در بدن و لخته‌شدن خون در رگ‌ها و درنهایت سکته قلبی خواهد شد.

آسیب دستگاه گوارش:کاهش اشتها، تلخی دهان، ابتلا به انواع سرطان معده و روده و دهان و دندان، انواع زخم‌های سیستم گوارشی، التهاب لثه و دهان و درنتیجه بوی بد دهان، خرابی دندان‌ها و تیرگی لب‌ها را هم باید از آسیب‌های جدی دخانیات بر دستگاه هاضمه دانست.
ابتلا به پیری زودرس: ازبین‌رفتن خاصیت الاستیکی پوست و بروز تیرگی و سیاه‌شدن پوست و ناخن را هم باید از آثار مستقیم مصرف دخانیات بر پوست دانست.

۱۰%
۵ تا ۱۰‌درصد افراد سیگاری برای همیشه موفق به ترک سیگار می‌شوند.

۵۰%
افرادی که بلافاصله پس از حمله قلبی سیگار را ترک می‌کنند تا ۵۰‌درصد احتمال ابتلا به حمله قلبی دیگر را در خود کاهش می‌دهند.

جهت اطلاع

در دود سیگار، یکی از اعضای مهم خانواده دخانیات، ۵ هزار ماده سمی شناسایی شده است.

عوارض قلیان ۱۷‌برابر بیش از سیگار است.

۱۰ سال
اگر فردی در سی‌سالگی سیگار را ترک کند، تقریبا ۱۰‌سال امید به زندگی در او افزایش می‌یابد.

۲۰۰۰۰۰ نفر
سالانه بیش از ۶۰‌هزار نفر بر اثر مصرف دخانیات در کشورمان فوت می‌کنند. اگر این آمار کنترل نشود در ۱۰‌سال آینده به ۲۰۰‌هزار نفر هم می‌رسد.

۴ برابر
میزان فوتی‌های سالانه مصرف دخانیات در ایران حدود چهار برابر بیش از تصادفات جاده‌ای است.

۶۵.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ نفر
مصرف سیگار در ایران به بیش از ۶۵‌میلیارد نخ در سال رسیده است.

یکی از دو نفر
از هر دو نفر سیگاری در دنیا، یک نفر بر اثر بیماری‌های ایجادشده در اثر سیگار فوت می‌کند.

۱۴۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان
بر اساس اعلام وزارت بهداشت، مصرف دخانیات ۱۳۰ تا ۱۴۰‌هزار میلیارد تومان سالانه به کشورمان ضرر می‌زند.

۸۰۰۰۰۰۰ نفر
مصرف دخانیات موجب مرگ بیش از ۸‌میلیون نفر در جهان می‌شود.

۵۰۰۰۰۰۰ نفر
بیش از ۵‌میلیون نفر با استعمال دود سیگار جان خود را از دست می‌دهند که یک‌و‌نیم‌میلیون نفر از آن‌ها زنان هستند.

۱۰۰۰۰۰۰۰ نفر
در ایران نزدیک به ۱۰‌میلیون نفر روزانه ۳‌میلیارد تومان خرج سیگار می‌کنند.

۴۵ میلیارد نخ
سالانه حدود ۴۵‌میلیارد نخ سیگار در کشور مصرف می‌شود.

۷۰۰۰
۷هزار ماده شیمیایی در دود سیگار شناسایی شده است که ۸۰ نوع آن سرطان‌زا و چهل نوع آن سمی است.

۱۰ برابر بیشتر از نقاط آلوده تهران
دود دو نخ سیگار در یک اتاق، ۱۰‌برابر آلوده‌ترین نقاط شهر تهران است.

۵ برابر
خطر سکته در زنان سیگاری ۳۵ تا ۶۴سال پنج‌برابر بیش از زنان غیرسیگاری است.

۱.۳۰۰.۰۰۰.۰۰۰ نفر
بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، یک‌میلیارد‌و ۳۰۰ هزار نفر در دنیا سیگار مصرف می‌کنند که از این تعداد ۳۰۰‌میلیون نفر زن هستند.

۸۰ تا ۱۰۰‌هزار
روزانه ۸۰ تا ۱۰۰‌هزار نفر در جهان شروع به کشیدن سیگار می‌کنند که بیشتر آن‌ها آسیایی هستند.

۸۰%
حدود ۸۰‌درصد سود ناشی از گردش مالی دخانیات در ایران به جیب شرکت‌های خارجی می‌رود (بدون احتساب قاچاق).

۱۳ سال
سن مصرف دخانیات در کشورمان به کمتر از سیزده سال رسیده است.

زنان‌< مردان
تأثیر مصرف یک نخ سیگار در زنان معادل پنج نخ سیگار در مردان است، چون بدن زنان به مواد دخانی حساس‌تر است و وابستگی بیشتری پیدا می‌کند.

۱۳‌درصد جمعیت کشور دخانیات مصرف می‌کنند که اگر کنترل نشود تا سال ۱۴۰۴ به ۳۰‌درصد می‌رسد.

۱۰۰ تا ۲۰۰ برابر
مصرف هر وعده تنباکوی بدون طعم قلیان معادل نیکوتین موجود در هفتاد نخ سیگار است و دود دریافتی در هر وعده یک‌ساعته آن ۱۰۰ تا ۲۰۰ برابر بیش از مصرف یک نخ سیگار است.