حجت‌الاسلام‌والمسلمین عالی از آثار زیارت امام رضا (ع) می‌گوید

آمنه مستقیمی | شهرآرانیوز - ایام ولادت حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع)، ولی‌نعمت ما ایرانیان، فرصتی است مغتنم تا به جلوه‌هایی از انس و الفت با حضرت، دلیل شهرت ایشان به برخی القاب و نیز آثار و برکات زیارتشان بپردازیم و با علم به این موضوعات، فرصت انس با امام مهربانی‌ها را بیشتر برای خود فراهم کنیم. در این راستا با حجت‌الاسلام‌والمسلمین مسعود عالی، کارشناس و خطیب مذهبی، گفتگو کرده‌ایم که آن را پی می‌گیرید.

چرا امام رئوف (ع)؟

اگرچه همه ائمه (ع) دارای وصف رأفت و مهربانی هستند، درمیان آن حضرات، آقا علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع) به امام رئوف شهرت دارند. برخی شاگردان علامه‌طباطبایی (ره) از ایشان پرسیدند: چرا به حضرت ثامن‌الحجج (ع) امام رئوف می‌گویند؟ علامه پاسخ داد:، چون رأفت حضرت، حسی است و زود دیده و لمس می‌شود. رأفت امام‌رضا (ع) چنان بود که حتی مأمون که بعد‌ها قاتل امام شد، از این ویژگی بهره برد.

امام‌رضا (ع) دو نوع رأفت دارند؛ یکی رأفت عمومی که شامل حال همه حتی مأمون عباسی شد و او به رأفت رضوی از همسر عقیم خود صاحب فرزند شد. دوم رأفت خصوصی که شامل حال خواص می‌شود. آیت‌ا... وحید خراسانی درباره جلوه این رحمت خصوصی تعریف می‌کرد: میرزاحبیب‌ا... گلپایگانی در حرم مطهر رضوی امام‌جماعت بود و چهل سال نماز شبش را پشت در‌های حرم رضوی می‌خواند و می‌ایستاد تا نخستین زائر حضرت رضا (ع) باشد تااینکه سخت بیمار شد.

خودش می‌گوید روی تخت بیمارستان به حرم آقا رو کردم و گفتم: چهل سال اولین زائر شما بودم. این کار من بود برای شما. حضرتتان برای من چه می‌کنید؟ در همان حالت دل‌شکستگی، وجود مقدس حضرت را دیدم که بر تختی نشسته‌اند و کنارشان گلی است. نزدیک شدم. امام (ع) سخن نمی‌گفتند، اما تبسم بر چهره داشتند و آن گل را به من دادند. از آن زمان، دستی که با آن، گل را گرفتم، به هر بیماری که می‌خورد، شفا می‌گیرد.

بدون رضا (ع)، به رضا نمی‌رسیم!

یکی از راه‌های شناخت معصومان، اسامی و القابی است که از جانب خدای متعال به ائمه (ع) اعطا شده است و مأموریت و رسالت آن حضرات را تا حد زیادی معلوم می‌کند. مشهورترین لقب حضرت ثامن‌الحجج (ع)، «رضا» ست، اما نباید رضا را این‌چنین معنا کرد که ایشان به مقام رضا رسیده‌اند، نه؛ چون دیگران هم می‌توانند به این مقام والای عرفانی برسند. حضرت را از آن نظر «رضا» می‌خوانند که هرکه بخواهد به مقام رضا برسد و هم او از خدا خشنود باشد و هم خدا از او خشنود باشد، به وساطت حضرت ثامن‌الائمه (ع) نیاز دارد.

ضامن ما هم می‌شوند

امام مهربانی‌ها به «ضامن آهو» نیز شهرت دارند؛ البته این لقب، اعطایی از جانب خدا نیست، بلکه حضرت درمیان مردم به این وصف شهره شده‌اند. این وصف، نوعی ترجمان کهف حصین (پناهگاه استوار و محکم) است که در زیارات می‌خوانیم. مگر می‌شود امام‌رضا (ع) ضامن آهو شود و هوای دوستان خود را نداشته باشد؟ امکان ندارد کسی به حضرت پناه ببرد و امام به او پناه ندهد، بنابراین با زیارت به در خانه حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع) بروید و مجدانه بخواهید همان‌طور که ضامن آهو شدند، ضامن شما نیز بشوند.

برکات حضور امام (ع) در خراسان

اگرچه مدت حضور و اقامت امام‌رضا (ع) در ایران، سه سال و خیلی کوتاه بود (از ۲۰۰ تا ۲۰۳ هجری‌قمری)، همین مدت کوتاه برای ایرانیان، برکات بسیار داشته است. از مهم‌ترین این برکات، آن است که ایرانیان اهل زیارت شدند، چنان‌که درمیان شیعیان، بیشترین آمار زیارت آل‌ا... (ع) و توسل به آن حضرات، متعلق به ایرانیان است. مکه و مدینه با همه عظمتشان، سالانه بین ۵ تا ۶ میلیون زائر دارند، اما بارگاه نورانی ثامن‌الحجج (ع) سالانه حدود ۳۰ میلیون زائر دارد، آن‌هم نه‌فقط از میان شیعیان یا اهل‌سنت بلکه ارامنه و پیروان دیگر ادیان هم به پابوسی حضرت شمس‌الشموس (ع) می‌آیند و زائر امام مهربانی‌ها می‌شوند.

خود را در مدار اجابت قرار دهید

نخستین جایی که امام معصوم (ع) در نگاه از عالم بالا به پایین به آنجا می‌نگرد، مزار نورانی خویش است؛ البته این موضوع برای همه اموات صادق است؛ اینکه در روایت از امیرالمؤمنین (ع) آمده است «به کنار قبر پدر و مادر خود بروید و حاجت بخواهید»، ناظر بر همین موضوع است که پدر و مادر از عالم برزخ به جوار قبر خود نظر دارند، می‌بینند و دعای فرزندان را اجابت می‌کنند، بنابراین رفتن به زیارت امام‌رضا (ع) و حضور یافتن در فضای حرم رضوی، ما را در مدار اجابت حضرت قرار می‌دهد، پس هرچه نزدیک‌تر، بهتر، اما این نافی زیارت از راه دور و ابراز ارادت و عشق به محضر حضرت باوجود فاصله‌های مکانی نیست.

توصیه پیامبر (ص) به زیارت امام‌رضا (ع)

درباره زیارت امام‌رضا (ع)، توصیه و سفارش بسیار است؛ مرحوم شیخ‌صدوق (ره) در عیون‌اخبارالرضا (ع) نقل کرده است: «شخصی از صالحان ایرانی، پیامبر (ص) را در خواب یا عالم مکاشفه دید و عرض کرد: به زیارت کدام‌یک از فرزندان شما بروم؟ حضرت رسول (ص) پاسخ دادند: برخی فرزندانم، مقتول و برخی مسموم به‌سمت من آمدند. آن فرد مجدد سؤالش را تکرار کرد و این‌بار پیامبر (ص) فرمودند: آن که به تو نزدیک‌تر است. آن شخص پرسید: منظورتان امام‌رضا (ع) است؟

رسول خدا (ص) سه‌مرتبه در پاسخش فرمودند: «قُلْ صَلَّی‌ا... عَلَیْک». پیامبر (ص) دو نفر را پاره تن خود خوانده‌اند؛ نخست حضرت زهرا (س): «فَاطِمَةُ بَضْعَه مِنِّی» و دومی امام‌رضا (ع) را. ایشان فرمودند: «به‌زودی پاره تن من در خراسان مدفون می‌شود. هیچ گرفتاری او را زیارت نمی‌کند، مگر آنکه گرفتاری‌اش برطرف می‌شود و هیچ گنهکاری نیست، مگر اینکه به وساطت او گناهش بخشیده می‌شود».

برکات زیارت

ما چه می‌دانیم آمدن در جوار امام‌رضا (ع) یعنی چه و با این زیارت و عرض ارادت، چه چیز‌ها که نصیب ما نمی‌شود. امام‌رضا (ع) خود درباره برکات زیارتشان فرمودند: «هرکه مرا با دورى راه زیارت کند و از راه دور به زیارت من آید، در روز قیامت در سه موقف به یارى او خواهم آمد تا او را از ناراحتی‌هاى آن حال نجات دهم؛ اول در آن هنگامی که نامه‏‌هاى اعمال پخش مى‌شود از جانب راست و از جانب چپ که هرکه نامه عملش به دست راستش داده شود، با نرمى و سهولت به حساب او رسند و، اما آنکه کتابش را به دست چپش دهند، خواهد گفت اى کاش نامه‌‏اش را به او نمى‌‏دادند و به حسابش نمى‌‏رسیدند. دوم در آن هنگام که از صراط می‌گذرد. سوم در آن وقت که عمل او را مى‌‏سنجند».

راه گرفتن حاجات از امام‌ رضا (ع)

ما واسطه‌ها را اسباب گرفتن حاجات از خدا می‌دانیم؛ یعنی حیات، رزق، شفا و... همه عنایات خداست که به‌واسطه ائمه (ع) به ما می‌رسد. مرحوم آیت‌ا... مجتهدی می‌گفت: «به محضر آیت‌ا... خوانساری (ره) رسیدم و پرسیدم چطور در حرم امام‌رضا (ع) و هنگام زیارت ایشان از خدا حاجت بخواهیم؟ آیا بگوییم خدایا! به‌حق امام‌رضا (ع)، حاجات ما را بده یا به امام بگوییم از خدا حاجات ما را طلب کنید؟

آن مرجع عالی‌قدر پاسخ داد: هر دو خوب است، اما دومی بهتر است؛ به امام‌رضا (ع) بگویید که ایشان از خدا بخواهد». حتی توصیه شده است بر سر مزار مرحوم طبرسی که در حرم مطهر رضوی دفن است، بروید و از وی بخواهید از امام‌رضا (ع) بخواهد که از خدا برای شما طلب حاجت کنند و این، عمل به توصیه قرآن است که می‌فرماید: «وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَه».