پزشکیان: در دفاع از ایران و حمایت از حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین استواریم پاسخ قاطع سفارت ایران در دانمارک به اتهامات بی‌اساس غرب سانسور نام ترامپ از اسناد قاچاق جنسی کودکان توسط اف‌بی‌آی رئیس ستاد ارتش اسرائیل تهدید به استعفا کرد عملیات نیرو‌های مسلح یمن علیه فرودگاه بن گوریون اسرائیل (۱۰ مرداد ۱۴۰۴) تقویت روابط دوجانبه و تحولات منطقه‌ای محور گفت وگوی وزیران خارجه ایران و امارات تغییر ساختاری در شورای عالی امنیت ملی| «شورای دفاع» تشکیل می‌شود؟ پیش‌بینی بازار بورس برای فردا (شنبه ۱۱ مرداد ۱۴۰۴) ترامپ: ما خواهان کمک به مردم در نوار غزه برای زندگی هستیم وزیر اطلاع‌رسانی سوریه: نتانیاهو برای منافع سیاسی شخصی خود، امنیت منطقه را به خطر می‌اندازد آیا ترامپ جام‌جهانی را به زمین نبرد دیپلماتیک بدل می‌کند؟ پاسخ وزیر نفت به ادعا‌ها درباره سرگردانی ۴۰ میلیون بشکه نفت ایران مهاجرانی: تعطیلی سراسری مردادماه منتفی شد | تقسیم‌کار برای تسهیل سفر اربعین انجام شده است آیت‌الله علم‌الهدی: تسامح در دین خواست دشمن است | دانش، استقلال کشور را تضمین می‌کند استاندار خراسان رضوی: مدیریت اتباع و تعامل اقتصادی با افغانستان اولویت استان است ترامپ دستور افزایش تعرفه‌ها برای ده‌ها کشور را صادر کرد پزشکیان فردا (شنبه، ۱۱ مرداد ۱۴۰۴) به پاکستان سفر می‌کند عراقچی بر هماهنگی حداکثری وزارت خارجه برای تسهیل سفر اربعین تاکید کرد پسر علی عبدالله صالح به اعدام محکوم شد آمریکا: به ایران غرامت نمی‌دهیم، اما آماده مذاکره هستیم اظهارات ضد ایرانی ترامپ تکرار شد حملات تازه رژیم صهیونیستی به غزه| ده‌ها تن شهید و مجروح شدند (۱۰ مرداد ۱۴۰۴) رد اتهام‌های بی‌اساس آمریکا و چند کشور دیگر غربی علیه ایران اعلام آمادگی حماس برای مذاکره درباره آتش بس مشروط به پایان قحطی در غزه پزشکیان زنجان را به مقصد تهران ترک کرد خودکشی ۱۵ نظامی صهیونیست از ابتدای سال تاکنون بدرالدین الحوثی: پرتاب هوایی کمک‌ها یک فریب است | دلخوش بودن به مواضع اروپایی‌ها ساده‌لوحی است
سرخط خبرها

نخستین مجلس در فضای پساانقلابی

  • کد خبر: ۱۷۵۹۷
  • ۲۴ بهمن ۱۳۹۸ - ۱۰:۰۴
نخستین مجلس در فضای پساانقلابی
علی‌اصغر داوودی عضو هیئت‌ علمی دانشگاه آزاد مشهد
با پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن‌ماه ۱۳۵۷، ظرف یک‌سال ۵ انتخابات مهم برگزار شد. اولین آن همه‌پرسی تعیین نوع نظام سیاسی بود که به تأسیس نظام جمهوری اسلامی منجر شد. به دنبال آن، انتخابات مربوط به خبرگان قانون اساسی، همه‌پرسی قانون اساسی و انتخابات اولین دوره ریاست‌جمهوری برگزار شد. انتخابات سرنوشت‌ساز بعدی، انتخابات مربوط به قوه قانون‌گذاری بود که اولین گام درباره برگزاری آن، تدوین قانون انتخابات بود. در این راستا برای تهیه پیش‌نویس این قانون تیمی در وزارت کشور تشکیل شد که پس از تهیه آن، در آستانه نخستین سالگرد انقلاب به تصویب شورای انقلاب که در آن زمان به‌طور موقت نقش قوه مقننه را بر عهده داشت، رسید. در آن برهه بسیار حساس، نیرو‌های فعال سیاسی با آگاهی کامل از نقش و جایگاه قوه مقننه، درصدد شرکت در انتخابات و راهیابی به مجلس برآمدند. به‌جز برخی گروه‌های سیاسی کوچک که انتخابات را تحریم کردند، بیشتر احزاب و گروه‌های مطرح اعم از مذهبی و لیبرال و چپ، همچون حزب جمهوری اسلامی، نهضت آزادی، جنبش مسلمانان مبارز و... ضمن اعلام آمادگی برای شرکت همه‌جانبه در آن، مواضع خود را به‌صورت آشکار بیان کردند و طرف‌داران خود را به شرکت گسترده در انتخابات فراخواندند. بر اساس اعلام وزارت کشور، برای این انتخابات ۱۹۰۰ نفر ثبت‌نام کردند که از آن میان ۵۴۰ نفر نامزد نمایندگی از تهران و مابقی نامزد‌های سایر شهر‌های کشور بودند. پس از یک سال انتظار، سرانجام نخستین انتخابات مجلس، جمعه ۲۴ اسفند ۱۳۵۸ برگزار شد و جمعیتی بیش از ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در فضایی همراه با تلاطمات سیاسی و امنیتی، آرای خود را به صندوق‌ها ریختند. به این ترتیب، یکی از قوای سه‌گانه که در قانون اساسی اختیارات فراوانی به آن اختصاص یافته بود تأسیس شد و مهم‌ترین وظیفه آن شاید «نهادسازی» برای نظام نوپای جمهوری اسلامی بود. طیف گسترده‌ای از نمایندگان با گرایش‌های سیاسی متنوع به مجلس اول که بعد‌ها به «مجلس شورای اسلامی» تغییر نام یافت، راه یافتند. نخستین جلسه آن در هفتم خرداد۱۳۵۹ تشکیل شد. رئیس سنی این دوره یدا... سحابی و نایب‌رئیس اول مهندس مهدی بازرگان از اعضای حزب نهضت آزادی بود. پس از تصویب اعتبارنامه‌ها و رد اعتبارنامه ۱۲نفر، انتخاب هیئت‌رئیسه دائم انجام شد و هاشمی‌رفسنجانی از اعضای حزب جمهوری اسلامی، عهده‌دار ریاست مجلس شد. از نظر سن، بیشترین نمایندگان را افراد ۳۰ تا ۳۵ سال (۷۲ نفر) و کمترین گروه را افراد بالای ۷۰ سال (۳ نفر) به خود اختصاص می‌داد. از نظر سطح سواد، ۵۶نفر زیر دیپلم، ۳۷نفر دیپلم، ۲۴نفر کاردانی، ۶۶نفر کارشناسی، ۳۲نفر کارشناسی‌ارشد، ۲۶نفر دکترا، ۸نفر متخصص و باقی دارای تحصیلات حوزوی بودند. با توجه به ترکیب اعضا، می‌توان مجلس اول را متنوع‌ترین و سیاسی‌ترین مجلس در طول حیات جمهوری اسلامی تا به امروز دانست که باوجود تکثر سیاسی، باعث بروز تنش‌ها و حتی درگیری‌های فیزیکی در مجلس شد. در این مجلس شاهد کشمکش‌های متعدد بین نیرو‌های سیاسی مختلف بودیم که از جمله آن‌ها می‌توان به حمله به معین‌فر در حین ادای نطق پیش از دستور از تریبون مجلس و به هم زدن سخنرانی مهندس مهدی بازرگان از اعضای نهضت آزادی نام برد. این دوره ۶۲۵جلسه علنی و ۱۶جلسه غیرعلنی برگزار کرد که حدود ۲۴۰۰ساعت وقت گرفت و ۸۰۴لایحه و طرح مطرح شد. این پرکاری به دلیل شرایط حساس بعد از انقلاب بود. در ضمن ۳۱بار بحث کابینه در دستور قرار گرفت که در آن ۱۰۲وزیر رأی اعتماد گرفتند و ۱۲نفر با رأی عدم اعتماد مجلس به وزارت نرسیدند. یکی از مشکلات پیش روی مجلس اول، ناامنی کشور به واسطه انقلاب و شروع جنگ تحمیلی بود. در ۴ سال ۳۲نفر از نمایندگان مجلس به شهادت رسیدند. علاوه برآن، ترور مسئولان مملکتی و جایگزینی نمایندگان به‌جای آن‌ها باعث استعفای ۱۷نفر از نمایندگان شد. ازجمله اقدامات جنجالی مجلس اول، تصویب عدم کفایت سیاسی بنی‌صدر برای تداوم ریاست‌جمهوری و نیز تصویب آزادی گروگان‌های مربوط به سفارت آمریکا بود.
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->