شهرآرانیوز؛ «با پدیده گردوغبار سازگار شویم.» این جمله را مدیرکل حفاظت محیطزیست خراسانرضوی بیان و تأکید کرد که با وجود مطرح شدن پدیده گردوغبار استان به عنوان یک مطالبه در سطح ملی و بینالمللی و اقداماتی که انجامشده تا وضعیت سرخس به یک ثبات نسبی برسد، نباید قاعده سازگاری با گردو غبار را فراموش کنیم. انتظار نداشته باشیم که گردوغبار حذف شود.
۲۸ تیرماه امسال بود که آلودگی و گردوغبار، آسمان استان و مشهد را تحتتأثیر قرار داد و هوا را برای همه گروهها ناسالم کرد. ریشه این پدیده نیز به گفته مسئولان، خارجی بود و سرچشمه آن به صحرای قرهقوم ترکمنستان برمیگشت. پس از آن و درست بیست روز بعد دوباره گردوغبار میهمان ناخوانده مشهد شد.
تکرار وقوع همین پدیده گردوغبار که شاید دیگر برای مشهدیها میهمان ناخوانده نیست، بهانه گفتوگویمان با مدیرکل محیط زیست خراسانرضوی شد و با مهدی الهپور در حاشیه حضورش در نمایشگاه دستاوردهای دولت و دستگاههای اجرایی درباره راهکارهای مقابله با پدیده گردوغبار در استان گپوگفتی داشتیم. او معتقد است همانطور که هیچوقت انتظار حذف مسئله کمآبی را نداریم، در حوزه آلودگی هوا نیز همینطور است.
به اعتقاد او، درست است که باید این مباحث در سطح مدیریت آلایندهها و خشکسالی مطرح و اقداماتی نیز بهصورت پایدار انجام شود، اما امکان مقابله را نداریم؛ بنابراین باید تابآوریمان را افزایش دهیم.
الهپور ابراز امیدواری کرد که مدیریت حوزه گردوغبار در استان را به سمتی سوق دهیم که از این چالش مانند حوزه جنوبغربی کشور سربلند بیرون بیاییم.
او گردوغبار را پدیدهای دانست که در گذشته نهفته بوده و امروز آشکار شده است و گفت: این پدیده ناشی از کانونهای تخریبیافتهای بود که در سطح استان و کشورهای مجاورمان وجود داشت. به گفته مدیرکل حفاظت محیطزیست استان، گردوغبار، پدیده بالقوه و نهفتهای بود که بهدلیل خشکسالی و تغییرات اقلیمی در سالهای اخیر، امسال به پدیدهای بالفعل تبدیل شده است.
او به وجود سی کانون گردوغبار در خراسانرضوی اشاره کرد و گفت: بعضی از این کانونها تبدیل به کانونهای بحرانی شدهاند و بقیه آنها نیز فعال و نیمهفعال هستند؛ سرخس و خواف نیز سرآمد کانونهای بحرانی هستند.
الهپور پدیده گردوغبار را متأثر از کانونهای داخلی و خارجی دانست و دو کانون قرهقوم ترکمنستان و هرات در افغانستان را دو کانون بالقوه تأثیرگذار در حوزه مشهد به عنوان دومین کلانشهر کشور برشمرد و گفت: درواقع از آرال تا صحرای قرهقوم کانونهای برداشت گردوغبار است؛ با توجه به اینکه کشور ترکمنستان تاکنون تحتتأثیر گردوغبار در کشور خود قرار نگرفته، کمتر به حوزه گردوغبار قرهقوم ورود کرده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان صحبتهایش را با یک، اما که مرتبط با این سوی ماجرا و در داخل کشور ماست، اینطور ادامه داد: متأسفانه کشور ما نیز در سالهای پیش رسیدگی به پدیده گردوغبار قرهقوم را به عنوان مطالبه جدی از ترکمنستان درخواست نکرده بود.
او با ابراز خرسندی از سفر رئیسجمهور به استان و بهویژه سرخس اظهار کرد: در آن سفر کانونهای برونمرزی گردوغبار توسط رئیسجمهور مورد تأکید قرار گرفت و حسب دستورشان پارسال «اولین اجلاس منطقهای گردوغبار» در تهران با محوریت کانونهای حوزه گردوغباری ایران برگزار شد.
از معاون وزیر ترکمنستان نیز دعوت شده بود و در حاشیه همان اجلاس مذاکرات دیپلماتیک صورت گرفت. در سفرهای بعدی مقامات کشور ما به ترکمنستان و برعکس، رسیدگی به پدیده گردوغبار به عنوان یک مطالبه از ترکمنستان درخواست شد و در تفاهمنامه بین دو کشور، گردوغبار به عنوان یک «مسئله» مورد توافق دو طرف قرار گرفت.
او از برگزاری اجلاس دوم درخصوص گردوغبار در شهریورماه امسال در کشورمان خبر داد و این اقدام را در راستای مطرحسازی گفتگوها مؤثر دانست و اضافه کرد: اکنون در حوزه عراق نیز اقداماتی صورت گرفته و کشور ما در حوزه عراق مدیریت گردوغبار را بر عهده گرفته است و عراق نیز اقداماتی در حوزه جنوب شرقی ایران انجام میدهد؛ بنابراین اقدام اجرایی منوط به تفاهمات اولیه است.
او در پاسخ به این پرسش که آیا تاکنون اقدامات اجرایی درخصوص پدیده گردوغبار موفق بوده است یا خیر، افزود: به جرئت میتوانم بگویم در حوزه دیپلماتیک «فوقالعاده» عمل کردهایم؛ یعنی این مسئله دستکم به عنوان یک خواسته اولیه و مطالبه مطرح و منجر به امضای رؤسای جمهور دو کشور ایران و ترکمنستان در قالب تفاهمنامه شده است.
او با اشاره به برخی پیشنهادها و مصوبات مطرحشده در ستاد ملی گردوغبار کشور، تصریح کرد: اکنون ۱۰۰میلیارد تومان اعتبار مصوبشده در حوزه سرخس برای پدیده گردوغبار داریم که امیدواریم بتوانیم این اعتبار را در قالب برنامههایی مانند کشاورزی حفاظتی، احیای مراتع و... هزینه کنیم و دستکم آثار پیشگیری از تخریبها را از امسال شروع کنیم.
او از راهاندازی اولین ایستگاه سنجش آلاینده گردوغبار شهرستانهای خراسانرضوی در سرخس در هفته دولت خبر داد و گفت: درواقع تاکنون داده رسمی در حوزه گردوغبار در شهرستانهای استان نداشتهایم و تنها بهصورت کیفی مطرح میکردیم که گردوغبار وجود دارد؛ اما راهاندازی این ایستگاه، سامانهها را به ستاد گردوغبار کشور وصل میکند. اقدام اولیه برای هر کار فنی و علمی، تولید داده است.