سرور هادیان | شهرآرانیوز؛ بررسیها نشان میدهد که مشهد تا سال ۱۳۹۴، سالانه پذیرای ۲ میلیون زائر از کشورهای حوزه خلیج فارس بود. علاوه بر این در اوایل دهه ۹۰ محصولات صنایع غذایی، فرش و برخی محصولات معدنی از مشهد به عربستان صادر میشد. با توجه به بهبود روابط ایران و عربستان انتظار میرود که در ماههای آینده شاهد توسعه مناسبات اقتصادی بین دو کشور باشیم. اهمیت این مسئله سبب شد تا در همایش «بایدها و نبایدهای تجارت با عربستان» راهکارهای گسترش همکاریهای دوجانبه ایران و عربستان بررسی شود.
مدیرکل خلیج فارس وزارت امور خارجه در این همایش با اعلام اینکه بعد از هشت سال قطع رابطه با عربستان سعودی، بنا بردلایل مختلف دو طرف به این نتیجه رسیده اند که وضعیت قبلی برای هر دو کشور مناسب نبود و باید درآن تغییر حاصل میشد، گفت: از اسفندماه روابط بین ایران و عربستان برقرار شد و اواخر اردیبهشت مراحل بازگشایی سفارتها آغاز شد. به طور قطع پس از گذشت این هشت سال برای شکل گرفتن و برقراری مجدد، این ارتباط همراه با مشکلات و چالشهایی خواهد بود، اما دو کشور در تلاش اند که این مشکلات را به حداقل برسانند تا بتوانند روابط را در چارچوبی برقرار کنند که منافع دو کشور را بیشینه کند.
محمد علیبک تأکید کرد: باتوجه به چند سال قطع رابطه شناخت کافی از تحولات بازارهای عربستان نداریم، از این رو اولین اقدامی که باید انجام دهیم، آگاهی از تغییرات اقتصادی فضای عربستان است. در همین راستا بخش خصوصی و دولتی ایران و عربستان میتوانند با برگزاری و حضور در نمایشگاهها و تبادل با هیئتهای تجاری، بسترهای توسعه روابط دوجانبه را فراهم کنند.
وی درباره کالاهایی که خراسانیها میتوانند به عربستان صادرکنند، بیان کرد: محصولات کشاورزی، مواد غذایی و معدنی ازجمله کالاهایی است که قابلیت صادرات به عربستان را دارند. همچنین توسعه گردشگری زیارت و گردشگری سلامت میتواند مورد توجه خراسانیها قرار بگیرد. در کنار این مسئله توسعه همکاریها در حوزه خدمات فنی و مهندسی هم میتواند مورد توجه قرار بگیرد.
وی با اشاره به موقعیت جغرافیایی خراسان رضوی بیان کرد: این استان میتواند توسعه روابط ترانزیتی با عربستان را به طور جدی دنبال کند و به پلی برای اتصال عربستان و آسیای میانه تبدیل شود. تحقق این مسئله میتواند درآمدهای ارزی ناشی از رشد ترانزیت را در خراسان رضوی به میزان درخور توجهی افزایش دهد.
مدیر کل خلیج فارس وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه در شروع مراودات تجاری بین ایران و عربستان شاید با مشکلاتی روبه رو باشیم، بیان کرد: برای مثال اگر طی هفتههای آتی نمایشگاهی در عربستان برگزار شود باید امکان صدور سریع ویزا و سفر برای شرکت کنندگان مهیا شود، زیرا ما در قدمهای نخست هستیم و صدور این موارد زمان بر است. البته این مشکلات جزئی است و هردو طرف تمایل دارند که در زمینههای مختلف روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی گسترش یابد.
رئیس کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی خراسان رضوی هم در این همایش در رابطه با ایجاد ارتباط و مراودات با عربستان گفت: خراسان رضوی و مشهد با توجه به ظرفیت زائرپذیری و زیرساختهای آن میتواند یکی از پیش گامان استانهای کشور در توسعه روابط با عربستان باشد. در همین راستا امیدواریم طی یک ماه آینده با هماهنگیهای لازم، هیئت تجاری خراسان رضوی را به ریاض اعزام کنیم.
حسین محمدیان با بیان اینکه دولت طی یک سال اخیر بحث تنش زدایی در منطقه را شروع کرده و ایران به پیمانهای مهمی، چون شانگهای، اوراسیا و بریکس پیوسته است، بیان کرد: خوشبختانه روابط ایران و عربستان در حال توسعه است، اگرچه در آغاز راه هستیم، اما بخش خصوصی امیدوار است که این مسئله سرعت بیشتری بگیرد.
وی بیان کرد: توسعه روابط اقتصادی با عربستان به عنوان مهمترین بازیگر در شورای همکاری خلیج فارس، این فرصت بالقوه را برای ما فراهم میآورد تا به تدریج روابط تجاری خودمان را با سایر کشورهای حوزه خلیج فارس افزایش دهیم. دو کشور و به ویژه ایران برای توسعه روابط اقتصادی نیاز دارند که از مرحله تجارت سنتی عبور کنند. مثلا ایران باید علاوه بر توجه به صادرات محصولات کشاورزی به تجارت محصولات صنعتی و دانش بنیان هم توجه کند.
سفیر اسبق ایران در عربستان هم در این همایش گفت: امروزه اهمیت و رتبه بندی همه کشورها براساس اقتصاد است. رتبه اول اقتصاد در منطقه عربستان است و سپس امارات قرار دارد و ایران در رتبه سوم قرار گرفته است.
حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا نوری شاهرودی افزود: در منطقه با توجه به اینکه کشورها صادرکننده نفت، گاز و محصولات پتروشیمی هستند ضرورت دارد تا در زمینه سیاست گذاری صادراتی با همدیگر تعامل بیشتری داشته باشند. وی تأکید کرد: متأسفانه هیچ گونه همکاریای بین کشورهای منطقه در زمینه نفت، گاز و محصولات پتروشیمی وجود ندارد. اگر این هم گرایی وجود داشته باشد، این کشورها به بزرگترین قدرت اقتصادی جهان تبدیل میشوند.
وی با اشاره به اینکه مشهد با همه شهرهای ایران متفاوت است و دارای زمینههای زیادی برای تجارت است، بیان کرد: باید دریابیم در هر فصلی عربستان نیاز به چه کالایی دارد. برای مثال نزدیک ماه مبارک رمضان خرما نیاز دارد یا در حال حاضر عربستان، بزرگترین خریدار میل گرد ضخیم است، زیرا مشغول ساخت وساز ساختمانهای بلند است. همچنین خریدار میگو است و با توجه به نرخ تمام شده و مناسب تولید لوازم بهداشتی ایران از ایتالیا جلوتر است، ازاین رو با توانمندیهایی که تولیدکنندگان و صادرکنندگان خراسان رضوی و مشهد دارند، میتوانند با برنامه ریزی مناسب این محصولات را به عربستان صادر کنند.
کارشناس ارشد روابط بین الملل در حوزه علوم سیاسی هم در این همایش با بیان اینکه مشهد قابلیت جذب سرمایه گذار از عربستان را دارد، گفت: برگزاری جلسات مشترک بین سرمایه گذاران عربستانی و بخش خصوصی مشهد میتواند این مسئله را محقق کند. مشهد در حوزه گردشگری زیارت ظرفیتهای زیادی دارد که در عمل سبب میشود تا مدت زمان بازگشت سرمایه در آن نسبت به سایر مناطق کمتر باشد. این مسئله میتواند برای سرمایه گذاران عربستانی جذاب باشد.
وحید عذیری افزود: در حوزه سرمایه گذاری، عربستان سعودی در سالهای اخیر به بازیگری کلیدی در تأمین سرمایه گذاری در خاورمیانه و شمال آفریقا بدل شده است. در میان مدت این کشور از توانمندیهای بسیاری برای سرمایه گذاری در خراسان رضوی و مشهد برخوردار است.
وی بیان کرد: عربستان سعودی میتواند مسیر مناسبی برای دسترسی آسانتر خراسان رضوی به آفریقا باشد. از طرف دیگر خراسان میتواند مسیر مناسبی برای دسترسی عربستان سعودی به اقتصادهای آسیای مرکزی و روسیه باشد، بنابراین امکان توسعه روابط ترانزیتی بین دو کشور وجود دارد.
وی درباره مانع زدایی از صادرات کالا به عربستان گفـت: مسئله بسته بندی کالاها و توجه به سلیقه شهروندان کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان ازجمله مسائلی است که میتواند به رشد صادرات ایران کمک کند.