با مردم در میدان مشکلات

 ندا معصوم
خبرنگار

شور و مشورت از اقدامات آشنا برای رسیدن به تفاهم در زمینه‌های گوناگون است که معمولا در رویارویی با مانع یا مشکلی از سوی تصمیم‌گیران مربوطه انجام می‌شود و از جمع‌های کوچک دوستانه، خانوادگی و همسایگی شروع می‌شود تا گروه‌ها و حلقه‌های به‌مراتب بزرگ‌تر مثل نهادها یا ارگان‌های مربوطه به مسائل شهری. در این میان شورا موردمشترک موارد یاد شده است. مدیران شهری ما این‌بار در قالب طرحی نو با همراهی گروهی متخصص و کارشناس در حوزه معماری و شهرسازی سراغ مردم رفتند تا پیگیر مطالبات مردم باشند.   
نیلوفر هاشمی، پژوهشگر و دانشجوی دکترای شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس، به‌عنوان سرپرست این طرح در منطقه ما به همراه گروه انتخاب شده فعالیت خود را از 4محله شقایق، کوثر، رضاشهر و نوفل‌لوشاتو آغاز کرده‌اند. برای آشنایی بیشتر با این طرح گفت‌وگوی ما را بخوانید.

محله ما از کجا و با چه هدفی کلید خورد؟
این طرح تکمیل و پخته‌شده «خانه بهار است» که سال96 کلید خورد و به نظر طرح مؤثری در نظرسنجی از مردم بود. می‌شود گفت هدف از اجرای این مهم نیز مانند خانه بهار تقویت رویکرد مشارکتی بین مردم و مدیریت شهری است. فرایندهایی که تا به حال انجام شده است این بوده که برنامه‌ریزی‌ها از بالا به شهروندان ابلاغ شود درحالی‌که در طرح محله ما مردم خود به شهرداری برنامه پیشنهاد می‌دهند.

به نظر می‌رسد استفاده از گروه پژوهشی و متخصص در اجرای این طرح تأثیرگذاری آن را بیشتر کرده است؟

اگر منظورتان واگذاری طرح به پژوهشگران و استادان معماری و شهرسازی است، قطعا به خاطر نگاه و دید کارشناسی آن‌ها مؤثرتر است. اینکه نظرات مردم را به‌عنوان یگ گروه متخصص به طرح تبدیل می‌کنند و در قالب پروژه‌های عمرانی و اجتماعی تحویل می‌دهند.

در رابطه با عملکردتان بیشتر توضیح می‌دهید؟
طرح در چند مرحله انجام می‌شود. درواقع اولویت اصلی گروه‌های پژوهشی ارتباط‌گرفتن با مردم و نظرسنجی از آن‌ها به روش‌های مختلف است؛ گپ و گفت و مصاحبه‌های دوستانه مشاهدات غیرمستقیم و... . علاوه‌براین در نشست‌هایی که با حضور مردم همان محله گذاشته می‌شود نظرات آن‌ها شنیده می‌شود. حتی بنرهایی در مکان‌های پرتردد نصب می‌شود تا کسانی که فرصت حضور در جلسه‌ها را نداشته‌اند بتوانند نظرات خود را بنویسند. گفتم که نیازسنجی اصل اول کار ماست.

چه اعتباری برای اجرای این طرح در نظر گرفته شده است؟
گفته شده است 5درصد از اعتبارات عمرانی برای پروژه‌های مشارکتی در نظر گرفته شود.

اختصاص این اعتبار برای مناطق برخوردار و کم‌برخوردار فرقی ندارد؟
سعی شده است اعتبار به میزان یکسان بین محله‌ها و مناطق تقسیم شود.

سؤال را برای این پرسیدم که در همین منطقه هم حاشیه و محله کم‌برخوردار هست.
بله. این دغدغه ما هم بوده و هست و آن را مطرح هم کرده‌ایم ولی فعلا روال همین است و به‌جز چند محله بودجه اختصاص داده شده برای همه محله‌ها 250میلیون تومان است.

به نظر می‌رسد مطالبات مردمی حتی در همین منطقه هم متفاوت است.
یقینا همین‌طور است. تفاوت به قول شما، هم به مطالبه‌های آن‌ها برمی‌گردد و هم استقبالشان از این طرح. اشتیاقی که مردم برای برگزاری جلسه در شقایق داشتند اصلا مقایسه‌شدنی با محله نوفل نیست که اهالی‌اش ادعا داشتند تشکیل جلسه برای محدوده‌ای که بدون مشکل است چه ضرورتی دارد.

اجرای طرح در برخی محدوده‌ها شبیه شقایق ممکن است با درخواست‌های زیادی همراه باشد. قرار است به همه موضوعات رسیدگی شود؟
گفتم که چندین نوبت نظرسنجی و گفت‌وگو شده و بعد درخواست‌ها اولویت‌بندی می‌شود. برای اجرای آن‌ها هم شور و مشورتی با مردم و اهالی انجام می‌شود و درحقیقت همه چیز مشارکت با مردم است. هر چند آن‌ها هم باید بدانند اختیارات ما نیز محدود است و برخی تقاضا و نیازهای آن‌ها در حوزه وظایف دیگر نهادهاست، اینکه برخی اهالی درخواست دارند در رابطه با آسیب‌های اجتماعی نظیر جمع‌آوری معتادان وارد عمل شویم. این موضوع نه در حد اختیارات ماست و قدرت و توانمان.

همراه با مردم‌شدن در رفع مشکلات چه تأثیری دارد؟
طرح هر چند کوچک باشد اما اینکه مردم حس کنند در سرنوشت محله زندگی‌شان تأثیرگذار هستند و یاد بگیرند که می‌توانند برای بهترشدن زندگی در محدوده‌ای که هستند تلاش کنند، تعلق خاطرشان را به محله‌ای که زندگی می‌کنند بیشتر خواهد کرد و این امتیاز کمی نیست.