کتاب‌گرد | تازههای پرفروش زندگینامه و خاطرات در کتابفروشیهای مشهد
در کتاب‌گرد این هفته به سراغ پرفروش‌ترین کتاب‌های ژانر خاطرات و زندگینامه‌هایی رفته‌ایم که تازه به چاپ رسیده‌اند.
به گزارش شهرآرانیوز، ژانر زندگینامه و کتاب خاطرات برای عشق‌کتاب‌ها همیشه ژانر متفاوتی بوده است. تصور کنید دست بر قضا مسیرتان از مسکو بگذرد و اتفاقا زمان و مکان سفرتان چنان چیده شده باشد که به صورت اتفاقی همسفر چگوارا_رهبر چریک‌های کوبا_ شوید. چه زمانی ارنستو چگوارا برای شما خاطراتش را خواهد گفت؟ احتمالا با خودتان تصور کنید که هروقت حرف کم بیاوریم یا هر زمان که بخواهیم سر صحبت را بازکنیم! اما اگر با چنین پیش‌فرضی کنار چگوارا نشسته‌اید باید بگویم دارید زمانتان را هدر می‌دهید چراکه خاطرات، ناگفته‌ترین خودزیسته انسان‌هاست که برای افراد آن‌قدر محترم دانسته می‌شود که برای حفظشان حاضرند سکوت کنند.
ژانر خاطرات به این سبب ارزشمند است که شما را بی مقدمه، بی آنکه لازم باشد با کسی شبیه رهبر انقلابیون لاتین مثلا بنشینید و صمیمیتتان را به حد تعریف زندگی خصوصی برسانید، ناگهان شما را به جرعه‌هایی از شخصی‌ترین زیسته‌های این افراد دعوت می‌کند. اصلا به همین خاطر است که در نخستین کتاب‌گرد زمستانی‌مان سراغ تازههای پرفروش زندگینامه و خاطرات در کتابفروشیهای مشهد رفته‌ایم.
۱. خاطرات بولیوی، بوی تند یک چریک در آمریکای جنوبی
اثر: ارنستو چه‌گوارا | انتشارات: موسسه انتشارات نگاه | ترجمه: جمشید نوایی
گمان نمی‌کنم به شخصیت‌های تاثیرگذار تاریخ علاقه‌مند باشید و نام ارنستو چه‌گوارا را نشنیده باشید. حقیقتی که درمورد ارنستو وجود دارد فراتر از ژست‌هایش با سیگار برگ و شعار‌های انقلابی‌اش است. ارنستو عادت داشت که همیشه با یک دفترچه و اسلحه انقلاب کند. یعنی علاوه بر سلاح گرم، ادبیات را همیشه همراه خودش می‌برد. کتاب تازه به چاپ رسیده پیش‌رویتان نیز از همان دفترچه‌اش بیرون می‌آید که خاطرات سفر مخفیانه‌اش به بولیوی را برایتان یادداشت کرده. دست‌نوشته‌های چگوارا نه تنها در لاتین که در زبان فارسی هم پرطرفدار است و این را می‌توانیم از برچسب چاپ دوم روی این کتاب متوجه شویم. چه در دورۀ فعالیت چریکی‌اش عادت داشت روزنگارهایش را به‌دقت در یک دفتر یادداشت خصوصی ثبت کند، راهپیمایی‌های دراز، از روی زمین‌های ناهموار و دشوار گذر، در وسط جنگل‌های مرطوب، هر وقت نیروی رزمی که همیشه زیربار سنگین کوله‌پشتی‌ها و مهمات سلاح‌های خود خم‌شده بودند، یا وقتی اردو می‌زدند، چه را می‌دیدی که دفتر یادداشت کوچکی درمی‌آورد و با دستخط نسبتاً ناخوانای یک پزشک تند تند یادداشت‌هایش را به‌دقت می‌نوشت. در پی انقلاب کوبا، ارنستو چه‌گوارا به دنبال رویکرد عمل‌گرایانه وقت در سفری مخفیانه در سال ۱۹۶۶ به امید برانگیختن حس انقلابی در سرزمین‌های آمریکایی جنوبی به بولیوی عزیمت کرد.
۲. نقاشی و اعتراض (نگاهی به زندگی و آثار ده نقاش معترض معاصر جهان)
اثر: محمدرضا وحیدزاده | انتشارات: سوره مهر 
ماجرای هنر و اعتراض یک مسیر در امتداد یکدیگر است. نه تنها اعتراض یک هنر است بلکه هنر نیز همیشه از تریبون و کرسی که میان افکار عمومی داشته برای رساندن صدای معترضش به بیرون تلاش کرده است. حقیقت درمورد هنر معاصرمان دو سمت دارد. از سویی در میان اصحاب فرهنگ و هنر در ایران شاهد نوعی واگرایی نسبت به هنر متعهد و معترض به نظام جهانی هستیم و از سوی دیگر در میان جماعت هنر انقلابی، نوعی ناآگاهی از تجارب جهانی در این زمینه وجود دارد که سبب می‌شود هنر انقلابی ایران، زبانی محلی و محدود پیدا کرده و از دستیابی به زبان جهانی در هنر واماند. در هر مجلد از مجموعه «هنر اعتراضی جهان» به ۱۰ هنرمند یا اثر هنری برجسته در حیطه هنر اعتراضی معاصر جهان پرداخته می‌شود تا بدین ترتیب روشن شود که هنر متعهد، مسئول و معترض چه منزلتی در تولیدات طراز اول هنری جهان داراست. پس اگر علاوه بر تاریخ و زندگینامه هنرمندان به موشکافی آثار هنری علاقه‌مندید این کتاب را از دست ندهید.
۳. از هیروشیما با عشق (خاطرات یکی از قربانیان بمباران اتمی)
اثر: یوکو موری واکی | انتشارات: مان کتاب | مترجم: پژمان طهرانیان
درمورد جنایت‌های بزرگ تاریخی این‌گونه است که همیشه یک نگاه توام با تاسف، وحشت و ترحم به واقعه برایمان کفایت می‌کند. معمولا شرایط این‌گونه است که خیلی نمی‌توانیم به وقایع نزدیک شویم. اما عشق من هیروشیما یا همان هیروشیما با عشق که به یاد قربانیان حمله اتمی آمریکا به هیروشیما نوشته شده شما را به وسط انفجار اتمی و التهاب آن روز‌های جامعه ژاپن می‌برد. کتاب حاضر شامل خاطرات روزانۀ دختر نوجوانی به‌نام یوکو موری‌واکی است که در نهایت قربانی بمباران اتمی هیروشیما به‌دست آمریکا شد. یوکو فضای جنگ‌زدۀ ژاپن در سال ۱۹۴۵ را به تصویر می‌کشد و از درد و رنج خود بابت وطن مصیبت‌زده‌اش می‌نویسد. پُل هَم، ویراستار نسخۀ انگلیسی خاطرات یوکو، لابه‌لای متن اصلی کتاب، قطعاتی خواندنی در توضیح شرایط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ژاپنِ آن‌سال‌ها افزوده و با مقدمه و مؤخرۀ روشنگرش گویی کارِ یوکو را ــ که با مرگ مصیبت‌بارش نا‌تمام ماند ــ کامل کرده است. هَم می‌نویسد: «یوکو یک پَر است در دلِ طوفان».
۴. شبه شرح حال (دویست و چند یادداشت کوتاه)
اثر: نجیب محفوظ | انتشارات: مان کتاب | محمدحسن میرفخرایی
نجیب تنها نویسنده مصری عربی و نخستین نیز هست که نوبل ادبیات را در دهه ۹۰ میلادی برای خودش گرفت. نجیب محفوظ یک اثر منحصر به‌فرد از خود به یادگار گذاشته و آن هم دویست و چند یادداشت درمورد زندگی شخصی و زیسته‌هایش است. محفوظ در این یادداشت ها، با آن باریک‌ریسی‌های خاص خود، گاه از روز‌های دور یا نزدیک خاطره‌ای نقل می‌کند. نویسندۀ این بخش را می‌توان راوی واقع گرایی دانست که می‌کوشد، بی آنکه به اقلیم خیال پا بگذارد، در برابر فراموشی بایستد. اما گاه همین نویسنده را می‌بینم که به یاری استعاره و کنایه و البته به ایجاز تمام، از پنهان‌های پیدا سخن می‌گوید و راه را برای رسیدن به برداشت‌هایی گوناگون از نوشته‌هایش هموار می‌کند. نویسنده گاه خواننده را جایی میان واقعیت و خیال، میان روایت و حکایت، رها می‌کند و به این ترتیب او را به کاوشی سرگرم می‌سازد که سرانجامش چندان روشن نیست. در بخش دوم، محفوظ اندک اندک جای خود را به شخصیتی رازآلود می‌دهد که آمیزه‌ای است از تضادها. سپس با رندی تمام، این بار از زبان او سخن می‌گوید. در اینجاست که نوشته‌ها، ضمن درهم‌آمیزی واقعیت و خیال، رنگ و بویی حِکمی به خود می‌گیرد و هرچه به پایان نزدیک می‌شویم، یادداشت‌ها به کلمات قصار مانندتر می‌شود.
۵. مرگی که زندگی است (آخرین نامه‌ها و یادداشت‌های اعضای جنبش مقاومت آلمان در آستانه اعدام در زندان نازی‌ها)
اثر: هلموت گلویتسر | انتشارات: نشر نو| مترجم: جعفر فلاحی
تصور بودن در زندان‌های نازی و دنیایی که در کتاب‌هایی مثل انسان در جستجوی معنا خلق می‌کند هم تن انسان را از درون تاریکش تکان می‌دهد. چیزی که در قلبمان فرو می‌ریزد ترس از قرار گرفتن در آن جایگاه نیست بلکه ما می‌دانیم چیزی از آن موقعیت متعلق به ماست. ما نیز به‌خاطر تمام اشتراکاتمان سازنده و خالق همان موقعیتی هستیم که انسان‌ها در اردوگاه‌های نازی تجربه کردند. تصور کنید که در گوشه‌ای از جهان واقعی ما و نه در عالم تخیل و داستان، نامه‌ای با این کلمات شروع شده باشد، «محبوبم، متأسفانه شاید این نامه وداع من با تو باشد. تا ساعتی دیگر اعدام خواهم شد و…»؛ آنگاه هرچه پس از این کلمات نوشته شده باشد اهمیتی بی‌مانند خواهد داشت، خواه ساده‌ترین سخنان و خواه دشوارترین پرسش‌ها و پیام‌ها. اهمیت آن‌ها بیش از هرچیز در این است که چشم در چشم مرگ نوشته شده‌اند، خصوصاً اگر این مرگ در راه آرمانی والا بوده باشد.
این کتاب دربردارنده یادداشت‌ها و نامه‌ها و نوشته‌هایی این‌چنین از بیش از پنجاه تن از کسانی است که محکوم به مرگ یا در آستانه مرگ بوده‌اند و در زندان‌ها و اردوگاه‌های نازی‌ها جان سپردند.
۶. پوتین، زندگی و زمانه‌اش
اثر: فیلیپ شورت | انتشارات: ثالث | ترجمه: بیژن اشتری 
وقتی به روسیه نگاه می‌کنید، آدم‌ها دو دسته هستند. یا پوتین را نقد می‌کنند یا او را دوست دارند. اما مشترک این است که روسیه بدون پوتین را فراموش کرده‌اند یا نمی‌خواهند به یاد بیاورند. کتاب پوتین؛ زندگی و زمانه‌اش، نوشته فیلیپ شورت، اولین زندگینامه کامل درباره حاکم روسیه است که روی خود او و نه رژیمش تمرکز کرده است. نویسنده در این کتاب تازه که ماه گذشته میلادی چاپ و منتشر شده، برای ما شرح می‌دهد که چگونه این مردی که در اوایل دهه دوهزار امید شرق و غرب بود، حالا در سال ۲۰۲۲ سیاست‌هایش را تغییر داده است.فیلیپ شورت برای نوشتن این کتاب هشت سال کار پژوهشی در دوازده کشور جهان انجام داده و بیش از دویست مصاحبه با سیاستمداران و دولتمردان روس و غیر روس کرده است.
۷. صدای طغیان
اثر: ربرتا استیلی | انتشارات: مهراندیش | ترجمه: مرتضی رجبی
بشیر دروازه صنف را باز کرد و به‌طرف میزش رفت و گفت: «بسیار معذرت می‌خوایم. نانی ره که چاشت خوردم، دل دردم کرده. باید بروم. خواهش می‌کنم تا وقتی که زنگ را نزدن، از صنف خارج نشین تا برای محصل‌های دیگه صنف‌ها مزاحمت ایجاد نشه. فصل‌های پنج و شش را همین قسمی که در چوکی‌هایتان نشستین، بخوانین. باز ده جلسه درس فردا سرشان بحث می‌کنیم.»
کتاب صدای طغیان با عنوان فرعی «مژده جمال‌زاده چگونه به افغانستان امید آورد؟» درمورد پرآوازه‌ترین زن افغانستانی در گیر و دار آشوب افغانستان نوشته شده است. اگر اخبار افغانستان را نگاه می‌کنید و برایتان سوال است که درون این کشور پیش از طالبان و پس از طالبان چه گذشت؟ ربرتا استیلی با به تصویر کشیدن مژده جمال‌زاده این سوال شما را پاسخ می‌دهد.
در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
چشمانش را از آفتاب خروشان پوشاند و چهارچشمی، حواسش به سرباز با موتر نظامی بود. ترسش رفته‌رفته به خشم تبدیل شد. مدیر دانشگاه تعلیم‌وتربیت معلم کابل که غفور علی‌پور نام داشت، مشخصاً پشت این ماجرا بود. او عضو حزب کمونیستی دولت حاکم بود که به آن «حزب دموکراتیک خلق افغانستان» می‌گفتند یا به‌اختصار، ح. د. خ... می‌نامیدند. غفور، یکی از خبرچینان این حزب بود. او تمامی دانشجویان و استادان مخالف را برای فعالیت‌های ضددولتی زیر نظر گرفته بود. او از بشیر متنفر بود؛ چون بشیر، حامی حزب نبود و از رفتار خشن و سرکوبگرانه نیرو‌های ذخایر دولت نجیب‌الله احمدزی نیز انتقاد کرده بود.
۸. ایلان ماسک
اثر: والتر آیزاکسن | انتشارات: دنگ | ترجمه: حانیه بیات
ایلان ماسک، شخصیت پر سر و صدای تکنولوژی روز دنیاست. امروزه او را با پروژه‌های پر سر و صدای اسپیس ایکس و تسلا می‌شناسیم. کتاب ایلان ماسک بررسی جامع و دقیق از زندگی و دستاورد‌های یکی از چهره‌های برجسته و تأثیرگذار عصر ما، ایلان ماسک است. این کتاب به عنوان یک زندگینامه کامل، به تفصیل به جنبه‌های مختلف زندگی شخصی و حرفه‌ای ماسک می‌پردازد و بینشی عمیق از شخصیت و انگیزه‌های او ارائه می‌دهد. والتر ایزاکسون، نویسنده این اثر، خود یک چهره مطرح در عرصه نویسندگی زندگینامه‌های تاریخی و فناوری است. او با آثار قبلی خود مانند زندگینامه استیو جابز و آلبرت اینشتین، توانایی خود در بررسی دقیق و جذاب شخصیت‌های تاثیرگذار را به اثبات رسانده است. این توانایی در کتاب «ایلان ماسک» نیز به خوبی به نمایش گذاشته شده است. شروع کتاب با دوره نوجوانی ماسک در آفریقای جنوبی و ادامه آن به رشد او در چنین محیط نامساعدی می‌پردازد.
۹. دکتر محمد مصدق (سرگذشت سیاسی)
اثر: فرهاد دیبا | انتشارات: نی | مترجم: شیرین کریمی
محمد مصدق بخش قابل توجه و مهمی از تاریخ ایران است. چنان‌که دوران پهلوی را بدون نام بردن از این سیاستمدار ایرانی اصلا نمی‌توان روایت کرد. مفاهیمی مثل استقلال و آزادی، حقوق بین‌الملل و حقیقت مدنیت با افرادی مثل مصدق در ایران درخشید. این کتاب سرگذشت سیاسی دکتر محمد مصدق به همراه برخی جزئیات زندگی خصوصی اوست. مصدق با جداشدن از پیشینه اجتماعی خود به رهبر جنبش استقلال‌خواهی در کشوری به‌ظاهر مستقل تبدیل شد. گرچه نفت نقش اساسی در زندگینامه سیاسی مصدق ایفا نمی‌کرد، او در جایگاه پیشاهنگِ یک «انقلاب نفتی» به عرصه آمد؛ انقلابی که قرار بود دو دهه پس از برکناری او از قدرت به سرانجام برسد. نویسنده همچنین اشاراتی به برخی سیاستمداران منطقه خاورمیانه دارد تا اهمیت سیاسی مصدق را در میان نیرو‌های نوظهور در جهان سوم روشن سازد. مصدق به نسل رهبران ناسیونالیستی تعلق داشت که تحت تأثیر مشروطه‌گرایی غربی بودند. دکتر محمد مصدق سرگذشت سیاسی شرح سرسختی او در راه آرمان‌هایش و شرح ترتیب رویداد‌های سیاسی است که در طول پنجاه سال بی‌امان او را به سوی مقام نخست‌وزیریِ ایران سوق داد و جایگاهش را در تاریخ سیاسی این کشور تثبیت کرد.
۱۰. لیزه مایتنر کاشف شکافت هسته‌ای (مروری بر زندگینامه و کشفیات)
اثر: امیرهمایون محسنی | انتشارات: دیبایه
کتاب حاضر کوششی در زندگی دانشمندی است که از بد روزگار هیچ‌گاه نتوانست جایزه نوبل دریافت کند. یا حتی اسمش در مجله تایم به‌عنوان صاحب کشفیاتی که انجام داده است چاپ شود. لیزه مایتنر (Lise Meitner) فیزیک‌دان سوئدی-اتریشی بود که باتمرکز بر حوزه‌های رادیواکتیویته و فیزیک هسته‌ای فعالیت می‌کرد. مایتنر درکنار اوتو هان و اوتو رابرت فریش گروهی بودند که برای اولین‌بار شکافت هسته‌ای اورانیوم را درصورت دریافت نوترون اضافه کشف کردند. نتایج تحقیقات آن‌ها در سال ۱۹۳۹ منتشر شد و باوجود اهمیت بالای کشف، مایتنر هیچ‌گاه موفق به دریافت جایزه نوبل نشد. البته جایزه نوبل شیمی به همکار همیشگی او، اوتو هان اهدا شد. تحقیقات مایتنر، هان و فریش این نتیجه را به‌دنبال داشت که در جریان شکافت هسته‌ای که هسته اورانیوم به ۲ هسته کوچک‌تر تقسیم می‌شود، انرژی زیادی تولید خواهد شد. همین نتیجه‌گیری بعد‌ها به تولید رآکتور‌های هسته‌ای برای تولید برق و همچنین در خلال سال‌های جنگ جهانی دوم به تولید بمب‌های هسته‌ای انجامید.
ما در کتاب‌گرد تلاش می‌کنیم میان صفحات کاغذی کتاب قدم بزنیم و زندگی کنیم تا آ‌نچه کتاب‌ها می‌خواهند بگویند را نفس بکشیم. در دومین کتاب‌گرد شهرآرا به کمک کتاب‌خانه‌های بزرگ مشهد_پردیس کتاب، بوکتاب، شهرکتاب و... _ تلاش کردیم کتاب‌های تازه به چاپ رسیده ژانر خاطرات و زندگینامه‌ها را بررسی کنیم و پرمخاطب‌ترینشان را به شما معرفی کنیم.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
