به گزارش شهرآرانیوز، رضا کشاورز حداد که نخستین تجربه کارگردانی سینمایی خود را پشت سر میگذارد، پیش از این چند فیلم کوتاه از جمله «تریبون»، «تعمیرکار»، «ناهارترین»، «ترسناک نیست»، «هیئت همراه»، «مداد رنگی»، «تکیهگاه»، «هدیه»، «آخرشه» و… را تولید کرده که عمدتا در ژانر کودک و نوجوان بودند. «باغ کیانوش» اولین تجربه کارگردانی بلند سینمایی او با استفاده از یک فیلمنامه اقتباسی تولید شده است. این فیلم در کنار فیلم آپاراتچی از معدود فیلمهای جشنواره است که اقتباسی از یک کتاب است. به بهانه شرکت در جشنواره چهلودوم فیلم فجر با رضا کشاورز حداد گفتوگویی داشتیم.
«باغ کیانوش» اقتباس از کتابی به همین نام است که در زمان جنگ تحمیلی رخ میدهد. کمی درباره این اثر توضیح دهید.
«باغ کیانوش» اثری در ژانر نوجوان و فیلمی ماجراجویانه است. این اثر با توجه به زمان حال ساخته شده و آنگونه نیست که بگوییم فقط با مخاطب آن مقطع ارتباط برقرار میکند. گویش آدمها بومی نیست. سعی کردیم فضا را خیلی نزدیکتر به مخاطب امروزی کنیم. اتفاقات رخ داده شده آن مقطع بر اساس واقعیت است. قصه را با یک سری المانها امروزیتر کردم تا مخاطب امروزی ما یعنی قشر کودک و نوجوان بتوانند با فیلمم ارتباط برقرار کند.
سوژه اولیه نخستین ساخته سینماییتان از کجا آمد؟
در مقطعی روی طرح سریالی کار میکردم که کتاب «باغ کیانوش» از سوی بچههای باشگاه فیلم سوره به من معرفی شد. آن را مطالعه کردم. اتفاقی در کتاب رخ میداد که قابلیت قصهگویی بالایی دارد و هول محور آن، اتفاقات دیگری هم رقم میخورد. در نهایت شروع به کار کردم و فیلم ساخته شد.
این قصه چه جذابیتی برای شما داشت که سبب شد از آن اقتباس کنید؟
در کتاب یک اتفاقی شهودی است که با توجه به آن یک سری کاراکتر اضافه کردم. فیلم ده بازیگر بچه با قصه مختص به خود را دارند. برای هر کدام از آنها قصه جداگانه نوشتم و حتی نام آنها را متناسب با قصه انتخاب کردم. ابتدا یک سیناپس اولیه ۵ صفحهای از هر کدام از کاراکترها نوشتم. پایه این اتفاق این بود که قصه هر کدام از کاراکترها چطور میتوانند در روایت ما دخیل باشد و به خط اصلی قصه کمک کند.
فیلمتان همانگونه که اشاره کردید ژانر کودک و نوجوان است و در ترکیب بازیگران از چهرههای شناختهشدهای چون شهرام حقیقتدوست، علیرضا آرا، عباس جمشیدیفرد و ... در کنار بازیگران و استعدادهای نوجوان استفاده کردید، چطور به این ترکیب از بازیگران رسیدید؟
با توجه به قصهها و فیلمنامههایی که مختص به کاراکترهایم نوشتم از ۵۰۰ نوجوان تست گرفتم که ۱۰۰نفر آنها غیرحضوری تست دادند. من در فرایند تست دادن تکتک آنها حضور داشتم و در نهایت به یک تیم خوب رسیدم که یکی از دیگری بهتر بود. گرچه این اتفاق در این گروه سنی به شدت سخت بود. نماهای خارجی، شب، سرما داشتیم که آنها تحمل کردند و بهترین خودشان را بازی کردند. درباره انتخاب بازیگران حرفهای هم با توجه به کاراکتری که در فیلمنامه داشتم بررسی کردم و در نهایت به انتخاب دوستانی که اشاره کردید رسیدم که به نظرم انتخابهای درستی هستند. این برایم جذاب بود که آنها برای کار نوجوان انگیزه داشتند. این انگیزه برایم مهم بود و اولویت داشت.
با توجه به اقتباسی بودن اثر، چقدر در اثر از تخیل استفاده کردید؟
قطعا خط اصلی قصه که برگرفته از کتاب است وفادارانه بود ولی درصد زیادی هم از تخیل استفاده شد. بخشهایی را که حس کردم میتواند به فضای قصه کمک کند، تخیل کردم و جاهایی هم احساس کردم اگر چیزی به آن اضافه کنم از بار دراماتیک آن کم میکند و از ریتم قصه میکاهد. اما به طور کلی خط اصلی قصه مبتی بر اتفاق اصلی کتاب پیش رفت.
از اینکه اولین ساخته بلند سینماییتان در چهلودومین جشنواره فیلم فجر حضور دارد چه حسی دارید؟
برای بسیاری از فیلمسازان ورود به جشنواره ملی کشور اهمیت دارد. اینکه شما بتوانید در سیل عظیم آثار تولیدی امسال جایی داشته باشی و فیلمت مورد قضاوت و نقد مخاطبان حرفهای سینما قرار بگیرد، اتفاق ویژهای است. بهویژه فیلم من که در ژانر نوجوان است. اتفاق خوب امسال در جشنواره این است که نگاه خوبی به این ژانر شده است. عموما سالهای گذشته این نقد را داشتم که این ژانر زیاد دیده نمیشود ولی حس میکنم امسال به این ژانر توجه بیشتری شده است.
قطعا دوست دارم جایزه بگیرم. البته هدف ما دیدن فیلم توسط مخاطب است و اینکه خوششان بیاید و این برای ما برد است. در این میان اگر جایزهای هم نصیب ما شود اتفاق ویژهای است. ولی آنچه ناراحتکننده است نبود آرای مردمی است. بر این باورم که فیلم برای مردم ساخته میشود این اتفاق که مردم فیلم را میبینند اما نمیتوانند هیچ نظری بدهد، حس خوبی ندارد.
این حضور در ادامه کارتان چقدر اثرگذار خواهد بود؟
از نظر انگیزه شخصی خیلی کمکم میکند. وقتی ببینم کارم دیده شده و به ژانری که انتخاب کردم توجه شده بیشک با انگیزه بیشتری به مسیر ادامه میدهم. فکر میکنم جشنواره فیلم فجر بهترین بستر برای این مهم است.
چه چالشهایی در مسیر تولید فیلمتان داشتید؟
در گذشته سابقه کار کودک را داشتم. آنچه در بچهها مهم است صداقت آنهاست. برای همین از کارکردن با آنها بیشتر لذت میبرم. وقتی بچهها سر صحنه بودند حال ما خیلی خوب بود. آنها با خودشان انرژی به کار تزریق میکنند. فارغ از سطح توانایی بچهها و خستگیشان که در یک کار بزرگسال چالش جدی به حساب میآید، در این کار و همکاری با بچهها چالش خاصی نداشتم.
در پایان چه صحبتی دارید؟
فکر میکنم ناگفتهها درباره ژانر کودک و نوجوان زیاد است از مسئولان جشنواره تقاضا دارم نگاه ویژهتری به این ژانر داشته باشند و به این آثار کمک کنند. واقعیت این است که خوراک برای این قشر کودک و نوجوان کم است. آنها سمت تولیدات خارجی میروند بنابراین باید سرمایهگذاری جدی در این ژانر صورت پذیرد تا اتفاقهای بهتری بیفتد و بتوانیم مخاطب داخلی را جذب کنیم.