به گزارش شهرآرانیوز قدیم ترها، منظورم وقتی است که هنوز خانوادهها در حصار آپارتمانهای کوچک زندانی نشده بودند و برای بیشتر باهم بودن، دنبال بهانه میگشتند، درکنار کلی رسمهای قشنگ، سنتهای پسندیدهای هم برای تولد یک نوزاد اجرا میشد که این روزها بخش زیادی از آنها به دست فراموشی سپرده شده و جای آنها را رسمهای من درآوردی گرفته است که برخی از آنها مانند جشن از پوشک گرفتن کودک، خالی از هرمحتوایی هستند.
سنتهای قدیمی که از آنها صحبت میکنیم به جاآوردنشان تا زمان نخستین حمام کودک طول میکشید و بیشتر بستگان نزدیک را درگیر میکرد. سنتهایی که به اسم سنتی بودن، داشتن هزینه و وقت گیر بودن، در گذر زمان ازبین رفتند و حالا همین جشنهای من درآوردی به اسم «بهانهای برای باهم بودن» رونق گرفته اند. از آنجایی که صحبت درباره این جنس جشن ها، تکرار مکررات است، فقط میخواهیم نگاهی به سنتهای پسندیده گذشتگانمان دراین زمینه همراه با بایسته هایش داشته باشیم. سنتهایی که به نوعی توصیه دینی هم محسوب میشوند.
در آموزههای دینی، نخستین کاری که پس از تولد به آن سفارش شده، گفتن اذان و اقامه در گوش نوزاد است. برای این منظور بهتر است که نوزادتان را پیش یک بزرگتر یا موسفید در بین فامیل و بستگان ببرید تا او وظیفه این کار را برعهده بگیرد. اذان را باید در گوش راست و اقامه را در گوش چپ نوزاد خواند. پیامبراکرم (ص) درباره ضرورت انجام این کار فرموده اند: این کار سبب دوری شیطان از نوزاد میشود که او در خواب نترسد.
برداشتن یا گشودن کام نوزاد با خرما، آب فرات یا باران و گاهی هم تربت امام حسین (ع) از دیگر سنتهای تولدی است که گفته میشود نوعی زمینه سازی برای مهر ورزیدن کودک به اهل بیت (ع) در آینده است. برای این منظور کافی است دست هایتان را تمیز بشویید و مقدار بسیار اندکی از مواد گفته شده را در داخل دهان نوزاد بگذارید.
از دیگر آداب پسندیده برای تولد نوزاد که در سیره معصومین (ع) هم بسیار رعایت میشده است، تبریک ولادت کودک به پدر و مادر اوست که باید چند ویژگی مهم داشته باشد: نخست اینکه این اظهار شادمانی برای تولد نوزاد باید آمیخته با ارزشهای الهی و معنوی باشد، یعنی از جملههایی استفاده کنیم که سراسر خیر و برکت و آرزوهای خوش باشد.
همچنین تبریکمان باید یادآور شکر پروردگار و دعا برای پدر و مادر و آینده نوزاد نیز باشد، مانند «ان شاءا... وجودش پرخیر و برکت باشد.» یا «ان شاءا... فرزند صالحی برای شما و فرد شایستهای برای این آب و خاک باشد.» یا «آرزو میکنم زیر سایه شما و لطف خداوند فرد مهمی برای خودش و جامعه اش شود.» یادمان باشد استفاده از این جملههای مثبت و سرشار از انرژیهای خوب تأثیر مستقیمی برروی سلامت و بهداشت روان پدر و مادر نوزاد و حتی خود نوزاد دارد.
شاید خیلی به چشم ما نیاید، ولی پوششی که برای نوزاد در روزهای نخست تولدش انتخاب میکنیم، از نظر روان شناسی رنگها اهمیت زیادی در روح و روان نوزاد و اطرافیانش دارد. در سیره ائمه اطهار (ع) بر پوشاندن لباس سفید بر تن نوزاد تأکید و از پوشاندن لباس زرد نهی شده است، بنابراین سعی کنید در این چند روز نخست بیشتر از رنگ سفید برای پوشش نوزاد استفاده کنید.
انتخاب نام نیک حقی است که فرزند بر پدر و مادر دارد و باید تا پیش از تولدش انجام شود، به ویژه در دوره کنونی که پیش از تولد هم میتوان جنسیت نوزاد را مشخص کرد. انتخاب نامی که معنا و آوای خوبی داشته باشد و بتوان با آن کودک را به راحتی صدا زد و حتی برای بزرگ سالی او هم اسمی مناسب باشد، خیلی اهمیت دارد.
متأسفانه این روزها والدین بیش از هرچیز به تک بودن یک اسم توجه دارند، درحالی که اسم باید افزون بر پیشینه، دارای بارمعنایی و حتی دعایی برای فرزند هم باشد، برای نمونه وقتی اسم کودکی را امین انتخاب میکنیم، بر ویژگی امانت داری او بیش از هرچیز دیگری تأکید و برایش آرزو داریم که او فردی صادق و وفادار مانند پیامبر بزرگ اسلام (ص) باشد.
نام نوزاد را همراه با القاب نیکو ببرید و از دیگران هم بخواهید او را همان گونه که شما میپسندید، صدا بزنند. بهتر است در زمان اذان و اقامه گفتن در گوش نوزاد، او را با اسم صدا بزنید و همه آرزوهای خوبتان را در گوشش زمزمه کنید.
یکی از آدابی که پیامبر اکرم (ص) در روز هفتم ولادت نوزاد توصیه فرموده اند، تراشیدن کامل موی سر نوزاد و صدقه دادن به وزن آن است. در گذشته از طلا و نقره برای این منظور استفاده میکردند، ولی شما میتوانید به هراندازه که دوست دارید و به مبارکی هدیهای که خداوند به شما ارزانی داشته، صدقه بدهید. دادن صدقه آثار مثبت زیادی در زندگی دارد و بلاهای زیادی را هم از شما و هم از نوزادتان دور میکند، پس در این کار تعلل نکنید. با صدقه دادن نه تنها چیزی از داراییهای شما کم نمیشود که ارزش افزودهای هم برای زندگی تان دارد.
باهمه اختلاف نظرهای بسیاری که در این زمینه وجود دارد، به گفته متخصصان کودک، بهترین زمان برای ختنه پسران تا پیش از سه ماهگی است، زیرا نیازی به بیهوشی نیست، عمل با بی حسی یا بدون آن انجام میشود و خون ریزی هم ندارد. همچنین کودک در سنی نیست که خاطرات بدی در ذهن او ثبت شود. بهتر است پدر نوزاد یا یکی از بستگان نزدیک برای این کار اقدام کند، چون مادرها تحمل گریه و بی تابی نوزاد خود را ندارند.
یکی از سنتهای قدیمی و مستحب که بچه اول و دوم یا دختر و پسر هم نداشت، رسم زیبای عقیقه کردن و دادن ولیمه تولد بود که این روزها مانند خیلی رسمهای دیگر چراغ آن هم در حال خاموشی است. اگر بهانه تان برای این کار مسائل اقتصادی و خانههای کوچک آپارتمانی است، باید بدانید انجام این نوع کارها، همیشه خیر و برکت بیشتری را سرازیر زندگی مان میکند.
نگران جای آن هم نباید باشید، چون نیازی نیست همه فامیل را دعوت کنید. به همان اندازه فضایی که دارید، از بستگان نزدیک بخواهید در میهمانی تولد شما حضور پیدا کنند. در روایات به اطعام کردن ۱۰ نفر از بستگان هم برای این منظور بسنده شده است. فقط یادتان باشد خودتان نباید از این قربانی بهرهای ببرید و باید همه آن را در بین نیازمندان تقسیم کنید.
این میهمانی را معمولا در روز هفتم تولد نوزاد میگیرند و با قربانی کردن، جشنی برگزار و خویشان و بستگان را اطعام میکنند. برای همین توصیه شده است که اگر فردی نتوانست فرزندش را در کودکی عقیقه کند، انجام این سنت تا بلوغ کودک بر پدرش و پس از آن تا آخر عمر، بر خود فرد ومستحب میشود و بهتر است که آن را به جا آورد.
در انجام این سنت، حکمتهای دانسته و ندانسته بسیاری نهفته است که ازآن جمله میتوان به به جاآوردن شکر داشتن فرزند و قدر دانستن نعمتی که بی همتاست، دعا کردن برای سلامتی نوزاد، توجه به نیازمندان، دعوت از خویشان و بستگان برای اطعام، رفع کدورتهای موجود و بیمه کردن فرزند از انواع بلاها اشاره کرد.