مجازات افشای اسرار بیماران از طرف پزشک چیست؟

به گزارش شهرآرانیوز، یکی از رسالت‌های حقوق کیفری پاسداری و حمایت از حیثیت و آبروی افراد جامعه است. به همین دلیل در قانون برای فردی که به افشای اسرار دیگران بپردازد، مجازات درنظر گرفته شده است.

زهرا ملکی، کارشناس‌ارشد حقوق و داوری عمومی داخلی در این باره می‌گوید: افرادی که به‌دلیل داشتن حرفه و شغل خود نسبت به برخی از اسرار افراد آگاهی پیدا می‌کنند ملزم هستند که حافظ اطلاعات اشخاص باشند و افشای اسرار و اطلاعات مذکور در قانون جرم‌انگاری شده است. حرفه طبابت و وکالت و ضابطین دادگستری از آن دسته مشاغلی هستند که مراجعان جهت نتیجه گرفتن و حل مشکل خود به ناچار اطلاعات و اسرار خود را در اختیار ایشان قرار می‌دهند و چنانچه اسرار ایشان از طریق متصدیان آن مشاغل افشا شود جرم و بزه افشای اطلاعات و اسرار محقق شده است و متخلف مستحق اجرای مجازات است و در برخی موارد علاوه بر مجازات برخورد انتظامی مربوط به حرفه و شغل خود مانند سلب امتیاز را در پی خواهد داشت.

در ادامه حتما بخوانید گلایه برخی شهروندان از عدم رعایت حریم خصوصی در مطب‌ها

او ادامه می‌دهد: ماده «۶۴۸» قانون مجازات اسلامی مقرر می‌دارد: اطبا و جراحان و ماما‌ها و داروفروشان و کلیه کسانی که به مناسبت شغل یا حرفه خود محرم اسرار می‌شوند، هر گاه در غیراز موارد قانونی، اسرار مردم را افشا کنند، به ۳ ماه و یک روز تا یک سال یا به یک میلیون و ۵۰۰ هزار تا ۶ میلیون ریال جزای نقدی، محکوم می‌شوند. این نکته باید مورد توجه قرار گیرد که در برخی موارد محدود و خاص اشاعه اسرار بیماران تحت شرایط ویژه از شمول جرم‌انگاری خروج موضوعی پیدا می‌کند که به برخی از مصادیق آن اشاره می‌شود:

۱- درصورت رضایت بیمار: ممکن است در مواردی بنابر وجود جهاتی مانند اطلاع‌رسانی به افراد جامعه یا پیشگیری از شیوع یک بیماری یا سایر موارد ویژه فرد بیمار به افشای اسرار بیماری خود رضایت دهد که در این صورت به شرط آنکه مفسده دیگری را در پی نداشته باشد اشاعه اسرار بیمار بلامانع باشد.

۲- دفاع مشروع: برملا کردن بیماری یک بیمار در مورد دفاع مشروع از موارد تجویز افشای اسرار فرد بیمار است. به‌عنوان مثال زمانی که فرد بیماری روحی و روانی دارد و قادر به کنترل خود نیست، چنانچه فرد، بیماری او را جهت حفظ سلامتی خود یا دیگران فاش کند فاقد وصف کیفری و عنوان مجرمانه خواهد بود.

۳- مبتلا بودن فرد بیمار به بیماری‌های واگیردار: در این خصوص باید گفت همه کسانی که به لحاظ وظایفی که قانون بر عهده آنان گذاشته، چنانچه به مناسبت شغل خود از اسرار مردم (خواه سر، جرم باشد یا نباشد) آگاه شوند، مکلف به گزارش به مقامات ذی‌صلاح هستند و مشمول اصل کلی ماده (۶۴۸) قرار نمی‌گیرند، بنابراین اگر ماما یا پزشک هنگام معالجات خود متوجه شد که بیمار وی دارای بیماری‌های مقاربتی و جنسی است صرفاً موظف است مراتب را با رعایت موارد محرمانه جهت جلوگیری از اشاعه آن به مقامات ذی‌صلاح گزارش دهد. (مواد (۱۹)، (۱۴)، (۱۳) قانون جلوگیری از بیماری‌های آمیزشی)

این حقوقدان در ادامه می‌گوید:‌ اما اگر پزشک یا ماما حین معالجه متوجه شود که بیمار وی محلی را برای قمارخانه یا شرب خمر دایر کرده است چنانچه اسرار بیمار خود را در این زمینه افشا کند مشمول عنوان اتهامی فاش کردن اسرار بیمار و مستوجب مجازات خواهد بود.

۴- الزام به اعلام فوت اشخاص توسط مأموران انتظامی یا کدخدا و همچنین تکلیف به اعلام ولادت توسط ماما‌ها به ثبت احوال که این موارد نه‌تن‌ها افشای اسرار نیست بلکه الزام قانونی مبنی بر اعلام آن است.

تفاوتی در افشای اسرار بیماران چه در عالم واقع و چه در فضای مجازی وجود ندارد، چرا که علاوه بر ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی مطابق قانون افشای اطلاعات خصوصی قانونگذار صراحتا در ماده ۷۴۵ ماده ۱۶ قانون جرائم رایانه‌ای، افشای اسرار خصوصی دیگران را جرم دانسته و مجازات آن را جزای نقدی و تا ۲ سال حبس درنظر گرفته است.

منبع: همشهری آنلاین

در ادامه حتما بخوانید قصور پزشکی چه حقوقی را برای بیمار ایجاد می‌کند؟