شاعر پیشکسوت مشهدی: از محافل شعر مشهد فقط یاد و نامی باقی مانده است

به گزارش شهرآرانیوز، سال‌های زیادی است که محافل شعری بزرگ و اثرگذار مشهد از میان رفته و اندک محافل باقی‌مانده نیز آن شور و حال قدیمی را ندارند و تنها یاد و خاطره‌ای از آنها در ذهن شاعران پیشکسوت باقی مانده است. مهم‌ترین محفل شعری در مشهد انجمن ادبی فرخ بود که از مهم‌ترین و خوشنام‌ترین محفل‌های شعری در ایران به شمار می‌رفت. محفلی که از دهه ۲۰ تا ۷۰ در مشهد برپا بود و  بزرگانی، چون مهدی اخوان ثالث، شهریار، شفیعی کدکنی، محمد قهرمان، عمادی خراسانی و بسیاری دیگر به آن رفت وآمد داشته اند. از آن محفل گرم حالا فقط نامی و یادی باقی مانده است. درحالیکه همچنان سنت برپایی محافل شعری پابرجاست اما این مراسم‌ها بسیار معدود و محدود شده و هیچ کدام کیفیت آن جلسه را ندارد. حال با محمد نیک، شاعر خراسانی که تاریخچه این محافل را در یاد دارد، گفت‌وگو کردیم. او که حسرت شور و حال آن هم‌نشینی‌های ادبی در کلامش پیداست.  

سفرهایی که به جلسات ادبی مشهد ختم می‌شد

این شاعر پیشکسوت مشهدی با اشاره به تاریخچه محفل‌های شعری در مشهد می‌گوید: نصف عمر ادبی‌ام را قبل انقلاب و نصف دیگر را بعد از انقلاب گذرانده و هر دو فضا را درک کردم. جلسات شعری مهمی در مشهد برگزار می‌شد. مثل جلسه شعر انجمن ادبی فرخ که نه تنها بزرگان شعر و ادبیات مشهد و خراسان که بزرگان شعر ایران در آن رفت وآمد داشتند.

این انجمن از سال ۱۳۲۵ فعالیت خودش را شروع کرده بود و بسیاری از بزرگان شعر ایران که به مشهد می‌آمدند طوری برنامه سفر خود را می‌چیدند که جمعه صبح در این محفل حضور داشته باشند.

دانشکده ادبیات ایران

به گفته نیک، شاعرانی، چون ملک الشعرا بهار، مهدی اخوان ثالث، رهی معیری، محمدحسین شهریار، بدیع الزمان فروزانفر، غلامحسین یوسفی، عبدالحسین زرین کوب، محمدرضا شفیعی کدکنی، احمد کمال پور، عماد خراسانی، علی باقرزاده، محمد قهرمان و بسیاری دیگر از بزرگان شعر و ادب پارسی در این جلسه حضور پیدا می‌کردند.

این انجمن در صد سال گذشته بزرگ‌ترین انجمن ادبی مشهد، خراسان و شاید ایران بوده است. بسیاری از بزرگان خارجی که در این محافل شرکت کردند معتقد بودند که این محافل دانشکده ادبیات ایران است.

بودجه‌های نامعلوم و محافلی که دیگر رونق ندارد

«دو موسسه اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و حوزه هنری به حمایت دولت تشکیل شد.» شاعر پیشکسوت مشهدی با بیان این جمله صحبت‌هایش را ادامه می‌دهد: این دو موسسه نیز انجمن ادبی دایر و بسیاری از جوانان علاقه‌مند را جذب کردند. در حال حاضر بسیاری از آن جوان‌ها، از اساتید بزرگ شعر در کشور به حساب می‌آیند. مدتی بعد، حوزه هنری تعطیل شد و بعد از راه‌اندازی مجدد دیگر آن شور و رونق سابق را نداشت.

در حال حاضر نیز انجمن‌های ادبی زیر نظر اداره ارشاد تعطیل شده و هیچ‌گونه فعالیت شعری ندارند. بسیاری از شاعران گفتند که، «به ما گفته شده که وارد فاز اجرایی نشوید.»  البته نقل‌و قولی شنیده‌ام که از درستی آن اطمینان ندارم، اما آن شخص گفت که تنها ۵ میلیون تومان بودجه را به شعر و ادبیات اختصاص داده‌اند. 

این شاعر پیشکسوت اضافه می‌کند: بعد‌ها از مسئولان در تهران شنیدم که می‌گفتند برای رونق محفل‌های ادبی ۵ میلیارد تومان اختصاص داده شده، اما در مشهد هیچ‌گونه فعالیت ادبی و حمایت مادی اداره ارشاد از محفل‌های ادبی دیده نمی‌شود. مسئولان فعلی با محبت با شاعران برخورد می‌کنند، اما هیچ‌گونه حمایت مادی نمی‌شود. تنها مقام معظم رهبری از شاعران حمایت می‌کنند که هرچه از تهران دورتر می‌شویم این حمایت کم‌رنگ‌تر می‌شود. 

نیک با اشاره به یکی از انجمن‌های شعری باقی‌مانده در مشهد می‌گوید: انجمن ۳۵ ساله رضوی ما که وابسته به مرکز آفرینش‌های آستان قدس رضوی است، از طرف آستان قدس حمایت می‌شود. این انجمن نیز آن‌گونه که باید رونق ندارد. این انجمن را به شعر آیینی اختصاص دادند. این درحالی است که شاعران باید آزاد باشند و آن‌گونه که می‌خواهند فعالیت کنند.

جای خالی حمایت مسئولان

وی درباره رونق دوباره محفل‌های شعری باکیفیت در مشهد بیان می‌کند: مسئولان علاقه‌مند باید در محفل‌های شعری حضور پیدا کنند و حمایت‌های مادی و معنوی خود را نسبت به شاعران ابراز کنند تا شاعران جوان فعالیت خود را به صورت حرفه‌ای ادامه دهند و اگر قرار است کتابی چاپ کنند، اداره ارشاد از آنها حمایت کند و از شاعران قدیمی نیز تجلیل و تکریم شود. شاعران قدیمی نیاز به حرمت‌گذاری و شاعران جدید نیاز به حمایت مادی و معنوی دارند.

در ادامه حتما بخوانید یادی از زنده‌یاد احمد گلچین معانی، شاعر، ادیب و پژوهشگر| گلچین گلزار ادب