کارگردان فیلم «کویر ناآرام»: انگار فیلم فقط باید کمدی باشد تا از آن استقبال شود

الهام ظریفیان | شهرآرانیوز؛ سعید توکلی که سابقه ۲۳ سال بازیگری و کارگردانی تئاتر را در کارنامه دارد، در اولین فیلم بلند داستانی اش پرتره‌ای درباره یک چهره فعال و تأثیرگذار اقتصاد خراسان به نام سیدمحمدکاظم قریشی نیا را کارگردانی کرده است که بسیاری از هنرمندان مشهدی در آن هنرنمایی می‌کنند. در ادامه گفت وگوی ما در حاشیه این مراسم را می‌خوانید.

هیچ سازمانی از ما حمایت نکرد

سعید توکلی که این روز‌ها با مهاجرت از مشهد، در تهران ساکن شده است، درباره روند تولید اولین فیلم بلندی که کارگردانی کرده است، گفت: نگارش فیلم نامه «کویر ناآرام» شهریور سال گذشته به قلم مهدی سجادپور شروع شد و بعد از چند ماه پیش تولید، فیلم برداری آن را بهمن ماه در وضعیت سخت آب وهوایی و نبود همکاری از سوی مسئولان آغاز کردیم. نزدیک به بیست روز در روستای ریاب گناباد فیلم برداری داشتیم. لوکیشن موردنیاز فیلم، روستایی قدیمی با خانه‌های کاهگلی بود، اما به این دلیل که روستا‌ها این روز‌ها از اصالتشان خارج شده اند، مجبور شدیم در مرحله پس تولید ساعت‌ها کار کنیم تا نماد‌های امروزی مانند ستون‌ها و تیر‌های برق را از فیلم حذف کنیم.

او با تأکید بر اینکه هیچ سازمانی از این فیلم حمایت نکرد و همه بودجه آن را سرمایه گذار تأمین کرد، گفت: وقایع این فیلم از سال ۱۳۲۰ شروع می‌شود و تا سال ۱۴۰۳ ادامه دارد. متأسفانه به خوبی با ما همکاری نشد. امیدوارم وضعیتی به وجود بیاید تا همان طور که تئاتر راه خودش را در این شهر پیدا کرده است، سینما هم راه خودش را پیدا کند و هر هفته یک اکران خصوصی از آثار هنرمندان مشهدی داشته باشیم.

ساخت اولین فیلم بلند در مشهد

این هنرمند با یادآوری سال‌های خوبی که در تئاتر مشهد گذرانده است، گفت: هرچه دارم از تئاتر دارم. ۲۳ سال است بازیگری می‌کنم و ذاتا بازیگر هستم، ولی حاضر نیستم در هر شرایطی کار کنم. سعی می‌کنم کاری را انجام بدهم که دست کم بدانم آن را بلدم. دوست داشتم اولین فیلمم را در مشهد و با ظرفیت‌های این شهر بسازم.

زمانی که در مشهد کار می‌کردم، گلایه داشتم چرا هنرمندانی که از تهران برای ساخت فیلم به مشهد می‌آمدند، همه عوامل را با خودشان می‌آوردند. بیشتر به کنایه می‌گفتیم با یک تریلی از عوامل می‌آیند و از مشهدی‌ها فقط در بخش خدمات استفاده می‌کنند؛ با اینکه خیلی از بزرگان سینما و تئاتر کشور از این شهر برخاسته اند.

تلاش برای احیای ارزش‌های نسل قدیم

توکلی در ادامه درباره مهم‌ترین دلیلی که او را به ساخت این فیلم ترغیب کرد، گفت: فکر می‌کنم برخی پیام‌های انسانی که ما در این فیلم بر آن‌ها تأکید داشته ایم، در نسل جدید کم رنگ شده است. ارزش‌هایی مانند احترام به بزرگ تر، احترام به پدر و خانواده در سال‌های گذشته دستخوش تغییر شده است. 

این فیلم داستان زندگی فردی است که سال‌های سال درحال تلاش است و توانسته است از یک روستای کوچک خودش را به جا‌های بالا برساند. احساس می‌کنم نسل جدید تاحدی تنبل شده است و گاهی می‌بینیم که می‌گویند ما باید حتما حامی داشته باشیم تا به جایی برسیم. در این فیلم ما تلاش یک جوان را می‌بینیم که باعث می‌شود به چیز‌هایی که می‌خواهد، برسد. این فرد، آدمی بی قرار است و می‌گوید ما به دنیا نیامده ایم که بخوریم و بخوابیم و باید اثری از خودمان به جا بگذاریم.

او افزود: در این فیلم نمی‌خواستیم تماشاگر را بخندانیم یا یک موضوع سخت و ثقیل را به او بگوییم. این فیلم، به نظرم فیلم شریفی شده است، به دلیل اینکه زندگی انسانی را روایت می‌کند. همه انسان‌هایی که روی کره زمین زندگی می‌کنند، یک داستان زندگی دارند که می‌تواند برای هرکسی درس آموز باشد. این فیلم یک پیام انسانی دارد و آن این است که نباید بیکار بنشینید. 

نام این فیلم را نیز به همین دلیل «کویر ناآرام» گذشته ایم. این هنرمند درباره اکران عمومی این فیلم نیز گفت: هنوز برنامه‌ای برای اکران نداریم، چون متأسفانه یا خوشبختانه سینمای ما به سمت کمدی رفته است. سلیقه مخاطب طوری شده است که انگار فیلم فقط باید کمدی باشد تا از آن استقبال شود. احتمالا در بخش هنروتجربه به اکران دربیاید و اگر صداوسیما کار را از ما بخرد، در تلویزیون پخش می‌کنیم.

تشویق بخش خصوصی به سرمایه گذاری در هنر

به باور توکلی، ساخت فیلم‌های پرتره از افراد زنده می‌تواند سرمایه گذاران را به سرمایه گذاری در سینما تشویق کند و درنهایت به رونق سینمای مشهد منجر شود. او دراین باره گفت: همه ما بالاخره می‌میریم و زندگی مان تمام می‌شود، اما هنر سینما چیزی است که سال‌ها بعد از مرگ ما می‌ماند. انسان به این دنیا نمی‌آید که هیچ اثری از او باقی نماند؛ بالاخره باید یک اثری در این دنیا گذاشت.

این هنرمند افزود: حتما لازم نیست کار‌هایی با هزینه‌های گزاف، بادآورده و از طریق پول شویی انجام دهیم تا بتوانیم ناممان را ماندگار کنیم. در این فیلم سرمایه گذار با هزینه شخصی اش خواسته است فیلمی درباره زندگی اش ساخته شود، چون می‌خواسته چیزی از او به یادگار بماند. با این کار نام پدرش و استادانش را هم که بیش از پنجاه سال است زیر خاک هستند، زنده کرد. این یک کار انسانی و شریف است و کار هرکسی نیست. هرکسی دست ودلش نمی‌رود که برای اینکه چنین چیزی از خودش به یادگار بگذارد، در هنر سرمایه گذاری کند.

توکلی درباره ضرورت ساخت آثار سینمایی از مشاهیر و شخصیت‌های هویتی خراسان ادامه داد: برخی فکر می‌کنند اگر فردی در گذشته مسئولیتی داشته است، می‌توان درباره اش فیلم ساخت که به نظرم درست نیست. آدم‌های تأثیرگذاری به ویژه در خراسان داشته ایم که زندگی هرکدام از آن‌ها می‌تواند فیلمی خوب و درجه یک شود؛ ازجمله مرحوم ایرج یزدان بخش، پدر صنعت خراسان که در تلاشم بتوانم فیلمی از زندگی او تهیه کنم. کمترین تأثیری که ساخت این گونه آثار دربردارد، این است که امیدبه زندگی را در نسل جوان تقویت می‌کند.

او در پایان، به فیلم بعدی اش اشاره کوتاهی کرد و گفت: یک سریال در دست دارم که از ماه آینده وارد پیش تولید آن می‌شویم. این سریال با عنوان «حکم نهایی» در پانزده قسمت با همکاری قوه قضائیه برای فیلم نت تهیه می‌شود. در این کار از بازیگران چهره استفاده خواهیم کرد و علاوه بر آن، از چند بازیگر تئاتر خراسان نیز دعوت به همکاری می‌کنیم.

در ادامه حتما بخوانید «سعید سهیلی» و «مهران مدیری» در راه سینما