اپیدمیِ سازهای خاموش

مریم قاسمی- یک وانت‌بار جلوِ آموزشگاه ایستاد تا اسباب‌واثاثیه آن را بار بزند و ببرد. وقتی داشتند سازها را که درون جعبه‌ها و کاورهای ویژه خودشان پیچیده شده بود پشت وانت بار می‌کردند، نواهای کوتاهی از دل آن‌ها بلند می‌شد، چیزی شبیه آه‌کشیدن آدم‌ها پس از اینکه ضربه محکمی می‌خورند؛ انگار سازها دیگر کارشان از ناکوک‌بودن گذشته بود و حالا رسما خاموش شده‌ بودند! آن‌ها دیگر خارج هم نمی‌زدند، بلکه غمباد گرفته‌ بودند. رسما خاموش شده‌ بودند! آن‌ها دیگر خارج هم نمی‌زدند، بلکه غمباد گرفته‌ بودند.
به گزارش شهرآرانیوز، از اوایل اسفند ۹۸، با فراگیرشدن ویروس کرونا، فعالیت بسیاری از آموزشگاه‌های موسیقی نیز همچون دیگرمراکز فرهنگی‌وهنری محدود و سرانجام تعطیل شد، مراکزی که ویژه اصناف ضروری نیستند و درعین‌حال جزء محل‌های پرخطر درزمینه شیوع ویروس کرونا نیز به‌حساب می‌آیند.

مدیر یکی از آموزشگاه‌های ورشکسته که این‌روزها خانه‌نشین شده است و به این فکر می‌کند که کجا را می‌تواند برای تدریس پیدا کند که بیکار نماند، ترجیح می‌دهد نام‌ونشانش در این گزارش درج نشود؛ می‌گوید: پای اعتبارش درمیان است. او فعلا یک انبار کوچک اجاره کرده و وسایلش را داخل آن چپانده است، چون فکر نمی‌کند بتواند به‌این‌زودی‌ها دوباره سرپا شود. می‌گوید که در این چند ماه اخیر هرچه درآمد داشته است صرف اجاره ۷میلیون‌تومانی مکان آموزشگاه کرده است و درادامه با وضعیت پیش‌آمده دیگر نتوانسته است اجاره‌هایش را  به‌موقع پرداخت کند. صاحب ملک هم در پاسخ به درخواست همکاری و درک وضعیت به او گفته است که منبع درآمدم فقط همین ملک است و روی آن حساب کرده‌ام. مدیر آموزشگاه در توضیح برخی مسائل مالی آموزشگاه‌ها می‌گوید: کار آموزشگاه‌های موسیقی خیلی سخت است. بیشتر کلاس‌ها به‌صورت خصوصی برگزار می‌شود، اما مگر در یک روز کاری چند نفر می‌توانند در کلاس‌ها شرکت کنند؟! این را مقایسه کنید با دیگرآموزشگاه‌های هنری که امکان برگزاری کلاس‌های گروهی را دارند؛ درآمد این دو اصلا مقایسه‌شدنی نیست. حالا که کرونا هم آمده و شده است قوزبالای‌قوز!

بی‌بازده‌بودن کلاس‌های آنلاین و نیاز به حمایت دولت

استیجاری‌بودن مکان آموزشگاه‌ها یکی از مهم‌ترین مسائلی است که ۵۰ آموزشگاه‌ موسیقی فعال در مشهد با آن روبه‌رو هستند، آموزشگاه‌هایی که در ماه باید بین ۶ تا ۱۵میلیون تومان اجاره پرداخت کنند. این موضوع تا پیش از  فراگیرشدن ویروس کرونا نیز مانع مهمی برای فعالیت تعداد زیادی از آموزشگاه‌ها بود و بحران فعلی آن را تشدید کرده است. با همه این احوال، مدیران آموزشگاه‌های آزاد موسیقی مشهد سلامت هنرجویان و استادان را دراولویت می‌دانند؛ به‌همین‌دلیل هم مدتی است که موضوع برگزاری آنلاین کلاس‌های موسیقی مطرح شده است. باوجوداینکه برگزاری آنلاین کلاس‌های موسیقی هنوز در مرحله حرف است و اجرایی نشده است، بسیاری از مدیران آموزشگاه‌ها با آن مخالفت کرده‌اند؛ آن‌ها معتقدند این وضعیت فقط مناسب افرادی است که به گذراندن دوره‌های تئوری نیاز دارند، همچنان‌که مدیر آموزشگاه آزاد موسیقی «بامداد» مشهد به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین مدیران فعال دراین‌زمینه می‌گوید: آموزشگاه موسیقی «بامداد» در اوایل آغاز بحران کرونا به‌مدت ۳ روز، یعنی از ۱۳ تا ۱۷ اسفند، به‌صورت آنلاین کلاس‌هایی برگزار کرد، اما استادان از بازخورد این کلاس‌ها راضی نبودند. مطابق گزارشی که مدرسان آموزشگاه ارائه دادند، در کلاس‌های آنلاین، استادان تسلط کافی برروی هنرجویان نداشتند و به‌همین‌دلیل بازدهی این کلاس‌ها را کافی ندانستند؛ بماند که شهریه‌ای که هنرجو می‌پردازد برای کلاس حضوری است، نه آموزش آنلاین. با‌توجه‌به این امور، به این نتیجه رسیدیم که ازطریق برگزاری کلاس‌های آنلاین نمی‌توان بازخورد مناسبی دریافت کرد.

آن‌گونه‌که از صحبت‌های سالار مرتضوی برمی‌آید، مدیران آموزشگاه‌ها بیشتر خواستار حمایت دولت هستند، تا بتوانند ضمن تعطیل‌ماندن از این دوره به‌سلامت عبور کنند و سرپا بمانند. او که عضو هیئت‌مدیره انجمن صنفی مدیران آموزشگاه‌های استان نیز هست درادامه می‌گوید: تقاضا می‌کنیم ارگان‌های مربوط، همچون اداره‌کل ارشاد و خانه موسیقی، و حتی شوراهای تصمیم‌گیرنده در استانداری، از آموزشگاه‌های آزاد موسیقی حمایت کنند. به‌گفته مرتضوی، پرداخت خسارت، دست‌کم پرداخت اجاره‌های آموزشگاه‌ها تا زمان پایان‌یافتن بحران کرونا، کمترین انتظار مدیران ‌آموزشگاه‌ها است که در‌عین‌حال تحقق آن می‌تواند کمک بزرگی درراستای سرپاماندن آموزشگاه‌ها باشد.

بیکاری استادان موسیقی و بلاتکلیفی انجمن موسیقی استان

درحالی‌که همه هنرمندان موسیقی به انجمن موسیقی استان چشم دوخته‌اند تا تکلیف شیوه فعالیتشان در این دوره بحرانی روشن شود،‌ رئیس انجمن موسیقی استان از بلاتکلیفی انجمن در این وضعیت خبر می‌دهد و اینکه منتظر اجازه اداره‌کل ارشاد استان هستند تا بتوانند تمهیداتی برای عبور از این بحران بیندیشند.

مجتبی قیطاقی در ابتدای صحبت‌هایش از بیکاری مدرسان آموزشگاه‌های آزاد موسیقی در استان خبر می‌دهد و می‌گوید: فقط در مشهد ۵۰ آموزشگاه موسیقی داریم که در هرکدام از آن‌ها بین ۲۰ تا ۶۰ مدرس فعالیت می‌کنند. بیکاری این افراد با‌توجه‌به وضعیت کرونا دشواری‌های معیشتی شدیدی برای آن‌ها پیش آورده است. اما، ازآنجاکه سلامتی مردم دراولویت قرار دارد، فقط خواستار این هستیم که اداره‌کل ارشاد یک برنامه‌ریزی جدی دراین‌زمینه داشته باشد. قیطاقی با بیان اینکه انجمن موسیقی استان آمادگی برگزاری کلاس‌های آنلاین و یا هر برنامه دیگری را دارد می‌گوید: موضوع این است که اداره‌کل ارشاد استان ابلاغی صادر نمی‌کند و ما هم بدون ابلاغِ این اداره نمی‌توانیم کاری انجام بدهیم. اگر مسئولان به ما اجازه بدهند، خودمان تمهیداتی برای گذر از این بحران می‌اندیشیم، اما الآن در وضعیت بلاتکلیفی قرار داریم. او ادامه می‌دهد: مسئولان باید برای وضعیت‌های بحرانی برنامه‌ریزی داشته باشند. بی‌برنامگی‌های فعلی سبب شده است که برخی از مراکز به‌صورت پنهانی کلاس برگزار کنند. این وضعیت واقعا غم‌انگیز است، به‌ویژه در روزهایی که تخلیه ۲ آموزشگاه به‌دلیل ناتوانی در پرداخت اجاره ملک دلِ هنرمندانِ موسیقیِ شهر را به‌درد آورده است. رئیس انجمن موسیقی استان تأکید می‌کند: انجمن موسیقی منتظر سازوکار پیشنهادی اداره‌کل ارشاد است تا بتواند آموزشگاه‌های موسیقی را از درد کرونا نجات دهد.

از توییت وزیر تا فرایند اداری پیچیده استان

صحبت‌های رئیس اداره ارشاد استان را می‌توان پیوند زد به متن توییت وزیر فرهنگ‌وارشاد اسلامی کشور که صبح امروز منتشر شد، توییتی درباره ارسال نامه‌ به ستاد ملی کرونا درباب خسارات واردشده به حوزه‌های مختلف فرهنگ‌وهنر. سیدعباس صالحی در این توییت از برآورد میزان خسارات حوزه‌های مختلف فرهنگ خبر داده و نوشته است: امروز نامه برآورد جامع خسارات حوزه فرهنگ، نشر، تئاتر، موسیقی، تجسمی، سینما، رسانه و ... و مشاغل مرتبط به وزارت فرهنگ‌وارشاد اسلامی به آقایان جهانگیری و نهاوندیان ارسال شد. اصحاب فرهنگ‌وهنر منتظر خبرهای خوب از جلسه کمیته اقتصادی ستاد ملی کرونا هستند.

به‌نظر می‌رسد مسئول دبیرخانه شورای نظارت آموزشگاه‌های آزاد هنری اداره‌کل ارشاد خراسان رضوی نیز باتکیه‌بر همین خبر از بررسی و برآورد خسارت آموزشگاه‌های هنری، به‌ویژه آموزشگاه‌های آزاد موسیقی، در خراسان رضوی خبر می‌دهد. 

 ساسان امید می‌گوید: اکنون منبعی برای حمایت مالی از آموزشگاه‌ها دراختیار استان‌ها نیست، اما اداره‌کل ارشاد خراسان‌رضوی کار برآورد خسارات آموزشگاه‌های آزاد موسیقی را انجام داده است و کارشناسی‌های لازم صورت پذیرفته است. او، درحالی‌که بااشاره‌به توییت وزیر ارشاد کشور اظهار امیدواری می‌کند این مسائل سریع‌تر پیگیری شود، از طولانی‌بودن فرایندهای اداری و مراحل پیچیده کارشناسی مسائل مربوط به برآورد خسارت‌ها هم سخن به‌میان می‌آورد و البته در پایان نوید می‌دهد که پیگیری‌های لازم برای تسریع جبران خسارت‌های آموزشگاه‌های آزاد موسیقی استان انجام می‌شود.