به گزارش شهرآرانیوز، ۱۵ خرداد بود که مصوبه دولت برای تغییر ساعت کاری کارکنان اجرا شد. در این مدت از اجرای طرح، حرف و حدیثهایی گریبان آن را گرفته است. البته این تغییر و تحولات ساعت رسمی کشور به این یکی دو سال گذشته باز نمیگردد. اولین بار بعد پیروزی انقلاب اسلامی در یکم فروردین سال۱۳۷۰، ساعت رسمی کشور یک ساعت جلو کشیده شد و در سیویکم شهریور به حالت عادی بازگشت.
این مصوبه تا سال۱۳۸۴ اجرا، اما چندی بعد این مصوبه به علت سردرگمی بخش زیادی از جامعه در اثر تغییر ساعت رسمی کشور و... ابطال شد. با ثابت شدن ساعت کشور، روشنایی هوا و تلاش برای کاهش اتلاف انرژی دوباره این موضوع مطرح شد. دراینباره دولت امسال نیز تصمیم میگیرد این قانون را اجرا کند و ساعت کار کارکنان را از ساعت ۶ صبح تا ساعت۱۳ تغییر دهد.
نخستین ایراد به این طرح از نظر مردم و کارکنان دور نماند. اینکه برخی ادارات و بخشهای دولتی یا خصوصی به آن پایبند نیستند و ناهمگونی زمانی شهروندان را سرگردان میکند. بهویژه بانکها و دفاتر پیشخوان که در ساعات آغازین صبح، شاید مشتریهایشان از انگشتان یک دست کمتر باشد.
برای صحتسنجی ماجرا صبح علیالطلوع روانه گوشهو کنار شهر میشویم تا از کموکیف کار بانکها و دفاتر پیشخوان و خدمات اول صبحشان سردرآوریم.
ساعت ۶:۴۵، چرت خیابان هنوز نپریده است و مغازهدارها کرکره مغازههایشان را بالا نکشیدهاند. شلوغی در خیابان احمدآباد به چشم نمیخورد. یکی از بانکهای حاشیه این خیابان، با چسباندن کاغذی بر در ورودی، تکلیف ارباب رجوع را مشخص کرده است، شنبه تا پنجشنبه ۶:۳۰ تا ۱۲:۳۰.
داخل بانک نیز سکوت مطلق حکمفرماست. با آنکه ابتدای صبح هنوز هرم گرما هجوم نیاورده، کولرهای گازی بانک روشن است. کارمندان هم به پرسشهای من برای دریافت خدمات بانک با چشمانی نیمهباز پاسخ میدهند.
دیگر بانکهای آن محدوده هم وضعیت مشابهی دارند. به استثنای یکی دو بانک که ساعت کاری روز پنجشنبهشان را تا ساعت۱۲ تعیین کردهاند.
یک ساعتی از شروع فعالیت بانکها میگذرد. بانکهای محدوده خیابانهای خیام و سناباد را نیز راستیآزمایی میکنیم. وضعیت چندان توفیر ندارد و حوالی این بانکهای بزرگ، پرنده پر نمیزند. بانکهایی بیمشتری با سرمایش عالی صبحگاهی و برخی کارکنانی که از حالت چهرهشان، خواب میبارد.
اوضاع بانکهای خیابان امام خمینی (ره) اندکی متفاوت است، حداقل به اندازه انگشتان یک دست در آن مشتری پیدا میشود و تکوتوک مغازهداران آن اطراف کرکره مغازهشان را بالا کشیدهاند. ساعت از ۸ صبح گذشته است و آمدوشد مشتریها بیشتر میشود.
موهبتی، خانم جوانی که برای خرید یک واحد آپارتمان باید هزینهای را به حساب مالک واریز کند به صدای مردم میگوید: کار من تقریبا واجب است و، چون فرایند زمانبری است باید صبح زود به بانک میآمدم. با آنکه برنامهریزی کردم که ساعت ۶ صبح در بانک باشم خواب ماندم و ساعت۸ رسیدم. در کمال تعجب دیدم خلوت است. اگر ساعت۸ صبح اینطور باشد یکی دو ساعت قبل آن رسما متصدیان بانک مگس میپرانند.
خانم جوان دیگری که خودش را کارمند یکی از ادارات دولتی معرفی میکند. به شرطی که هیچ نامونشانی از او در میان نباشد. نظرش این است: تصمیم کاملا غیرکارشناسی، زندگی چند میلیون نفر را تحتالشعاع قرار میدهد. خانم کارمندی که ساعت۵ صبح مجبور است بیدار شود به کدام کارش میرسد؟ فقط این نیست باید به محض اینکه به خانه میرسد بچههایش را از این کلاس به آن کلاس ببرد. شام و ناهار و امور منزل و مهمانداری هم هست. پس این زن کی به خودش استراحت بدهد؟ شب نیز باید استرس این را داشته باشد که زود بخوابد تا صبح روز بعد خواب نیفتد. اما معمولا مجبور است برای امور خانه تا نیمه شب بیدار بماند.
نظر هژبری، کاسب میانسال که حسب حرفهاش، سروکارش با بانک زیاد است، با لحنی طعنهآمیز همراه است: هر روز از بانکها و ادارههایی که کارکنانش ساعت۶ صبح پشت میز قرار میگیرند، یک آپولو به هوا پرتاب میشود که محتوای آن بیخوابی، بیماری، عصبی بودن، حال و حوصله نداشتن، خشم و رنج و... است.
او از مسئولان میخواهد: این شاهکار ساعت ۶ را که هیچ ارباب رجوعی هم نیست، زودتر خاتمه دهند.
«کارمند جماعت مجبور است حتی دستورات غلط را اطاعت کند.» این صحبت مرد جوانی است که او هم ساعات اولیه صبح را برای رتقوفتق امور بانکیاش انتخاب کرده است. محبوبی ادامه میدهد: کاری که دولت هر سال برای تغییر ساعت تابستانی انجام میدهد سبب بههم خوردن ساعت بیولوژیکی بدن و مشکلات زیستی برای کارمندان میشود و در بسیاری از کشورهای اروپایی هم دستکاری ساعت تابستانی منسوخ شده است ولی اینکه ما مجبوریم دو ساعت زودتر بیدار بشویم تأثیر منفی در بازدهی کاری ما داشته است.
این را به عینه در دیگر همکاران نیز میبینم که خسته هستند و خواب ناکافی حالت عصبی بر آنها عارض کرده است. صحبتش را با گزارههای دیگری ادامه میدهد: مگر ساعت کار مفید کارمندان چقدر است که شروع آن را ساعت۶ صبح گذاشتید؟ نظارت کنید ببینید کدام بانک و اداره ساعت ۶ صبح ارباب رجوع دارد.
میگویید همه این دستکاریهای ساعتی برای این است که در مصرف انرژی صرفهجویی شود، اما این خواسته را دارم که لطفا برای نمونه به چند بانک و اداره بروید و ببینید چقدر این ساعت مفید است. بعضی ادارهها از همان ابتدای صبح، وسایل سرمایش را روشن میکنند.
در بسیاری از دستگاههای دولتی و خصوصی و حتی بانکها ناهماهنگی برای آغاز به کار نیروی انسانی وجود دارد. یکی شروع به کارش ساعت ۷ است، دیگری مثل دفاتر پیشخوان ساعت۸، و آن یکی هم ساعت ۶ یا ۶:۳۰ صبح. همین موضوع سبب دلخوری اربابرجوعها شده است.
این شهروند که کار بانکیاش را صبح زود در بانک انجام داده است با انتقاد از ساعت شروع متفاوت ادارات میگوید: با اینکه کارم در بانک سریع انجام شد، اما بازهم باید منتظر بمانم. زیرا ساعت کار دفتر پیشخوان خیابان احمدآباد ساعت۸ صبح است.
او با گلایه میگوید: قانون باید برای همه بخشها یکی باشد تا مشتری اینقدر علاف و سرگردان نشود.
متصدی دفتر پیشخوانی در خیابان سناباد نیز میگوید: ساعت ۶ صبح بیایم چهکار کنم؟ اصلا آن موقع صبح مگر مشتری وجود دارد؟
میپرسم بانکها که ساعتکاریشان همان حدود است. او چنین پاسخ میدهد: این طرحهای خلقالساعه جز علافی مشتری و اربابرجوع چه پیامدی دارد؟ تقریبا هیچ.