هشدار درباره شیوع «سالک» در حاشیه شهر مشهد

به گزارش شهرآرانیوز، شبیه آتش‌فشانی است که دهانه مرکزی آن همان محل گزش یک پشه آلوده است. زخمی که گاه ممکن است دلمه بندد و گاه خشک شود و در این میان اگر دیر برای درمانش اقدام کنید رد آن تا همیشه ماندنی است! اگر سری به برخی از نقاط حاشیه شهر مشهد بزنید، مکان‌هایی را می‌بینید که هنوز در نوبت بهسازی هستند مانند حاشیه کشف‌رود و حوالی کال سیاسک یا زمین‌های بایر بلاتکلیفی که داخل آن اغلب فاضلاب یا انبوهی از نخاله‌ها و زباله‌های تلنبار شده رها می‌شود و این همان مکان‌ها برای حضور پشه سالک است.

مکان‌های که در آن بچه‌ها نیز بازی می‌کنند و می‌توان بر صورت یا دست و پای کودکان ردِ این زخمِ کهنه را دید. کودکانی که برچسب زندگی در حاشیه شهر را همیشه بر پیشانی و تقدیرشان دارند. گاهی از سگ‌های ولگرد و هاری در امان نیستند و گاهی از پشه‌های مزاحمی که کانون زندگی‌شان در میان فاضلاب‌ها، نخاله‌ها، کال‌ها و کانال‌هایی است که مجاری عبور فاضلاب‌اند.

سالک، در خراسان رضوی و شهر مشهد بیماری آندمیک (بیماری بومی) است، اما محدوده زندگی افراد در مجاورت کانون‌های سالک، در میزان ابتلا به آن مؤثر است. از این رو همه‌ساله در فصل گرما و تابستان درخواست‌ها و مطالبه‌های مردمی برای رسیدگی به وضعیت این کانون‌ها در حاشیه شهر مشهد بیشتر می‌شود.

یکی از ساکنان خیابان حسینی محراب در مهرآباد درباره وجود فاضلاب رها شده و کال‌های شست‌وشو نشده ابزار نگرانی می‌کند. او با اشاره به پشه دنگی که اخیرا سبب ابتلای برخی افراد شده است می‌گوید: پشه در مکان‌هایی که فاضلاب رهاشده وجود دارد، رشد می‌کند. ما نگرانیم که پشه در این محیط زیاد شود یا ابتلا به سالک زیاد شود یا خدای نکرده تب دنگی بگیریم.
موضوع فاضلاب رهاشده و مشکلات آن در چند خیابان مشهد نظیر پنجتن و مهرآباد از جمله موارد مطرح شده در پیام‌های مردمی است.

حاشیه شهر کانون جدی سالک

پشه آلوده به انگل لیشمانیا در محدوده‌ای که کانون زندگی‌اش است، افراد و حیوانات را می‌گزد و بیماری را منتقل می‌کند. کانون‌هایی که به گفته کارشناس بیماری‌های سالک و مالاریای دانشگاه علوم پزشکی مشهد ممکن است معابر خاکی، زمین‌های بایر، نخاله‌ها و زباله‌ها باشد. برای پیگیری این مسئله گفت‌و‌گویی با کارشناس بیماری‌های سالک و مالاریای دانشگاه علوم پزشکی مشهد داشتیم.

محمدحسن مسعودی در‌این‌باره می‌گوید: بیماری سالک در شهر مشهد، عموما در حاشیه‌هایی است که بازسازی نشده‌اند. در هر جا که معابر خاکی، کال، کانال، دپو نخاله و زباله و این موارد باشد سالک مطرح است. باتوجه به بهسازی‌هایی که در شهر مشهد انجام شده است بیماری سالک به حاشیه‌های شهر منتقل شده است.

مسعودی با اشاره به اینکه در سال‌۱۳۸۱ یا ۱۳۸۲ اطراف حرم مطهر رضوی یکی از کانون‌های مهم سالک مشهد بود، بیان می‌کند: اکنون در این کانون آمار صفر شده، چون بهسازی انجام شده است. در حال حاضر این کانون‌ها در حاشیه‌های شهر مشهد وجود دارد.

اقداماتی در مسیر کاهش سالک

او در ادامه با بیان اینکه در سال‌های اخیر اقدامات مؤثری در زمینه کنترل بیماری سالک انجام شده است، اظهار می‌کند: طبق آمار و اطلاعاتی که داریم، سال‌۱۳۸۸ موارد سالک از سوی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ۶‌هزار مورد شناسایی شده بود که این آمار با توجه به اقدامات مناسبی که با همکاری دیگر نهاد‌ها به‌ویژه شهرداری، محیط زیست، ادارات مختلف، استانداری و فرمانداری انجام شد به ۸۱۹ مورد در سال ۱۴۰۰ رسید.

کارشناس بیماری‌های سالک و مالاریای دانشگاه علوم پزشکی مشهد دلیل افزایش ۱۰ تا ۱۵‌درصدی آمار سالک در سال‌۱۴۰۱ را تمرکز بر روی بیماری کرونا بیان می‌کند و می‌افزاید: با شروع بیماری کووید و در اختیار گرفتن تمام منابع انسانی، مالی، مراکز بهداشتی درمانی و تمام آنچه که در نظام سلامت مطرح بود برای کنترل آن، تا حدودی در بحث درمان‌ها اختلال ایجاد شد و اجتناب‌ناپذیر بود، ولی مجدد جلسات متعددی با ادارات و نهاد‌های مختلف گذاشتیم. آخرین جلسه در خرداد بود و تمامی وظایف مربوط به نهاد‌ها ابلاغ شد.
مسعودی می‌گوید: در حال حاضر درباره از بین بردن عوامل زمینه‌ساز سالک، نظیر معابر خاکی، کال‌ها و کانال‌ها، دپو‌های نخاله و زباله و جمع‌آوری سگ‌های ولگرد اقدامات خوبی انجام شده است.

محدوده‌هایی که پردردند

مسعودی در پاسخ به این دغدغه که هنوز در حاشیه شهر به‌ویژه در محدوده کشف‌رود و کال سیاسک گلایه‌های بسیاری درباره ابتلای بچه‌ها و مردم محلی به سالک وجود دارد، می‌گوید: این مسئله کلی است و دست ما نیست. بین بخشداری، دهیاری، شهرداری و... مطرح است و محدوده‌هایی از این دست همیشه دردسرساز بوده‌اند، ولی در آنجا هم شهرداری تا حد ممکن همکاری کرده و همیشه در اولویت بوده است.

کارشناس بیماری‌های سالک و مالاریای دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه بیان می‌کند: البته در مجموع نسبت به گذشته وضعیت سالک در این محدوده بهتر شده است. در مرکز بهداشتی درمانی خدمات جامع سلامت این محدوده نیز همکاران به صورت فعال کار می‌کنند و پزشک و کارشناس هم حضور دارند.

درمان رایگان و پیگیری بیماران

وی با اشاره به رایگان بودن درمان سالک در مراکز بهداشتی تصریح می‌کند: درمان به شیوه‌های متعدد انجام می‌شود. در حال حاضر علاوه بر درمان‌های تزریقی، دارو‌های کمک‌کننده‌ای نیز برای تسریع در درمان تجویز می‌شود. همچنین در مراکز بهداشت روند پیگیری درمان نیز صورت می‌گیرد که فرد مبتلا به صورت مستمر برای درمان مراجعه کند و اگر روزی غیبت داشت دلیل عدم مراجعه را پیگیری می‌کنند.

در ادامه حتما بخوانید راه‌های پیشگیری از سالک چیست؟