روایت تاریخ از حضرت رقیه(س) دردانه سه ساله امام حسین(ع)

به گزارش شهرآرانیوز، از سوزناک‌ترین روضه‌های حسینی مربوط‌به دختر خردسالی است که داغ پدر، پیرش کرد و نتوانست دربرابر سر بریده او تاب بیاورد و در خرابه شام به صف شهدای عاشورا پیوست. هنوز هم بعد از قرن‌ها صدای ناله‌های «وااَبَتاه» او از دل خرابه شام به گوش می‌رسد و اگرچه گاه درباره وجود او در واقعه کربلا، سؤالات و تشکیک‌هایی هست، گره‌گشایی‌های دست کودکانه‌اش بهترین ردکننده این شبهات است. در این‌باره با حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی نظری‌منفرد، کارشناس برنامه «سمت خدا» و صاحب آثاری همچون «قصه کربلا» و «نامه‌ها و ملاقات‌های امام‌حسین (ع)»، گفتگو کرده‌ایم.

تصریح منابع درباره دختران سیدالشهدا (ع)

تسلیت ایامِ حضور کاروان اسرای اهل‌بیت (ع) در شام، آن‌هم در شرایطی که بنی‌امیه دین را به خواست خود تفسیر و عرضه می‌کردندچندان ممکن نبوده است. باید گفت پنجمین روز از ماه صفر به حضرت رقیه (س) و شهادت ایشان اختصاص دارد؛ این را که امام‌حسین (ع) چند دختر داشته‌اند، علی‌بن‌عیسی اربلی در کتاب «کَشْفُ‌الغُمَّه فی مَعْرِفَه‌الأئمّه (ع)» آورده است و به وجود چهار دختر برای حضرت سیدالشهدا (ع) اشاره می‌کند.

طبری از رقیه (س) گفته است

بنا بر تصریح این منبع، حضرت اباعبدا... الحسین (ع) چهار دختر داشته‌اند. غیر از فاطمه (س)، همسر حسن مثنی و حضرت سکینه (س)، دو دختر دیگر یعنی رقیه (س) و فاطمه صغری (س) که بنابر برخی منابع، ایشان را در مدینه گذاشته بودند. علاوه‌بر این، طبری از علمای بزرگ قرن هفتم و متوفای قبل از قرن هشتم، در کتاب «کامل بهایی» به وجود دختر کوچک امام‌حسین (ع) و شهادتشان در خرابه شام با کیفیتی که در مجالس حسینی مطرح می‌شود، اشاره می‌کند.

پاسخ به تشکیک‌کنندگان

قبل از این دو منبع، ابن‌فندقی هم در قرن پنجم تصریح می‌کند که حضرت سیدالشهدا (ع) دارای دختری خردسال به نام رقیه بوده‌اند و نیز قبل از این منبع، در اشعار سیف‌بن‌عمیره نخعی آمده است یکی از بانوان اهل‌بیت، رقیه (س) نام دارد. برپایه این تصریحات، وجود این دختر مکرم و خردسال که در شام از دنیا رفته، در منابع قوی و معتمد بیان شده است و در پاسخ به تشکیک‌کنندگان در آن وجود مقدس و آنها که حضرت رقیه (س) را زیر سؤال می‌برند، می‌توان به این منابع اشاره کرد.

چرا تشکیک درباره حضرت رقیه (س)؟‌

نمی‌شود آن‌طور که با فقه برخورد می‌کنیم، با تاریخ هم برخورد کنیم؛ در فقه و مسائلی که می‌خواهیم مردم را ملزم به رعایت احکام خاص کنیم، حتما سند و مدارک و روایات را بیان می‌کنیم و بر این اساس می‌گوییم این حکم الهی است که باید انجام یا ترک شود، اما تاریخ سه نوع است؛ بخشی، نقل فضایل و رذایل که برای علم به آنها، به‌دنبال سند می‌رویم و در آن دقت می‌کنیم؛ چون احتمال وضع و جعل این خوبی‌ها و بدی‌ها وجود دارد.

دوم، برخی مسائل تاریخی است که با عقل سازگار نیستند و پیداست که تاریخ‌نویس به‌صورت رمان، تخیلات خود را به رشته تحریر درآورده است، اما بخش سوم اتفاقات معمول است که نمی‌توان فقط به‌دلیل اینکه بخشی از این اتفاقات در برخی منابع نیامده‌اند، انکارشان کرد؛ چون با این رویکرد، باید همه تاریخ را انکار کنیم و کنار بگذاریم و اساسا نمی‌شود به هیچ قطعه‌ای از آن اعتماد کرد. نمی‌شود این‌طور با تاریخ برخورد کرد؛ وگرنه باید خیلی از قضایای تاریخی را انکار کنیم.

وجود حضرت رقیه (س)، انکارناپذیر است

درباره کربلا و وقایع آن، مهم‌ترین ماجرا‌های آن را کسانی نقل کرده‌اند که اغلب در سپاه عمربن‌سعد بودند؛ هرچند برخی گزارش‌ها را امام‌سجاد (ع)، امام‌باقر (ع) و فاطمه بنت الحسین (ع) نقل کرده‌اند، بخش دیگر از گزارش‌ها از حمیدبن‌مسلم ازدی و امثال او نقل شده است. حضور حضرت رقیه (س) در منابع معتبر، تصریح شده است. چطور می‌توانیم نقلی را که هفتصد هشتصد سال پیش عالم بزرگی مثل طبری، صاحب کامل بهایی، آورده است، انکار کنیم؟ این انکارناپذیر است. وجود مقدس حضرت رقیه (س) همچون سایر قضایا و گزارش‌های تاریخی است و انکارکردنی نیست.

تأیید علما

مراجع و علما به وجود مقدس حضرت رقیه (س) در جریان کربلا اعتقاد دارند؛ مثل مرحوم آیت‌ا... میرزاجوادآقا ملکی‌تبریزی که به دختر خردسال سیدالشهدا (ع) عنایت ویژه داشت یا مرحوم علامه‌شیخ‌فضل‌علی قزوینی در کتاب «الامام‌الحسین و اصحابه» که عتبه مقدسه، آن را در چهار جلد منتشر کرده و در جلد سوم، مفصل به عنایات و کرامات حضرت رقیه (س) به زبان عربی پرداخته است. اینها نشان از تأیید آن وجود مقدس توسط علما دارد.
برای ما وجود مطهر ایشان جای شک و شبهه ندارد و تمامی این موارد در جهت پاسخ به اشکالات و شبهاتی است که افراد غیر مسلمان مطرح می‌کنند.

برخی منابع از دست رفته‌اند

عنایات و کرامات به‌عنوان دلالت‌کننده بر وجود مقدس حضرت رقیه (س) ذکر نمی‌شود؛ چون همان‌طور که بیان کردیم، منابع اولیه به وجود مقدس ایشان استناد کرده‌اند. این منابع که به وقایع خرابه شام و آنچه بر آن دختر خردسال رفت تصریح دارند، مربوط‌به خیلی قبل‌تر از عصر صفویه می‌شوند. 

این علما منابع و مدارکی دراختیار داشته‌اند که امروز دراختیار ما نیست و ما به آنها دسترسی نداریم؛ مثل کتاب الحاویه که مرحوم علامه‌حلی در کتاب «نَهْجُ‌الحَقّ و کَشْفُ‌الصّدق» به آن استناد کرده است و مرحوم طبری هم از الحاویه چنین نقلی دارد و این منبع امروز دراختیار ما نیست. حال اگر کسی بخواهد در وجود مقدس حضرت رقیه (س) تشکیک کند، باید عالم و فقیه بزرگواری مثل طبری را زیر سؤال ببرد!

پناه درماندگان و دردمندان

روضه‌های حضرت رقیه (س) و فضایی که با عنوان سه‌ساله‌های حسینی به برکت آن حضرت شکل گرفته است، بر تلطیف فضای عزاداری‌های حسینی تأثیر بسیار گذاشته است و امروز هم قبر مطهر ایشان در شام، پناه و ملجأ مردم است. دو سه قرن قبل ایشان را در رؤیای صادقه‌ای دیدند که حضرت رقیه (س) فرمودند: «قبر من را آب فراگرفته است». 

به این خواب توجه نکردند تااینکه سه‌مرتبه تکرار شد و وقتی بررسی کردند، متوجه شدند در قسمت‌های پایینی، آب به قبر مطهر نفوذ کرده است و جالب آنکه جسد مطهر بعد از این همه مدت سالم مانده بود.

در ادامه حتما بخوانید بانویی شریف در کربلا که کمتر کسی آن را می‌شناسد | طبیبه اهل بیت (ع)