به گزارش شهرآرانیوز؛ تقریبا از ابتدای امسال تا همین امروز، ما در مشهد، زیر لایهای ضخیم از آلودگی نفس کشیدهایم و با اینکه باورکردنی نیست، از فروردین تا همین آذرماه بیشتر از هفت روز هوای پاک نداشتهایم و مابقی روزها یا ناسالم بودهاند یا بسیارناسالم؛ درحالیکه حدود یکدهه قبل خبری از این گردوغبار و آلودگی غلیظ نبود و بهجای روزهای پاک، روزهای ناسالم به تعداد انگشتان یک دست نمیرسید.
اما این آلودگی متهمان زیادی دارد، از گردوغبار شهرهای اطراف مشهد و بیابانهای ترکمنستان که باید با دیپلماسی و مذاکره حلوفصلش کرد، تا مازوتسوزی نیروگاهها و کارخانهها و البته خودروهای شخصی که بهعنوان متهمان ردیفاول این آلودگی شناخته میشوند.
رفعورجوع این آلودگی ماندگار ازیکطرف نیاز به پیگیریهای استانی و دولتی دارد و از طرف دیگر دستگاههایی مثل شهرداری باید در چارچوبی که قانون برایشان مشخص کرده است، نقشآفرینی کنند؛ کاری که دستکم در مشهد انجام میشود؛ هم خودروهای آلاینده بهصورت مستمر در شهر پایش میشوند، هم سیاهه آلودگی هوایِ مشهد وارد فرایند بهروزرسانی شده است و ۷۵درصد پیشرفت دارد.
اوضاعواحوال آلودگی هوا و وضعیت آلاینده در مشهد اصلا روبهراه نیست. از ابتدای سال تا امروز نهتنها رکورد شاخص آلایندگی چندینبار شکسته شده است، بلکه تعداد روزهای پاک هم به ۱۰روز نمیرسد و آنطور که به نظر میرسد این آلودگی فعلا در شهر ماندگار است و شاید وضعیت از چیزی که امروز هست وخیمتر شود؛ وضعیتی که رئیس اداره محیطزیست، سلامت و ایمنی شهرداری مشهد در گفتوگو با شهرآرا آن را اینطور تشریح کرد: در سالهای ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ ما در مشهد آلودگی و روزهای گردوغباری کمتری داشتیم. باور کردنی نیست، اما در سال۱۳۹۶ روزهای ناسالم فقط سه روز بود، اما امروز به بیش از چهل روز رسیده است و فقط هفت روز هوای پاک داشتیم و این وضعیت نگرانکننده است.

محمد پذیرا با بیان اینکه آلودگی هوا دیگر مسئلهای لوکس نیست و باید در صدر پیگیریهای دولت و شهرداری و سایر سازمانها قرار بگیرد، تأکید کرد: تا امروز متأسفانه فکر و کار درستی برای منابع ایجادکننده گردوغبار نکردهایم. برخلاف تصور همه که فکر میکنند گردوغبار مشهد منشأ خارجی دارد، ۵۲درصد از آن، از داخل کشور و شهرهایی مثل خواف، سرخس، سبزوار و... است و ۴۸درصد آن از خارج است و برای همین هم باید دیپلماسی داخلی را برای کاهش آلایندهها تقویت کنیم.
وی ادامه داد: افزایش روزهای ناسالم برای همه گروهها یک زنگ خطر است که باید جدی گرفته شود. امروز همه ریزگردهایی که در شهر آلودگی درست کردهاند ذرات دوونیممیکرونی هستند که بهراحتی وارد جریان خون میشوند و بیماریهای زیادی برای مردم درست میکنند.
آیا تفاوتی میان مناطق مشهد از نظر آلایندگی وجود دارد؟ پذیرا در پاسخ به این سؤال توضیح داد: هوایِ مشهد در روزهای اخیر بهقدری آلوده بوده است که تفاوت چشمگیری بین ایستگاههای اندازهگیری ما وجود ندارد. تقریبا کیفیت هوای ثبتشده ۲۳ایستگاه شهرداری مثل هم است و اکنون همه مناطق شهر به یک اندازه آلوده هستند.
با وجود اینکه این روزها گردوغبار داخلی و خارجی بهعنوان منشأ آلودگی هوای مشهد معرفی میشوند، خودروهای آلاینده هنوز متهم اصلی آلودهکردن آسمان در کلانشهرها از جمله مشهد هستند. پذیرا با اشاره به برخورد قانونی با این خودروها در مشهد توضیح داد: گشتهای برخورد با خودروهای آلاینده در شهر کاملا فعال هستند و براساس آخرین آمارها ۷۳درصد از خودروهایی که با آنها برخورد شده است، فاقد معاینه فنی هستند.
این نشان میدهد که اولازهمه باید قوانین مربوط به معاینه فنی اصلاح شود تا شرایط به سمت بهبود حرکت کند. در کلانشهرها بهدلیل حجم تردد بالای خودروها باید سن معاینه فنی پایینتر بیاید، اما برعکس است و مصوبه قبلی ابطال و دوباره به پنج سال بازگشت؛ درحالیکه این وضعیت نشان میدهد باید همان دوسالهشدن معاینه فنی که قبلا انجام میشد، دوباره احیا شود.
رئیس اداره محیطزیست، سلامت و ایمنی شهرداری مشهد با بیان اینکه در این کلانشهر پایش خودروهای آلاینده بهصورت کاملا منظم انجام میشود، از پایش بیش از ۹ هزارو ۵۰۰ خودرو در ششماه ابتدایی امسال صحبت کرد و توضیح داد: در ششماه نخست سال۱۴۰۴، ۹ هزارو ۵۱۹ خودرو در شهر پایش شدند که ۱۳۰۱ دستگاه آلاینده بودند و از این تعداد بیش از ۷۳درصد اصلا معاینه فنی نداشتند.
اما در بازه زمانی ابتدایی تعیینشده برای رفع نقص، ۳۹درصد از خودروها تعمیرات مربوط و رفع نقص را انجام دادند که این نشان میدهد پایشها در کاهش آلودگی هوا مؤثر است. گشتهای کنترل آلایندههای سیار بهصورت فعال در خیابانهای شهر حضور دارند و با خودروهای فاقد معاینه فنی برخورد قانونی صورت میگیرد.
وی ادامه داد: در میان خودروهای آلاینده پراید سهم ۷۱درصدی دارد و با اختلاف درصدر آلایندهترین خودروهاست و بعد از آن وانتپیکان قرار دارد که سهم حدودا ۵درصدی دارد.
اما برنامهریزی برای کاهش آلودگی هوا در کلانشهرهایی مثل مشهد نیاز به یک منبع اطلاعاتی جامع دارد که سهم هرکدام از منابع آلاینده با جزئیات در آن مشخص شده باشد. این منبع اطلاعاتی که به نام «سیاهه آلودگی هوا» شناخته میشود، تا امروز در مشهد دو بار بهروز شده است و رئیس اداره محیطزیست، سلامت و ایمنی شهرداری در پاسخ به سؤال ما درباره آخرین وضعیت سومین بهروزرسانی این سند مهم که از سال گذشته آغاز شده است، بیان کرد: باتوجهبه اتفاقات و تغییر و تحولاتی که از نظر آلایندگی برای هوای مشهد افتاده است، نیاز بود سیاهه آلودگی هوای شهر یکبار دیگر بهروز شود و بههمیندلیل هم قراردادی با دانشگاه فردوسی برای این پروژه منعقد شد.
این بهروزرسانی اکنون بیش از ۷۵درصد پیشرفت دارد و اگر اطلاعات در همان بازههای زمانی تعیینشده به دست ما برسد و مشکلی در این مسیر پیش نیاید، سیاهه جدید آلودگی هوای مشهد تا پایان سال رونمایی خواهد شد.