راهنمای تماشای بارش شهابی برساوُشی ۲۰۲۴ (۲۱ و ۲۲ مرداد ۱۴۰۳) + بهترین ساعت رصد

شهرآرانیوز؛ شاید در طول سال چندین بارش شهابی اتفاق بیفتد، ولی دیدن آن‌ها بدون هیچ ابزار و تشریفاتی فقط در زمان مشخصی از سال دست می‌دهد. «برساوشی» که از صورت فلکی «برساوش» سرچشمه می‌گیرد، یکی از پرطرفدارترین رویدادهای نجومی است. ۲۱ و ۲۲ مرداد سال ۱۴۰۰ هم بارش شهابی برساوشی یکی از پربارترین بارش‌های چندسال اخیر بود، چون در هر ساعت ۵۰ تا ۱۰۰ شهاب به جو برخورد می‌کردند. با نزدیک‌شدن به بارشی شهابی برساوشی امسال، ناسا برای بهتر دیدن این رویداد نجومی جذاب چند توصیه دارد که مهم‌ترین آنها این است: از شهر خارج شوید و آسمان تاریک یک روستا را پیدا کنید.  

بارش شهابی برساوشی چیست؟

وقتی دنباله‌داری از کنار زمین عبور کند، توده ذرات به‌جای مانده از آن در آسمان زمین قابل‌مشاهده است. شهاب‌باران حاصل سوختن سنگ‌های باقی‌مانده از دنباله‌دار‌ها در جو زمین است. دنباله‌داری که توده ذرات برجای‌مانده‌اش را در بارش شهابی «برساوشی» می‌بینیم «سوئیفت‌تاتل-۱۰۹» نام دارد. این دنباله‌دار در یک دوره ۱۳۳ ساله به دور خورشید می‌چرخد. هرساله در ماه آگوست (مرداد) زمین مدار دنباله‌دار را قطع می‌کند و از میان بقایای گذر قبلی می‌گذرد که باعث شکل‌گیری بارش شهابی برساوشی می‌شود. این دنباله‌دار آخرین‌بار در سال ۱۹۹۲ (۱۳۷۱ خورشیدی) به نزدیک‌ترین فاصله از زمین رسید و در سال ۲۱۲۵ دوباره برمی‌گردد.

تاریخچه بارش شهابی برساوشی

گفته می‌شود این بارش‌های شهابی از سال ۳۶ بعد از میلاد هم دیده می‌شدند، ولی نامی نداشتند. در باور عامیانه کاتولیک‌های آلمانی و انگلیسی شهاب‌های ماه آگوست (مرداد ماه) را به نام «اشک‌های سنت لورنس» (Tears of St. Lawrence) که امپراتور روم در ۱۰ آگوست ۲۵۸ میلادی او را کشت، می‌شناختند. دنباله‌دار «سوئیفت‌تاتل» را لوییس سویفت و هورس تاتل در سال ۱۸۶۲ از رصدخانه هاروارد کشف کردند.

علت نام‌گذاری بارش شهابی برساوشی

بارش‌های شهابی معمولا به اسم صورت فلکی‌ای که کانون بارش در آن قرار دارد نامگذاری می‌شوند. صورت فلکی «برساوش» (Perseus) کانون بارش شهابی ۲۱ و ۲۲ مرداد است و به همین دلیل آن را «برساوشی» می‌نامیم. البته این بارش شهابی از اوایل مرداد (نیمه‌ی جولای) تا نیمه شهریور (اواخر آگوست) اتفاق می‌افتد، ولی اوجش در ابتدای دهه سوم ماه مرداد است.

در زمان بارش چه اتفاقی می‌افتد؟

شهاب‌سنگ‌ها به طور متوسط با سرعت ۵۹ کیلومتر در ساعت به اتمسفر فوقانی زمین برخورد می‌کنند و حرارت ناشی از تصادمشان با جو به مدت چند ثانیه دنباله‌ای داغ و نورانی برجای می‌گذارد که با چشم غیرمسلح هم قابل‌مشاهده است. سوختن شهاب‌سنگ‌ها در ارتفاع ۷۰ تا ۱۰۰ کیلومتری بالای سطح زمین رخ می‌دهد. به همین دلیل به راحتی و بدون ترس می‌توانیم از زمین آن‌ها را ببینیم.

چرا بارش شهابی امسال مهم است؟

ناسا گفته است بارش شهابی امسال اندکی تحت‌تاثیر ماهِ درحال‌کامل‌شدن قرار خواهد گرفت، اما ماه با شروع اوج‌گیری بارش غروب خواهد کرد؛ پس در نبود روشنایی ماه دیدن شهاب‌هایی که به جو برخورد می‌کنند راحت‌تر است. در بهترین بارش‌های شهابی چیزی بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ شهاب را می‌توان در یک ساعت دید؛ اما امسال انتظار دیدن چیزی حدود ۵۰ شهاب را در یک ساعت داشته باشید که عدد قابل توجهی است.

چطور می‌توانیم بارش برساوشی را بهتر ببنیم؟ + بهترین زمان رصد

برای تماشای بارش‌های شهابی‌ای که در این دوشب به اوج خودشان می‌رسند حتما نیازی به تلسکوپ و دوربین نیست. بهترین زمان برای تماشای بارش شهابی در نیمکره شمالی و از ساعات ۱۰ شب به بعد اعلام شده است، اما بیشترین شهاب‌سنگ را در ساعات قبل از طلوع آفتاب (بین ۰۲:۰۰ تا ۰۴:۳۰ بامداد) و در ارتفاعات و نزدیک به قله‌ها می‌توان مشاهده کرد. مناطقی با میدان دید وسیع و آلودگی نوری کم بهترین مکان‌ها برای رصد بارش‌های شهابی هستند.

بهتر است قسمت تاریک‌تر آسمان را انتخاب کنیم و مستقیم به بالای سرمان خیره شویم. برای اینکه تماشای خالص‌تری داشته باشید به جایی که آلودگی نوری و ابر نیست بروید.

اگر از چراغ‌های شهر دور بودید، به آسمان خیره شوید و اجازه دهید چشمانتان ۱۵ تا ۲۰ دقیقه به تاریکی عادت کند. بعد از این می‌توانید شهاب‌سنگ‌ها را در آسمان ببینید.

چندبار به چشمانتان استراحت بدهید. هیچ‌کس نمی‌تواند بیش از ۳۰ دقیقه و با تمرکز به آسمان شب خیره شود. بهتر است از نگاه‌کردن به تلفن همراه یا هر نور سفید دیگری که دید در شب شما را از بین می‌برد اجتناب کنید.

از تلسکوپ یا دوربین دوچشمی استفاده نکنید چون به طور قابل توجهی شانس شما را برای دیدن شهاب‌های بیشتر کاهش می‌دهد.

شرایط عکاسی از بارش شهابی‌ برساوشی

می‌توانید از بارش شهابی «برساوشی» عکس هم بگیرید. برای این کار یک لنز واید روی دوربین عکاسی‌تان نصب کنید و دوربین را روی سه‌پایه قرار دهید. در تنظیم حساسیت دوربین به نور، ISO مربوط به عکاسی در تاریکی را انتخاب کنید و شاتر را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه و در جا‌های تاریک‌تر بیشتر از این زمان نگه دارید. با کمی شانس شاید بتوانید یک یا دو شهاب سنگ را به تصویر بکشید.

لوازم و وسایل موردنیار برای رصد بارش شهابی برساوشی

اگر برای رصد بارش شهابی به مناطق کویری و یا مناطق بیابانی و خارج شهر می‌روید، لباس گرم فراموش نکنید. هرچند شب‌های تابستان چندان هوا سرد نمی‌شود، ولی برای در امان ماندن از سرمای احتمالی داشتن یک لباس اضافه بی‌فایده نیست.

اگر دوربین و تلسکوپ ندارید یک ورقه طلق نازک قرمز رنگ تهیه کنید. نور قرمز به‌دلیل طول موج کوتاه اثر آلودگی‌های نوری محیط را خنثی می‌کند. به یاد داشته باشید از چراغ قوه با نور سفید استفاده نکنید.