روز جهانی زمین پاک هر ساله در ۲۲ آوریل مصادف با ۲ اردیبهشت در تمام دنیا برگزار میشود تا به انسانها یادآور شود که زمین این میراث گرانبهای نیاکان ما چه ارزشی دارد. پس روز زمین پاک برای ما هم حداقل به اسم آشناست. هر سال این موقع سال که میشود مهدکودکها و نهادهای مختلف به برگزاری برنامهها و جشنهایی برای بزرگداشت این روز نمادین اقدام میکنند و گاهی هم مرثیههایی شنیده میشود درباره اینکه ما چه بلایی بر سر زمین آوردهایم. خب سخت نیست فهمیدن این ماجرا که این حرفها فقط یک مناسبت در دل تقویم است که باید از سر گذراند و در کارنامه آخر سال اعلام کرد که بله ما روحیه محیطزیستی داریم!
در سال ۱۹۶۹، جان مک مونل، ایده برگزاری یک روز جهانی به نام روز زمین پاک را در همایش یونسکو درباره محیط زیست مطرح کرد و یوتانـت، دبیـر کـل سازمان ملل (۱۹۶۲- ۱۹۷۱) از ایده او استقبال کرد و این روز به یک روز جهانی در تقویمهای سراسر دنیا تبدیل شد.
حالا ما روزی در تقویم داریم که اگرچه هیچ اتفاق محیط زیستی مثبتی در طول آن رخ نمیدهد، ولی پز روشنفکری خوبی دارد. دیگر بر کسی پوشیده نیست که ما زمین را دوست نداریم. زمین، وسیله بهرهکشی و سود برای ماست و به این دلیل ما به آن ارادت پیدا کردهایم. دنیای مصرفگرا و صنعتی ما هرگز نمیتواند یک محبت خالصانه به مادر طبیعت داشته باشد. آلودگی آبها، هوا و طبیعت، حجم پلاستیک مصرفی و مواد آلاینده تولیدی، رهاسازی پسابهای صنعتی در دل طبیعت و هزاران دلیل دیگر وجود دارد تا به ما ثابت کند، روز طبیعت یک شعار بیشتر نیست. نگاهی به منطقه خودمان بیندازیم و به حاشیه کال صبا و اقبال و دیگر کالهایی که برای جمعآوری آبهای حاصل از بارندگی ساخته شده است. چه میبینیم؟ آیا این فرهنگ در میان مردم ما جا افتاده است که به جای پلاستیک از کیسههای پارچهای بهره ببریم؟ وقتی به دامنه کوههای خلج و چینگ کلاغ میرویم آیا عاری از زبالههای انسانی است؟ در بوستان طرق و دیگر بوستانهای جنگلی منطقه چه خبر است؟ ترافیک خیابان کوشش و قائم به ما چه میگویند؟ آیا ما برای جمعآوری فاضلابهای شهری که مملو از مواد شوینده و پاک کننده است، فکری کردهایم یا سادهترین راه را برگزیدهایم و آنها را به داخل کالها میفرستیم؟ قرار نیست راه دوری برویم هر کس به خودش و خانوادهاش دقیق شود، متوجه این موضوع میشود که زمین برای هیچکدام از ما اولویت ندارد. اما جای تعجب است که حضور ناخوانده کرونا در زندگی بشر تا حدودی توانسته است این رفتارهای ضد زمین را اصلاح کند. خلوتی خیابانها و خاموشی کارخانهها و تعطیلی صنعت حال هوا را خوب و آسمان را آبیتر کرده است. براساس گفته پژوهشگران گاز مونوکسید کربن که بیشتر از سوی خودروها تولید میشود با ممنوعیت تردد، در مقایسه با سال ۲۰۱۹ تقریبا نزدیک به ۵۰ درصد در جهان کاهش پیدا کرده است. امسال زمین با آرامش و سکوت بیشتری به دور خودش میگردد و در حال نفس کشیدن است. به گزارش دانشمندان با وجود افزایش کرونا ویروس در جهان و با تعطیل بودن بیشتر مشاغل و کارخانهها، حجم تولید و افزایش گازهای گلخانهای به شدت کاهش یافته است و این یعنی فرصتی برای احیای کره زمین. شاید اولین سالی که ما واقعا به شعار روز جهانی زمین پاک پایبندیم همین امسال باشد که مجبور هستیم در خانه بمانیم و این یعنی تولید آلودگی کمتر و زمین سالمتر. زمین عزیز از این آسودگی لذت ببر.