تحقق آنچه درباره وظایف و اختیارات شوراها و مدیریت شهری در قانون اساسی آمده، حالا تبدیل شده است به آرزویی دستنیافتنی. هرسال مدیران شهری و اعضای شوراهای شهر و روستا در روز شوراها، فرصت را مناسب میبینند و از مدیریت یکپارچه شهری حرف میزنند، اما نهتنها سالبهسال به این ایدهآل نمیرسیم، بلکه از آن دورتر هم میشویم. همانطور که در موضوع اپیدمی بیماری کرونا دیدیم، تصمیمهای مدیران شهری بهخصوص در کلانشهرها تحتالشعاع قرار گرفت و با محدودیت روبهرو شد، این درحالی است که شهرداریها میتوانستند با آزادی عمل و اختیارات بیشتر، خدمات بهتری به شهروندان بدهند و از شیوع بیش از پیش این بیماری جلوگیری کنند. حالا رئیس شورای شهر تهران در گفتوگو با شهرآرا، از همین ظرفیت قانونی شوراها گفته و تاکید کرده است که «نمیتوانیم از این ظرفیتها استفاده کنیم.»
جایگاه حقوقی و حقیقی شوراهای شهر در تصمیمگیری و تصمیمسازی امور محلی را در شرایط امروز کشور چگونه ارزیابی میکنید؟
شوراهای شهر در ساختار تصمیمگیری نظام جمهوری اسلامی یک رکن محسوب میشوند و در قانون اساسی جایگاه ویژهای دارند، بهنحویکه فصل هفتم قانون اساسی با هفت اصل به شوراها اختصاص دارد، اما تحقق تشکیل شورا با یک تاخیر بیستساله مواجه بود و 21سال قبل در سال1378 اولین دوره شوراها تشکیل شد و هنوز پس از این همه سال، وظایف و اختیارات شوراها بهصورت کامل به آنها تفویض نشده و تنها حدود یکسوم از 23وظیفه شورا به آن تفویض شده است، بنابراین ما امروز از ظرفیت قانونی شوراها نمیتوانیم بهطورکامل استفاده کنیم.
جایگاه و عملکرد شهرداریها و شوراهای شهر در بحران کرونا را چگونه میبینید؟ از نظر شما این بحران چه درسهایی برای این دو نهاد داشت؟
به نظرم شهرداری تهران در حوزه مبارزه با کرونا، عملکرد پذیرفتهشدهای داشته است. سازمان بهشت زهرا، سازمان آتشنشانی، سازمان پسماند، نظافت شهری، شرکت شهر سالم و فروشگاههای شهروند، در این شرایط سخت، خط مقدم خدمترسانی به شهروندان بودند که نمره خوبی گرفتند و رضایتی نسبی از عملکرد آنها وجود دارد. در بسیاری از شهرها نیز مدیریت شهری توانست به همین شیوه، موفق عمل کند.
به نظر شما تفاوت مدیریت شهری در دوره جدید با گذشته چیست؟
در این دوره مدیریت شهری، مهمترین تفاوت، میزان مشارکت شهروندان بود که حدود سهبرابر دورههای قبلی ثبت شد و بر این اساس، شورا با هدف تحقق انتظارات شهروندان، فعالیت خود را آغاز کرد که در بخشهایی موفق بود و در بخشهایی هم نتوانست اهداف خود را بهصورت کامل محقق کند.
بهعنوان پرسش آخر، عملکرد شهرداری مشهد را در دوره اخیر، چگونه ارزیابی میکنید؟
شورا و مدیریت شهری مشهد در دو سال گذشته، عملکرد نسبتا بهتری از سایر کلانشهرها داشته است و بخش درخورتوجهی از این موفقیت مرهون همراهی و پیگیری شورای فعلی است که با میانهروی، تعامل و عملگرایی، به دستاوردهای خوبی رسید و امیدوارم این روند در شهرداری مشهد ادامه یابد.