تعهد ایران به ان‌پی‌تی، در هاله‌‌ای از ابهام

علی قدیری / به گزارش شهرآرانیوز، حفظ برجام و تداوم همکاری‌های جمهوری اسلامی‌ ایران با نهادهای بین‌المللی و کشورهای اروپایی، از مهم‌ترین موضوعات روز عرصه بین‌المللی است. اگرچه فشار یک‌جانبه ایالات متحده آمریکا بر ایران، هنوز نتوانسته است اجماع بین‌المللیِ پیش از برجام را علیه ایران ایجاد کند، اما مجموعه‌ای از اتفاقات اخیر، آینده روابط ایران با غرب را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است؛ اتفاقاتی که بخشی از آن‌ها منشأ خارجی دارد؛ نظیر قطعنامه اخیر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌ و بخشی از آن‌ها نیز منشأ داخلی دارد؛ نظیر اعلام موضع برخی ساکنان جدید بهارستان درباره لزوم خروج ایران از معاهده ان‌پی‌تی(پیمان منع گسترش جنگ‌افزارهای هسته‌ای).

در همین راستا حسن نوروزی، نماینده مردم بهارستان در مجلس شورای اسلامی‌، در نطق میان دستور جلسه علنی مجلس اظهار کرد: «فاجعه برجام یک سند طلایی برای آمریکا بود که ازطرفی مدعی خروج از برجام شده است و ازطرفی ایران را با اصرار در آن نگه می‌دارد. این یعنی برد-برد به نفع آمریکا، پس بیاییم با خروج از ان‌پی‌تی، برد-برد آمریکا را در برجام به باخت آن‌ها تبدیل کنیم». نصرا... پژمان‌فر، نماینده مردم مشهد، نیز در اعلام نظری مشابه گفت: «آقای رئیس‌جمهور! برجام مُرد و هفت کفن پوساند. دولت در واکنش به اقدامات غیرمنتظره کشورهای اروپایی، دیگر نباید درباره خروج از برجام سخن بگوید. باید درباره خروج از ان‌پی‌تی صحبت شود؛ چون با مجموعه‌ای طرف هستیم که ظالمانه درباره ما تصمیم می‌گیرد».
اگرچه قطعنامه اخیر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌ علیه ایران با توجه به اقدامات ایران در مسیر اعتمادسازی بین‌المللی برای پرونده هسته‌ای خود توجیهی ندارد و آشکارا بیانگر تشتت آرا در شورای حکام است، باید دانست که خروج ایران از ان‌پی‌تی، پیامدهای مشخصی به‌دنبال دارد که تنها یکی از آن‌ها، تسهیل فرایند ائتلاف بین‌المللی علیه ایران است. در همین راستا یوسف مولایی، استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران، معتقد است که خروج ایران از ان‌پی‌تی، نه‌تنها کمکی به آن نمی‌کند، بلکه «بدون تردید باب میل ایالات متحده آمریکاست».

مولایی معتقد است با خروج ایران از ان‌پی‌تی، «آمریکا بلافاصله درباره عدم شفافیت و پنهان‌کاری ایران در عرصه بین‌المللی، موج رسانه‌ای و دیپلماتیک به‌راه می‌اندازد و اجماع جهانی علیه کشورمان را حتی قوی‌تر از سابق صورت خواهد داد؛ امری که می‌تواند به ایجاد فشارهای بی‌سابقه علیه ایران ازسوی جامعه بین‌المللی منجر شود».

فریدون مجلسی، کارشناس مسائل بین‌المللی، نیز معتقد است همان اولین روزی که ایران اعلام کند از ان‌پی‌تی خارج شده است، روز دوم آن شش قطعنامه شورای امنیت علیه ایران بازمی‌گردد. در ادامه، عبدالرضا فرجی‌راد، مدیرکل سابق شورای راهبردی روابط خارجی، نیز خروج ایران از ان‌پی‌تی را «خراب کردن همه پل‌های پشت‌سر» تعبیر و به جای خروج از آن پیشنهاد می‌کند باید گفت‌وگو با اروپا را بازتر کرد تا دیگر دست به چنین اقدامات عجولانه‌ای نزنند.

حال باید دید که بحث بر سر خروج یا تمدید حضور در ان‌پی‌تی، میان موافقان و مخالفان در ایران، چه سرانجامی‌خواهد داشت؛ تصمیمی‌ که نقش بسزایی در آینده سیاسی ایران چه در عرصه خارجی و چه در عرصه داخلی خواهد داشت.