نگاهی به آثار و المان‌های نوری جشنواره هنرهای شهری ۱۴۰۴ مشهد
داوران بخش آثار و المان‌های نوری هنرهای شهری از جشنواره ۱۴۰۴ می‌گویند.
شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز؛ بخش آثار و المان‌های نوری که از سه سال گذشته به جشنواره هنرهای شهری مشهد اضافه شده است، به واسطه جذابیت‌های بصری و ظرفیت در به کارگیری و ادغام عناصر مختلف هنرهای تجسمی و سمعی و بصری، توانسته طرف داران بسیاری پیدا کند و حتی به برگ برنده رویداد استقبال از بهار تبدیل شود. از همین رو، در بهار ۱۴۰۴ نیز به عنوان یکی از بخش‌های اصلی جشنواره در نظر گرفته شده و قرار است، همچون دو سال گذشته، در پارک کوهسنگی مشهد برگزار شود. داوری آثار و المان‌های نوری چندی پیش به پایان رسید و از همین رو با دو تن از داوران این بخش درباره کم و کیف و وضعیت آثار صحبت کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
ترکیبی از آثار سفارشی و فراخوان
پوریا مجردی، یکی از داوران و دبیر بخش آثار و المان‌های نوری جشنواره هنرهای شهری، از طرح‌های رسیده به این رویداد چندان رضایت ندارد. او می‌گوید بیشتر طرح‌ها یا کپی بودند یا از ایده‌های تکراری استفاده کرده بودند؛ ازاین رو جذابیت لازم را برای شرکت در جشنواره نداشتند و انتظارات داوران را برآورده نکردند.
این فعال حوزه نورپردازی و آرت لایت، ضمن ابراز امیدواری از اینکه در سال‌های آینده هنرمندان با تمرکز و مطالعه بیشتری برای شرکت در فراخوان اقدام کنند، ادامه می‌دهد: «ما امسال مجبور شدیم طرح‌هایی را از مشاوران جشنواره دریافت کنیم و به برخی از کسانی که توان اجرایی دارند سفارش کار دهیم. یعنی در جشنواره امسال، علاوه بر نصب آثاری که از طریق فراخوان انتخاب شده‌اند، نصب آثاری که به صورت سفارشی ساخته شده‌اند را نیز شاهد خواهیم بود.»
مجردی درباره معیار‌های داوری این دوره نیز بیان می‌کند: «تعاملی بودن آثار، جدید بودن ایده، مطابق با محور‌های جشنواره بودن و رعایت کردن عناصر زیبایی شناسی از جمله معیار‌هایی بود که ما در داوری آثار امسال در نظر گرفتیم.»
او با اشاره به استفاده از هوش مصنوعی در برخی طرح‌های ارائه شده نیز می‌گوید: «من استفاده از هوش مصنوعی را به خودی خود اتفاق منفی نمی‌دانم و حتی به نظرم اگر به درستی از هوش مصنوعی بهره گرفته شود، اتفاقات مثبتی رخ می‌دهد و به بهبود کیفیت آثار کمک می‌شود. البته تأکید می‌کنم به شرط آنکه ما هنر را از هنرمند نگیریم و از هوش مصنوعی در خدمت هنر هنرمند استفاده کنیم.»
دبیر بخش آثار نوری علت کپی بودن برخی از طرح‌ها را نیز به توجیه نشدن هنرمندان در فراخوان مرتبط می‌داند. به گفته او، برخی هنرمندان تصورشان این است که داوران متوجه آثار کپی نمی‌شوند ولی اگر این موضوع در فراخوان به خوبی تبیین و تأکید شود که جشنواره آثار کپی و تکراری را نمی‌پذیرد، هنرمندان هم سعی می‌کنند جدی‌تر برای رویداد برخورد کنند.
تمایل نداشتن هنرمندان به شرکت در جشنواره
مجردی در ادامه صحبت هایش از احتمال کنسل شدن برگزاری بخش آثار نوری خبر می‌دهد. او می‌گوید که شهرداری نتوانسته در سال‌های گذشته هنرمندان را از لحاظ مالی تأمین کند؛ ازاین رو، آن‌ها نیز برای شرکت در جشنواره انگیزه‌ای ندارند.
این داور بخش آثار نوری که بعید می‌داند هنرمندان سازنده خوب دوباره پای کار بیایند و در مرحله اجرایی به برگزاری جشنواره کمک کنند، یادآور می‌شود: «ما به هرکدام از سازنده‌ها که پیشنهاد ساخت طرح‌های انتخاب شده را می‌دهیم، اقبالی نشان نمی‌دهند و می‌گویند سال‌های گذشته خیلی در جشنواره اذیت شده‌ایم. ازاین رو، هنوز اینکه برخی از هنرمندان و پیمانکاران پای کار بیایند، در هاله‌ای از ابهام است.»
به گفته مجردی، هنوز نصف مطالبات سال گذشته هنرمندان پرداخت نشده است، درحالی که قرار بوده شهرداری تا پایان فروردین امسال با آن‌ها تسویه حساب کند.
او ادامه می‌دهد: «بخش المان‌های نوری برگ برنده جشنواره استقبال از بهار و به نوعی سرمایه و دارایی برای شهرداری و شهر مشهد است. با این حال، کم لطفی‌هایی نسبت به آن صورت گرفته که آن را در معرض تعطیلی قرار داده است.»
مجردی یادآور می‌شود: «اگر جشنواره ۱۴۰۴ برگزار شود، پرشورتر از دو سال قبل خواهد بود، چون طرح‌های قدرتمندی برای ساخت و نصب در نظر گرفته شده است. اما همان طور که گفتم، در صورتی این اتفاق محقق می‌شود که کسی مسئولیت اجرای آثار را قبول کند و با شهرداری قرارداد ببندد. تا به امروز که من اقبالی ندیده‌ام به طوری که بسیاری از اجرا و ساخت آثار انصراف داده‌اند.»
دبیر بخش آثار نوری، علاوه بر تأکید بر ضرورت تسویه حساب با هنرمندان برای برگزاری بهتر دوره‌های بعد، پیشنهاد می‌دهد که جشنواره از خرداد و تیر آغاز به کار کند، نه اینکه مثل امسال فراخوان تازه در آذر منتشر شود.
او یادآور می‌شود: «ما الان فقط با یک جامعه مشخصی از هنرمندان مشهدی کار را پیش می‌بریم. اما اگر فراخوان زودتر منتشر شود، دستمان برای ارتباط گرفتن با هنرمندان بازتر خواهد بود و می‌توانیم وقت بیشتری را به معرفی جشنواره به هنرمندان سراسر کشور و حتی سراسر دنیا اختصاص دهیم.»
این داور بخش آثار نوری همچنین پیشنهاد می‌دهد جلسات تبیین و کارگاه‌های آموزشی در خارج از شهر مشهد برگزار شود تا هنرمندان از برگزاری چنین جشنواره‌ای آگاه شوند و با حضورشان، برگزاری رویداد قدرتمندتری را در سال‌های آینده رقم بزنند.
ضرورت تداوم برگزاری جشنواره
محراب اسدخانی، استاد دانشگاه و داور دیگر بخش المان‌های نوری، باور دارد که آثار این بخش هنوز به سطح ممتازی نرسیده است. او با اشاره به مسائل فنی پیچیده آثار نوری و قابل اجرا نبودن همه ایده‌ها بیان می‌کند: «ظرفیت‌هایی در بخش نور وجود دارد که هنوز هم برای خیلی‌ها شناخته شده نیست. برای مثال، در طراحی آثار نوری، حرکت بسیار اهمیت دارد و باید در سرفصل جداگانه‌ای در حوزه زیبایی شناسی به آن پرداخته شود. اما این موضوع برای بسیاری از هنرمندان چالش برانگیز است، چون نیاز به سواد بالایی دارد. به همین خاطر هم نه هیئت داوران و نه برگزارکنندگان شاید انتظاری بیش از آنچه به دبیرخانه جشنواره رسید را از هنرمندان نداشتند.»
اسدخانی باور دارد که ادامه پیدا کردن روند برگزاری جشنواره آثار نوری کمک می‌کند تا هنرمندان کم وبیش با ظرفیت ها، امکانات و محدودیت‌های این رشته آشنا شوند و کم کم علم و دانشی در ذهنشان شکل بگیرد.
این داور تأکید می‌کند: «بی شک، ادامه داشتن جشنواره به تنهایی به بهبود کیفیت آثار کمک نمی‌کند، اما همین تداوم برگزاری باعث می‌شود در آینده بستر مناسبی برای تمرکز بر روی مسائل آموزشی و آشنایی بیشتر هنرمندان و تکنیسین‌ها و همراه کردن این دو گروه باهم شکل بگیرد.»
به نظر او، برگزاری همایش و کارگاه‌های آموزشی و دعوت از مهمان‌های متخصص و استادانی از شهر‌های دیگر یا خارج کشور هم می‌تواند تأثیر بهتری بر روند برگزاری جشنواره بگذارد.
محدودیت در انتخاب آثار
اسدخانی در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره معیار‌هایی که در داوری آثار امسال مدنظر داشته نیز می‌گوید: «معیار موقعی می‌تواند معنی پیدا کند که حق انتخاب زیاد باشد و آثار خوبی بتوانند از فیلتر‌های مدنظر عبور کنند. اما ما امسال با محدودیت‌های زیادی در انتخاب طرح‌های برتر روبه رو بودیم. اول اینکه تعداد آثار نسبت به سال گذشته کاهش پیدا کرده بود.
دوم اینکه درصد بالایی از همین اندک آثاری هم که به دبیرخانه رسیده بود اصلا قابل داوری نبودند، چون به لحاظ تکنیکی قابلیت اجرا نداشتند. برخی آثار دیگر هم به لحاظ طرح و فرم خارج از معیار‌های مدنظر جشنواره بودند و باید کنار گذاشته می‌شدند. از همین رو، ما با تعداد محدودی کار روبه رو بودیم که همان‌ها را باید با دیده اغماض می‌پذیرفتیم تا جشنواره زنده بماند.»
او ادامه می‌دهد: «درواقع به خاطر همین تعداد کم آثار، مدیریت شهری مجبور شد خودش به برخی هنرمندان حرفه‌ای سفارش کار دهد تا آثار بیشتر و بهتری در جشنواره پیش رو نصب و رونمایی شود. اما از آنجایی که نمی‌توان جشنواره را فقط با کار‌های سفارشی پیش برد، طرح‌های برگزیده بخش فراخوان هم ساخته و اجرا می‌شوند تا این بخش هم زنده بماند.»
اسدخانی با وجود تمام کاستی‌های این دوره، احساس می‌کند کیفیت آثار جشنواره ۱۴۰۴ بهتر از دوره گذشته باشد، چون جامعه طراحان و هنرمندان بیشتر با حوزه آثار نوری آشنا شده‌اند و تا حدودی می‌دانند چه محور‌هایی مدنظر برگزارکنندگان است.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
