ترندهای خطرناک برای زبان فارسی

زبان فارسی که روزگاری از چین تا عراق و ترکیه گسترده بود، امروز تنها در محدوده‌ای با حدود ۱۲۰ میلیون گویشور باقی‌مانده است و طبق پیش‌بینی کارشناسان با ادامه این روند رو به انقراض خواهد رفت.

به گزارش شهرآرانیوز؛ «واژه‌های بیگانه توسط فضای مجازی وارد زبان شده‌اند، اگر همین‌طور پیش برویم تا ۵۰ سال آینده زبان فارسی منقرض می‌شود...» این را شاعر و منتقد ادبی بهروز یاسمی گفته است.

این در حالی است که زبان فارسی از محدوده عراق تا چین، امروزه تنها به ایران، مناطقی از تاجیکستان و افغانستان محدود شده است.

در این شرایط رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی غلامعلی حداد عادل از تصویب «۷۰ هزار معادل فارسی برای اصطلاحات بیگانه» در ۳۰ سال اخیر خبر داد.

زبان فارسی در دو سده اخیر با کاهش قلمرو مواجه شده است، به همین خاطر از حدود ۱۰۰ سال پیش، تلاش‌ها برای تقویت آن به‌عنوان زبان علم و سیاست آغاز شده و فرهنگستان‌ها شکل‌گرفته‌اند. پیش از آن، دانشمندانی مانند ابوریحان بیرونی و ابن‌سینا در واژه‌سازی فعالیت داشتند.

در حالی به گفته شهزاده ایگوآل، نویسنده ایرانی ساکن ترکیه، زبان فارسی به گوشِ جهانیان مثل شعر است که امروزه بسیاری از فارسی‌زبانان به‌جای کلمات فارسی از واژگان انگلیسی در روزمره استفاده می‌کنند. مثلاً به‌جای «بامزه» می‌گویند «کیوت»، به‌جای «باحال» می‌گویند «کول».

به همین خاطر فرهنگستان زبان فارسی دارای ۷۰ گروه تخصصی متشکل از استادان دانشگاه و صاحب‌نظران زبان فارسی معادل‌های مناسب برای واژه‌های خارجی را پیشنهاد و پس از بررسی در شورا، تصویب و منتشر می‌کنند.

زبان، مهم‌ترین محمل و مجلای فرهنگ است. هر منطقه‌ای در ایران، چه زبان مستقلی مثل ترکی داشته باشد و چه گویش خاصی مثل مازندرانی، اگر از کودکی با احترام به تاریخ و فرهنگ آن در متن هویت ایرانی آموزش داده شود، زنده و پویا باقی می‌ماند و ورود زبان بیگانه می‌تواند تهدیدی برای هویت فرهنگی کشور باشد.

ابوالفضل خدامرادی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه فردوسی مشهد، در مقاله‌ای می‌گوید که استفاده از واژگان بیگانه به دلیل پذیرش عمومی و کاربرد گسترده آنها در محافل علمی و تخصصی، اجتناب‌ناپذیر است و می‌تواند «به تسهیل ارتباطات علمی و بین‌المللی کمک کند.».

اما محمدرضا باطنی، زبان‌شناس و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در مقاله‌ای بر این باور است که باید با استفاده از ظرفیت‌های زبان فارسی و ایجاد واژگان جدید، «از ورود بی‌رویه کلمات بیگانه جلوگیری کرد تا هویت و اصالت زبان فارسی حفظ شود.»

کارشناسان معتقدند اگر هر خانواده در کنار آموزش کلمات انگلیسی از سنین کم، به توانایی درست فارسی حرف‌زدن هم اهمیت بدهد، یک‌قدم به سمت جلو برداشته است. همچنین دستگاه‌های نظارتی که بر فعالیت بلاگر‌های اینستاگرامی، یوتوبر‌ها و ... نظارت دارند باید در کنار مسائل اخلاقی به موضوعات فرهنگی توجه کنند و جلوی آسیب فرهنگی را بگیرند.

منبع: فارس