صنایع خراسان رضوی در مسیر بازار‌های جهانی | از معاهده تاریخی ایران و اوراسیا چه می‌دانید؟
در معاهده تجارت آزاد ایران با کشور‌های عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا که از ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ به‌صورت رسمی اجرا می‌شود، قرار است تعرفه ۸۷ درصد از کالا‌هایی که مبادله می‌شود، «کاملاً صفر» شود.
به گزارش شهرآرانیوز، مدت‌هاست شمارش معکوس آغاز شده و در شرایطی که کمتر از یک ماه تا زمان اجرای معاهده بزرگ اقتصادی ایران و کشور‌های اتحادیه اوراسیا باقی مانده، چشم فعالان اقتصادی و بازرگانان خراسان رضوی به روز ۲۵ اردیبهشت در تقویم دوخته شده است. خیلی‌ها از این تفاهم‌نامه به‌عنوان یک نقطه عطف در اقتصاد استان و کشور یاد می‌کنند و تقریباً همه واحد‌های تولیدی و شرکت‌های تجاری استان از روزهای قبل، بازاریابی‌ها را انجام داده، قرارداد‌ها را پیش‌نویس کرده و محموله‌ها را بار زده‌اند تا از ۲۷ روز دیگر، بازار روسیه، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان و قرقیزستان را هم به فهرست مشتریان عمده خود اضافه کنند. حالا اینکه این قرارداد چیست و چه فرصت‌هایی انتظار تولیدکنندگان خراسان رضوی را می‌کشد، موضوعی است که در این گزارش به آن می‌پردازیم.
اوراسیا، خون تازه در رگ‌های اقتصاد ایران
همین اول کار بگوییم اگر به نظرتان می‌رسد این اتحادیه اقتصادی اهمیت چندانی ندارد، سخت در اشتباهید! می‌گویید فقط پنج کشور در آن عضو هستند؟ عمر آن از ۱۱ سال فراتر نمی‌رود؟ به‌جز روسیه نام کشور مهم دیگری در آن دیده نمی‌شود؟ بله همه این حرف‌ها درست است، اما در اهمیت اتحادیه اقتصادی اوراسیا یا همان EAEU همین بس که بدانید از نظر وسعت، سرجمع جغرافیای کشور‌های عضو بیش از ۱۳ درصد از وسعت جهان را دربر می‌گیرد و صادرات آزاد به مقصد این کشور‌ها به‌معنای برخورداری کشور صادرکننده از یک بازار ۴۰۰ میلیون نفری است. علاوه بر این، اتحادیه اوراسیا بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت (۱۴.۶ درصد)، دومین تولیدکننده بزرگ گاز (۲۰.۷ درصد)، چهارمین تولیدکننده بزرگ برق و پنجمین تولیدکننده بزرگ غلات و حبوبات در جهان است.
حالا این اتحادیه چه ربطی به ما دارد؟ واقعیت این است که ایران از حدود سه ماه قبل، عضو ناظر این اتحادیه شده و براساس مذاکرات فشرده میان مقامات جمهوری اسلامی با کشور‌های عضو، از ۲۷ روز دیگر تعرفه ۸۷ درصد از اقلام صادراتی و وارداتی میان این پنج کشور با ایران «کاملاً صفر» می‌شود؛ یعنی چه؟ یعنی تحقق کامل و واقعی تجارت آزاد تا براساس آن، شرکت‌های تولیدکننده، بازرگانان و تاجران هرچه دلشان خواست، هر زمان دلشان خواست و به هر اندازه دلشان خواست، صادر یا وارد کنند.
دقیقاً قرار است چه اتفاقی بیفتد؟
معاهده تجارت آزاد ایران با کشور‌های عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، اولین و بزرگ‌ترین تجربه تجارت آزاد در تاریخ ایران است. در این باره، سیدرسول مهاجر حجازی، معاون اقتصادی وزیر امور خارجه، در گفت‌و‌گو با شهرآرانیوز می‌گوید: به اصطلاح بازرگانی، درست است که هرچه دیوار تعرفه‌های تجاری در یک کشور بلندتر باشد، اقتصاد آن کشور خودکفاتر و امن‌تر خواهد بود، اما واقعیت این است که با تغییر نظم جهانی، دنیا از آن حالت تک‌قطبی قدیم خارج شده و الان هر کشوری که تعرفه‌های تجاری خود را کاهش دهد، در اقتصاد موفق‌تر است. اثبات این ادعا نیز آن است که در ۳۰ سال اخیر، تعداد توافق‌نامه‌های تجاری در دنیا از ۹۰ مورد به بیش از ۸۰۰ مورد رسیده است و همین الان هم ما از رقبای منطقه‌ای خود در این زمینه خیلی عقب هستیم.
او می‌افزاید: براساس معاهده اوراسیا از مجموع ۵۳۸۷ قلم کالای تجاری، تعرفه ۴۶۸۸ قلم کالا به‌طور کامل حذف می‌شود و برای نمونه مثلاً در بخش کشاورزی ۶۱ درصد و در بخش صنعت ۸۹ درصد از صادرات ایران به کشور‌های هدف مشمول این حذف تعرفه خواهند بود. فقط ۶۹۹ قلم کالا مشمول این حذف تعرفه نیستند و برای آن‌ها هم سهمیه لحاظ شده تا اگر وارداتشان از حد معینی فراتر رفت، مکلف به پرداخت حق گمرک باشند. حالا این را هم باید اضافه کرد که حتی در این حالت خاص نیز نرخ حقوق گمرکی از ۶.۶ درصد که معمول است، به ۰.۸ کاهش پیدا کرده و در عمل، تجارت آن‌ها هم رایگان است.
یک معامله پرسود برای خراسان رضوی
درست است که قرارداد جدید، دروازه‌های تازه‌ای پیش روی اقتصاد ایران باز می‌کند، اما به‌جرئت می‌توان گفت که صاحبان صنایع خراسان رضوی از همه بیشتر به اجرای این معاهده تجاری امیدوار هستند؛ زیرا استان ما، دروازه تجارت ایران با این اتحادیه محسوب می‌شود و به‌موازات تجارت خودشان، هر فعال اقتصادی دیگری هم که در کشور بخواهد با بازار هدف وارد معامله شود، باید محموله خود را از مسیر‌های ترانزیت خراسان رضوی عبور دهد.
محمدعلی دهقان‌دهنوی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، در گفت‌و‌گو با شهرآرانیوز می‌گوید: آقای وزیر به من گفتند باید یک تور استانی در سراسر کشور برگزار کنیم تا در قالب همایش‌های آموزشی، جزئیات دقیق تفاهم‌نامه برای بازرگانان و صنعتگران بیان شود. نخستین مقصد این تور نیز خراسان رضوی بوده، چون اهمیت استان شما برای ما بسیار زیاد است. دلیلش هم این است که صنایع اصلی خراسان رضوی عمدتاً همان محصولاتی را تولید می‌کنند که امروزه در بازار کشور‌های عضو اتحادیه اوراسیا برایش مشتری گسترده وجود دارد. برای همین ارزیابی ما آن است که خراسان رضوی اولین و اصلی‌ترین استان کشور باشد که از منافع این تفاهم‌نامه بهره‌مند خواهد شد.
دل‌خوش نباشید! زود راضی نشوید!
درست است که این گزارش به‌عنوان انعکاسی از حقیقت امروز تجارت با کشور‌های عضو اتحادیه اوراسیا، رویکرد امیدوارکننده و روشن دارد، اما واقعیت این است که هنوز راه زیادی تا دستیابی به یک نقطه ایده‌آل در این حوزه وجود دارد. حجم تجارت ایران با پنج کشور عضو این اتحادیه، تازه با رشد ۱۳۰ درصدی در سه سال گذشته، به ۶۰۰ میلیون دلار در سال رسیده که اصلاً قابل‌قبول نیست.
حالا درست است که با حذف تعرفه صادرات و واردات در قالب فاز نخست تفاهم‌نامه اوراسیا، قرار است حجم مبادلات تجاری به بیش از سه‌برابر عدد فعلی یعنی حدود ۲ میلیارد دلار در سال برسد، اما ارزیابی کارشناسان حکایت از این دارد که ظرفیت بازار کشور‌های عضو به‌خصوص برای واردات از ایران به بیش از ۸۰۰ میلیارد دلار در سال می‌رسد. این موضوع فقط یک معنا می‌تواند داشته باشد؛ برای تأمین این نیاز، صنایع ایران و به‌خصوص تولیدکنندگان خراسان رضوی، هرچه تولید و صادر کنند، بازهم کم است!
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
