گفت‌و‌گو با مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی و دغدغه‌هایی درباره موزه هنرهای معاصر استان
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی: این موزه جایگاه و موقعیت خوبی دارد، اما برای به ثمر رسیدن آن به همت و تلاش همه مسئولان استان، به‌ویژه استاندار خراسان رضوی و سازمان برنامه و بودجه نیاز است.
آزیتا حسین‌زاده عطار | شهرآرانیوز؛ سال ۱۳۸۷ بود که سیاست‌گذاری‌های کشور به این سمت‌وسو رفت تا در پانزده استان، موزه‌ای برای هنرهای معاصر در قالب طرحی ملی احداث شود. این ساختمان‌ها در این استان‌ها جانمایی شد و در مشهد نیز، در بولوار نماز و اراضی زکریا، محلی برای احداث این بنا در نظر گرفته شد. دو سال پس از این ماجرا، کلنگ احداث این بنا زده شد و آن اتفاق، دی‌ماه سال گذشته به نشست دیدار وزیر کشور با هنرمندان مشهدی پیوند خورد. در همان نشست، هنرمندان بار دیگر از نیازشان به موزه هنرهای معاصر خراسان گفتند؛ موزه‌ای که قرار است به‌عنوان فضایی خلاقانه و مهم در عرصه هنر استان، به ارتقا و تنوع فعالیت‌های فرهنگی و هنری در خراسان و حتی در سطح بین‌المللی کمک شایانی کند.
در قسمت اول گپ‌وگفتمان با هنرمندان، موضوع ضرورت احداث این موزه مطرح شد. در این بخش، گفت‌وگویی با حسین مسگرانی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان رضوی، درباره افتتاح موزه هنرهای معاصر و دغدغه‌های هنرمندان پیرامون این ضرورت استانی انجام شده است و تلاش کردیم فرایند راه‌اندازی این مرکز، نقش آن در توسعه فرهنگی استان، اهداف و چشم‌انداز‌های موزه و همچنین ظرفیت‌های آن برای جذب گردشگران فرهنگی و هنری بررسی شود.
ماجرای ساختمانی که برای موزه هنرهای معاصر استان در قالب طرح ملی در محدوده بولوار نماز مشهد ساخته شد، چه بود؟
سال ۱۳۸۷ بر حسب ضرورتی که در کشور احساس شد، در قالب طرحی ملی در پانزده استان کشور احداث موزه هنرهای معاصر در دستور کار قرار گرفت که یکی از آن استان‌ها خراسان رضوی بود. البته آن زمان الزام دولت بر این بود که این موزه‌ها به عنوان پروژه ملی احداث شوند. پیگیری این قبیل پروژه‌ها نیز بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان موظف به معرفی زمین به وزارت شد.
در آن بازه زمان آقای سید جواد جعفری، مدیرکل وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زمینی را معرفی کرد و کلنگ احداث آن در همان سال‌ها زده و کار آغاز شد. این موزه در بولوار نماز پشت آبادگران در محل اراضی زکریاست که عنوان تابلوی آن «پردیس فرهنگ و هنر خراسان» می‌باشد و پروژه «موزه هنرهای معاصر استان خراسان» در کنار آن قرار دارد.
این پروژه اکنون که هفده سال از آن گذشته، چقدر پیشرفت داشته و شامل چه بخش‌هایی است؟
پیشرفت فیزیکی کل این بنا ۱۵/۶۷ درصد است. مساحت موزه، ۵ هزارو ۵۰۰ مترمربع می‌باشد که وضعیت آن در مرحله اجرای اسکلت و بخشی از سقف است. اکنون بتن‌ریزی‌هایش کامل انجام شده و نازک‌کاری شامل نمای بنا، نمای داخلی و ریزه‌کاری‌ها، در و پنجره و تجهیز آن مانده و بخش‌های فرهنگی موزه شامل فروشگاه کتاب، سالن موزه، کارگاه، سالن آمفی‌تئاتر و اتاق نور و صدا به همراه ۱۱۰ جای پارک روباز و مسقف است.
نمایی از ماکت پروژه نیمه‌تمام موزه هنرهای معاصر خراسان رضوی در مشهد
چرا ساخت موزه هنرهای معاصر خراسان این قدر به طول انجامید؟
از آنجا که این مراکز باید با طراحی استاندارد بین‌المللی و ملی ساخته شوند اعتبار کلانی می‌طلبند، لیکن میزان اعتبارات و بودجه به اندازه احداث پانزده موزه در کشور نبود و بودجه ملی کم و قطره‌چکانی می‌آمد، فقط چند نمونه از این مراکز به سرانجام رسیدند. بهتر بود چند مجموعه را در ابتدا تکمیل می‌کردند و بعد سراغ مراکز دیگر می‌رفتند. شاید باید از همان ابتدا این مراکز را به عنوان پروژه استانی در نظر می‌گرفتند، چون اغلب همه ساختمان‌ها نیمه‌کاره مانده‌اند.
آیا راهکاری برای حل این وقفه طولانی در ساخت‌وساز موزه هنرهای معاصر دارید؟
سال گذشته برای حل این مسئله مصوب شد که این پروژه از حالت ملی خارج و به پروژه استانی تبدیل شود. در این صورت اعتبار آن هم استانی می‌شود و ما می‌توانیم از سازمان مدیریت و برنامهریزی استان پیگیر اعتبار آن از طریق منابع استانی باشیم. این موزه جایگاه و موقعیت خوبی دارد، اما برای به ثمر رسیدن آن به همت و تلاش همه مسئولان استان، به‌ویژه استاندار خراسان رضوی و سازمان برنامه و بودجه نیاز است.
اگر مسئله بودجه‌ای حل شود فکر می‌کنید تا چه مدت زمان دیگر این پروژه به سرانجام برسد؟
اگر بودجه لازم به این پروژه برسد حداکثر تا دو سال دیگر به مرحله بهره‌برداری می‌رسد.
این پروژه قرار است با موزه‌های دیگر، تفاوت‌هایی داشته باشد؟!
این موزه با موزه‌های میراث فرهنگی که جنبه گنجینه دارد، متفاوت است. آنها کارشان حفظ و نگهداری آثار تاریخی و هنری و به نمایش گذاشتن آن برای مردم است. اما مأموریت موزه هنرهای معاصر، توجه به هنرهای ایرانی، بومی و معاصر در بخش‌های مختلف هنرهای تجسمی است و تشکیل نمایشگاه‌هایی که جریان‌ساز هنرهای معاصر در کشور با نگاه ملی و بین‌المللی باشند.
با توجه به جلسه دی‌ماه سال گذشته با هنرمندان، شما از آن زمان چه پیگیری‌هایی انجام دادید که کار این موزه تسریع شود؟
از همان زمانی که آقای وزیر به مشهد آمدند و دستور فرمودند؛ ما پیگیر کار‌های عمرانی این پروژه و مکاتبات تأمین بودجه برای تکمیل و پرداخت مطالبات پیمانکار بودیم. از مسئول دفتر طرح‌های عمرانی هم دعوت کرده‌ایم که بیایند بنشینیم و درباره تأمین بودجه تصمیم بگیریم. قرار است ایشان از محل موزه بازدید کنند و برآورد بودجه‌ای برای ادامه این راه داشته باشیم. ضمن اینکه این پروژه در حال تبدیل شدن از حالت ملی به استانی است.
قرار است چه هنر‌هایی در موزه هنرهای معاصر استان مورد توجه قرار گیرد؟
قرار است در این مرکز هنرهای تجسمی با گرایش‌های مختلف نقاشی، طراحی، نگارگری، عکس، آثار حجمی و هنرهای دیگر به نمایش گذاشته شود. رویکرد این مرکز بر هنرهای تجسمی معاصر و بخشی از هنرهای سینمایی و پویانمایی که با هنرهای تجسمی ارتباط دارد متمرکز است.
اکنون برنامه‌ای برای سازوکار این موزه دارید؟
فعلا در مرحله تأمین بودجه هستیم. اگر قرار باشد تکمیل پروژه را انجام دهیم باید به دنبال غنی شدن این پروژه باشیم. شناسایی و آوردن نمایشگاه‌ها و رویداد‌های مهم هنرهای معاصر را باید در دستورکار قرار دهیم. به‌ویژه با این نگاه که خراسان ظرفیت ارتباط با کشور‌های همسایه در حوزه آسیای میانه و کشور‌های فارسی زبان و اسلامی را دارد.
جایگاه فرهنگی، هنری و تمدنی خراسان در مکتب هنرهای تجسمی که بزرگان شاخصی در هنرهای خوشنویسی و تجسمی دارد و حتی مکتب هرات نیز در کنار ما بوده، جایگاه ویژه‌ای است. همان‌طور که می‌دانید در قدیم از اینجا تا تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان، جریان هنر پویا و خلاق بوده است و اکنون نیز این ظرفیت‌ها وجود دارد، ولی باید تکمیل شود و امیدوارم با پیگیری‌های انجام شده بتوانیم کار‌های مؤثر و عالی انجام دهیم.
شاید همه هنر‌ها در استان به یک اندازه دارای آثار جذاب برای ارائه در موزه هنرهای معاصر نباشند. چه راهکاری برای آن دارید؟
واقعیت این است که ما زمانی می‌توانیم به فکر تهیه و سفارش آثار باشیم که جایی برای ارائه آثار وجود داشته باشد. یکی از مواردی که خیلی می‌تواند برای ما مهم باشد دوسالانه‌های هنری است که در جنبه‌های علمی و هنری و پژوهشی یک بستر تخصصی می‌خواهد. یا مرکز و نمایشگاه فروش آثار هنری که می‌تواند خیلی کمک کند و در برخی جا‌ها هم در حال برگزاری است. ما الان بستر‌های کاملی برای اینها نداریم و بسترهایمان کوچک است، اما می‌توانیم این بستر‌ها را ایجاد کنیم.
ما از دفتر هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیر حمایت‌هایی برای تهیه آثار هنری برای موزه هم بوده و هستیم. هرچند ماهیت موزه هنرهای معاصر گنجینه نیست، ولی به آثار هنری معاصر نگاه گنجینه‌ای داریم. اگر بشود کار‌های هنرمندان معاصر در هنرهای تجسمی را اینجا گردآوری کنیم و انتظار داریم مسئولان استانی با نگاه فراملی به این موزه کمک کنند که بستر فراهم و این پروژه زودتر تکمیل شود.
به طور حتم گردشگران و زائران هم از مخاطبان این موزه خواهند بود. اکنون که موزه در مرحله ساخت است، آیا در این زمینه تدارکی دیده‌اید؟
شاید باید به این موضوع تأکید کنم که ما در اصل این موزه را برای مردم و زائران امام رضا (ع) و گردشگران خارجی آماده می‌کنیم. من به موزه‌های کشور‌های دیگر رفته‌ام و دوسالانه‌های برخی کشور‌ها را دیده‌ام، اما خراسان به لحاظ زیارتی و فرهنگی موقعیت خاصی دارد که ما می‌توانیم از این ظرفیت‌ها برای عرضه هنرهای ایرانی اسلامی و هنر معاصر خراسان و مشهد استفاده کنیم.
باید بستر لازم برای حضور گردشگران ایرانی و سایر کشور‌ها فراهم شود تا بیایند و با هنر خراسان و مشهد آشنا شوند و حتی ما این قابلیت را داریم که از هنرمندان کشور‌های همسایه دعوت کنیم تا آثارشان را برای نمایش در این موزه بیاورند و از این طریق فضای خوبی نیز از لحاظ گردشگری ایجاد شود.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
