۱۷ تیرماه اولین سالروز تصویب منشور حقوق شهرنشینی شهر مشهد است. این منشور بهعنوان اولین متن حقوقی در قلمرو تدوین حقوق، تکالیف، مسئولیتها و مناسبات شهرنشینی در میان شهرهای کشور و دهمین متن حقوقی جهانی در این خصوص به ابتکار و تلاش شورای پنجم و شهرداران منتخب آن و توسط یک کارگروه علمی و اجرایی در پژوهشکده ثامن با مشارکت تخصصهای مختلف حوزه حقوقی، اجتماعی و شهرسازی تنظیم شد و در تاریخ ۱۷تیر۹۸ به تصویب شورای اسلامی شهر مشهد رسید.
جدای از اینکه صرف وجود این منشور بهعنوان یک سند بالادستی، حاوی اصول راهبردی مدیریت شهری و نیز کتاب دستی شهروندان، موضوعیت داشته، اقدامات اجرایی زیرمجموعه آن نیز در طول یک سال گذشته انجام شده است. این اقدامات با مشارکت کمیسیون حقوقی شورای شهر مشهد، مرکز پژوهشهای این شورا و نیز حوزههای مرتبط در شهرداری نظیر معاونت فرهنگی، شورای مشاوران شهردار، شورای شهرداران، ستاد صیانت از حقوق شهروندی و امربهمعروف و نهیازمنکر، ادارهکل حقوقی، دبیرخانه شهر ترمیمی، دبیرخانه شهر همگان تحت نظر شهردار و مدیر حوزه ایشان، صورت گرفته است.
انشاءا... ثمرات این حرکت مردمی و مشارکتی با توسعه حقوق شهروندان، کاهش اختلافات و امکان زیست بدون تخلف و احقاق حقوق مردم محقق شود. اهم این فعالیتهای یکساله فهرستوار به شرح زیر است:
یک: تغییر نگرش مردم و مدیران شهری و توسعه ادبیات موضوعی حقوق شهرنشینی ازطریق تبیین محتوا و مفاد منشور با برگزاری جلسات، نشستها و همایشها و نیز نگارش مقالات، سرمقالهها و اختصاص تابلوهای شهری به مضمون منشور.
دو: کمک فکری به دفاتر تسهیلگری و بازآفرینی شهری و جهتدهی به سمت اجرای مفاد منشور بهخصوص بهصورت آزمایشی در محلهای سیسآباد، شهرک شهیدبهشتی، بهمن و....
سه: تشکیل دبیرخانه «شهر ترمیمی» و ۱۴کارگروه و زیرمجموعه آن با هدف اجرای منشور حقوق شهرنشینی و توسعه آن در شهر مشهد بهعنوان اولین شهر ترمیمی کشور و برنامههای اجرایی متعدد.
چهار: تشکیل دبیرخانه شهر همگان با هدف دسترسی مردم به «حق بر شهر»؛ بهخصوص توسعه شهر دوستدار کودک، شهر مساعد برای معلولان، شهر پیادهمحور و....
پنج: کمک و مشارکت سازمانهای مردمنهاد در تحقق منشور حقوق شهرنشینی.
شش: تشکیل تدریجی پارکها به پارک گفتگو با هدف گفتوگوی مردم با یکدیگر و مدیران شهری، نقد عملکردها و مشارکت در تصمیمگیریها.
هفت: تقسیم کار درجهت اجرایی کردن منشور در معاونتها، مناطق و سازمانها با مشارکت مدیران مربوط و دستاندرکاران فرهنگی به شرح زیر: منطقه یک، حقوق آپارتماننشینی، منطقه ۲ تبیین و آموزش حقوق، منطقه ۳ پیشگیری از تخلفات شهری، منطقه ۴ سیما و منظر شهری، منطقه ۵ گروههای خاص، منطقه ۶ توسعه حق تفریح، سرگرمی و نشاط اجتماعی، منطقه ۷ توسعه فرهنگ گردشگری، منطقه ۸ حق برابری و انصاف، منطقه ۹ حق شفافیت و فناوری اطلاعات، منطقه۱۰ حق بر اجتماع، منطقه ۱۱ مسئولیتهای شهروندی، منطقه۱۲ رعایت حقوق مردم در محدوده و حریم شهرها، منطقه ثامن حق بر فرهنگ گردشگری و زیارت. معاونت فرهنگی: حق تقدم عابرپیاده و تفکیک زباله از مبدأ. معاونت برنامهریزی: توسعه شفافسازی (سامانه فاش و...)، معاونت خدمات شهری: اجرای شهر ترمیمی با تشکیل دبیرخانه زیرمجموعه آن. معاونت شهرسازی: شهر دوستدار کودک و گروههای خاص. معاونت پشتیبانی: تکریم اربابرجوع و سازمان عاری از فساد. سازمان پارکها: حق بر محیط زیست سالم.
امید است با فعالیتهای مجموعه فوق، بتوان الگوی موفقی را در هر منطقه و معاونت، اجرا کرد و سپس آن را به سایر مناطق شهری تعمیم داد. همت همه دستاندرکاران اجرایی منشور بر این است که قبل از اتمام این دوره شورا، مدل موفقی در اجرای منشور بهعنوان یکی از دستاوردهای شورای پنجم و شهرداری منتخب داشته باشند. نکته آخر اینکه تمام تلاشها، اگر با مطالبه مردم و پیگیری منشور و بندهای آن همراه نباشد، نتیجهای دربر نخواهد داشت و امیدواریم شهروندان نیز با مطالعه منشور و پیگیری مفاد آن و مطالبهگری، در تحقق آن
سهیم باشند.
آب دریا را اگر نتوان کشید
هم به قدر تشنگی باید چشید