جزیره‌ای در خلوتِ شهر!

سعید جلائیان - اگر صاحب خودرو سنگین نیستید یا کارتان مربوط به خودروهای سنگین و نیمه سنگین نیست احتمالا قدم به شهرک صنفی، صنعتی طرق نگذاشتید. شهرکی که حالا 19 سال از شکل‌گیری‌اش می‌گذرد و به واسطه ورود صدها خودرو سنگین که از دیگر نقاط کشور به مقصد مشهد به این شهرک وارد می‌شوند به نوعی یکی از ورودی‌های شهر مشهد محسوب می‌شود که متأسفانه جلوه‌ نازیبایی از شهر ما در آن به نمایش گذاشته می‌شود و جدا از ظاهر این شهرک همچنان با کاستی‌های فراوان دست و پنجه نرم می‌کند. چرا که با غروب خورشید کسبه، رانندگان و افرادی که برای خرید یا تعمیر وسیله نقلیه‌شان به این شهرک آمدند شروع به ترک آن می‌کنند. با این‌حال اگر بگوییم در هر گاراژ و مغازه حداقل2 نفر مشغول به کار هستند، می‌توان گفت بیش از 2هزار و 500 نفر جمعیت ثابت دارد و افزون بر هر مغازه روزانه تعدادی مشتری دارد که با حساب آن می‌‌توان گفت این شهرک روزانه بیش از 5هزار نفر جمعیت را در خود جای می‌دهد. اما سؤال اصلی این است که پس از این همه سال از فعالیت شهرک آیا امکانات و زیرساخت لازم برای این جمعیت در شهرک فراهم شده است تا از دیگر مشاغلی که مزاحم محسوب می‌شوند و در شهر باقی ماندند، بخواهیم به این شهرک کوچ کنند؟ پاسخ این سؤال را با چند دقیقه قدم زدن در خیابان‌های شهرک درخواهید یافت و افزون بر صدای اعتراض رانندگانی که از شهرهای دیگر آمدند، صدای کسبه‌ شهرک را می‌شنوید. در این گزارش ما پای درددل‌ اهالی ثابت شهرک که همگی مردان سخت‌کوشی هستند که نان خانه‌ خود را با زور بازو و هنرشان به دست می‌آورند و رانندگانی که از شهرهای دور و نزدیک به اینجا می‌آیند، می‌نشینیم و در ادامه برای شنیدن پاسخ انتقادهایی که به وسیله آن‌ها مطرح شده با مدیرعامل هیئت امنای شهرک به گفت‌وگو می‌پردازیم.

نبود زیرساخت لازم
نزدیک به 2 دهه از شکل‌گیری شهرک صنفی، صنعتی طرق می‌گذرد اما همچنان این مکان فاقد امکانات ابتدایی لازم است که باید قبل از احداث شهرک به آن توجه می‌‌شده است. نبود مرکز درمانی و ایستگاه آتش‌نشانی از عمده مشکلات این شهرک است. با وجودی که کار بیشتر کسبه اینجا با بنزین و گازوئیل است و متأسفانه به طور میانگین در هر 2هفته حداقل یک حریق در شهرک رخ می‌دهد، هیچ خودرو آتش‌نشانی در اینجا مستقر نیست. البته ایستگاه آتش‌نشانی در شهرک طرق وجود دارد و خودروهای آتش‌نشانی تقریبا 6 دقیقه پس از تماس خود را به شهرک می‌رسانند. پس از آن نبود امنیت و سرقت‌های بی‌شمار از خودروهای سنگین، مشکلات زیست محیطی فراوان، شرایط نامناسب خیابانی که نامی ندارد اما اهالی آن را فشار قوی می‌نامند و روزانه صدها خودرو سنگین برای ورود یا خروج از پایانه بار از آن تردد می‌کنند. اوج مشکل این خیابان هم مربوط به پلی قدیمی می‌شود که نیم قرن از عمر آن می‌گذرد. برخی از اهالی نزدیک کال می‌گویند در روزهایی که تردد زیاد است ما به خودمان می‌گوییم امروز دیگر پل می‌ریزد و چند خودرو سنگین با بارشان در آن سقوط خواهند کرد.
این پل برای عبور آب کال طرق تنها یک گذر کوچک دارد که اگر به واسطه خودروهای سنگینی که در حاشیه کال پارک کردند یا هر دلیل دیگری این مسیر بسته شود تمام شهرک را آب برخواهد داشت. این نکته زمانی جالب می‌شود که دیگر پل‌هایی که از روی این کال می‌گذرند دارای مسیر‌های متعدد برای عبور آب هستند.
مشکلات شهرک به همین جا خلاصه نمی‌شود. خاکی بودن و آسفالت بی‌کیفیت برخی از خیابان‌ها، نبود مسافرخانه‌، نبود سرویس بهداشتی عمومی، نداشتن پلاک در سر در مغازه‌ها و نا‌ایمن بودن یکی از ورودی‌های اصلی شهرک از دیگر معضلات آن است که با چند دقیقه تردد در شهرک تمام این‌ها را به چشم خواهید دید.

هیئت امنای خودخوانده!
حسینی تا 20سال پیش در میدان گاراژدارها(حافظ کنونی) فعالیت می‌کرد اما تعمیرگاهش در طرح میدان حافظ قرار می‌گیرد و به ناچار به این مکان می‌آید. او مشکلات شهرک را بی‌شمار و از بین آن‌ها رفع یک معضل را ضروری می‌داند. حسینی به شهرآرامحله می‌گوید: خیابانی که از میدان کارآفرین به سمت پایانه بار می‌رود شرایط بدی دارد. عرض کم آن به‌ویژه در قسمت روی کال باعث ایجاد ترافیک طولانی می‌شود و ما مجبور هستیم صدای بوق‌های گوش‌خراش کامیون‌ها را تحمل کنیم. افزون بر این اگر به آسفالت و دست‌اندازهای متعدد این خیابان کاری نداشته باشیم حل مشکل شیب تندی که قبل از ورودی پایانه بار است بسیار ضروری است. تاکنون چندین تریلی که بار حمل می‌کردند زمان دورزدن در این قسمت چپ کردند و خسارت زیادی به آن‌ها وارد شده است.حسینی که امید زیادی به حل مشکلات شهرک ندارد، ادامه‌ می‌دهد: اگر کسی می‌خواهد به داد شهرک برسد اولین کار احداث پلی جدید به روی کال و افزایش چند برابری عرض خیابان فشار قوی است. متأسفانه این طور که من شنیدم شهرداری می‌گوید اینجا خارج از حریم شهر است و به راهداری مربوط می‌شود و راهداری هم برای حل این مشکل زیر بار نمی‌رود. پایانه بار هم که گویا برایش مهم نیست خودروهای سنگین با چه مشکلاتی وارد آن می‌شوند و البته آسفالت اینجا به واسطه تردد این خودروها تخریب می‌شود و ما باید پولش را بپردازیم.تعمیرکار قدیمی خودروهای سنگین در ذهن خود به دنبال اولویت‌بندی برای بازگویی دومین معضل شهرک می‌گردد که نام هیئت امنای شهرک را بر زبان می‌آورد. او وجود و کارایی این هیئت را زیر سؤال می‌برد و بیان می‌دارد: ما یک هیئت امنای خودخوانده داریم که با کارهایشان به مالکان فشار می‌آورند. من را مجبور کردند به شهرک بیایم و هیچ امکاناتی را هم به من ندادند.
وی ضرورت هیئت امنا را زیر سؤال می‌برد و می‌افزاید: اینجا همه مشاغل فنی هستند و کارشان با بنزین و گازوئیل است. هر لحظه امکان دارد یک حادثه اینجا رخ دهد. وجود یک بهداری و ایستگاه آتش‌نشانی در شهرک ضروری است نه هیئت امنا.

سفرهای خانوادگی و سرگردان شدن خانواده‌ها
حسینی با اشاره به فصل تابستان می‌گوید: شاهدیم این روزها و دیگر روزهای تعطیل برخی از رانندگان با خانواده به شهرک می‌آیند. متأسفانه اینجا هیچ امکاناتی برای خانواده‌ها وجود ندارد. یک مسافرخانه نداریم که در آن استراحت کنند. در فصل سرما نیز نبود مسافرخانه باعث می‌شود برخی از رانندگان در کامیون خود بخوابند. آن‌ها برای گرم کردن خود پیک‌نیک روشن می‌کنند و همین امر به فوت آن‌ها منجر می‌شود. البته برخی هم که قبلا وسایل خودرویشان در شهرک به سرقت رفته است، ترجیح می‌دهند شب را داخل وسیله نقلیه خود به صبح برسانند. اینجا از خیلی‌ها سرقت شد. باتری‌، لاستیک و وسایل داخل کامیون‌ها شاید بتوان گفت هر روز اینجا سرقت می‌شود، حتی گاراژها هم امن نیستند و این باعث شرمندگی ما می‌شود.

کودکان مهاجر کار
در سرتاسر شهرک صنعتی، کودکان مهاجری را می‌بینید که کیسه‌های بلندی بر دوش خود انداختند و به جمع‌آوری هر چیزی که با فلز درست شده باشد، می‌پردازند. حسینی درباره مشکلاتی که از کار این کودکان در شهرک به وجود می‌آید، می‌گوید: در خیابان کارآفرین 8 و 12 در حاشیه کال چند گاراژ متعلق به مهاجران است. آن‌ها در داخل گاراژ هر روز صندلی، لاستیک، دینام و ... را آتش می‌زنند. با این کار آن‌ها دود غلیظی و بوی نامطبوعی تمام شهرک را فرا می‌گیرد. نگاهی به خیابان که بیندازید خواهید دید پوشیده از خاک است. هوای اینجا مملو از غبار است که منشأ این غبارها کال طرق و خیابان‌های خاکی شهرک است. افزون بر این برخی مواقع کانال‌هایی که آب از سد به مزارع کشاورزی طرق انتقال پیدا می‌کند روانه‌ میدان کارآفرین می‌شود. شکل میدان هم به گونه‌‌ای است که آب در آن جمع می‌شود آن هم آبی که بسیار با ارزش است. باران هم که می‌بارد ما اینجا با مشکل آب‌گرفتگی برمی‌خوریم.

انتقاد رانندگان از نبود امنیت و امکانات
راننده‌هایی که از شهرهای دیگر وارد شهرک می‌شوند نیز با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند. الیاس باقری، راننده‌ خودرو سنگین، که از کرمان به مشهد بار آورده است، با گلایه از نبود امکانات در این شهرک بیان می‌دارد: تابستان سال گذشته من همراه با خانواده به اینجا آمدم. کامیون را گذاشته بودم برای تعمیر و برای زیارت به داخل شهر رفتیم. فردای آن روز که بازگشتیم دیدم باتری کامیونم به سرقت رفته است. فرزندم هم به سرویس بهداشتی نیاز پیدا کرده بود اما هیچ جایی پیدا نمی‌کردم که او را به آنجا ببرم.باقری، از نبود امکانات و امنیت در شهرک گله می‌کند و ادامه می‌دهد: بعد از سرقت باتری کامیونم از چند راننده‌ دیگر هم شنیدم در داخل گاراژها وسایل کامیونشان به سرقت رفته است. به همین دلیل چند باری که به اینجا آمدم ترجیح دادم شب را داخل وسیله نقلیه خودم به صبح برسانم. البته اگر مسافرخانه داشت در آنجا شب می‌خوابیدم.
راننده خودرو سنگین از خیابان‌ها هم انتقاد دارد و می‌گوید: آسفالت و خیابان‌های اینجا افتضاح است. الان خیابان‌های شهرهای کوچک هم این گونه نیست. برخی از خیابان‌ها خط‌کشی ندارند به همین دلیل خودروها از هرکجای خیابان که بخواهند تردد می‌کنند. من یک‌بار در خیابان کارگر در حال تردد بودم، ناگهان در مقابلم یک خودرو را دیدم.

چگونگی و دلیل شکل‌گیری هیئت امنا
هیئت امنای شهرک صنفی، صنعتی طرق متشکل از 7نفر هستند. ما برای شنیدن پاسخ‌ انتقادهای مطرح شده از عملکرد آنان با محمد پوریان، مدیرعامل این هیئت، به گفت‌وگو می‌پردازیم. اولین سؤالی که پوریان به آن پاسخ می‌دهد؛ علت شکل‌گیری هیئت امناست. او می‌گوید: سال 79 که شهرک صنعتی ایجاد شد فاقد امکاناتی از قبیل آب، برق و گاز بود حتی بیشتر خیابان‌ها آسفالت هم نداشت. تعدادی از کسبه برای حل مشکلات شهرک گردهم جمع شدند. آن‌ها با استاندار وقت برای حل مشکلات صحبت کردند و استاندار به آن‌ها می‌گوید گروهی به نمایندگی از همه به ما معرفی کنید تا با آن‌ها مذاکره کنیم. همین کار انجام می‌شود و به همین طریق هیئت امنا شکل می‌گیرد. البته همان زمان هم برخی به دلیل اینکه تمایل داشتند شهرداری تمامی هزینه‌ها را برعهده بگیرد به مخالفت با این هیئت امنا پرداختند.

افراد جدید، نماینده شوند
مدیرعامل هیئت امنای شهرک صنفی، صنعتی طرق در پاسخ به چگونگی انتخاب اعضای هیئت مدیره بیان می کند: در این سال‌ها ما بارها از کسبه شهرک خواستیم در جلسات مجمع عمومی حاضر شوند ولی متأسفانه آن‌ها در جلسات نمی‌آمدند و می‌گفتند ما شما را قبول داریم، هرکاری صلاح می‌دانید انجام دهید که ما البته باز هم از آن‌ها می‌خواستیم به جلسه بیایند و حتی همین حرف را بازگو کنند. در هر صورت ما 3مجمع عمومی برگزار کردیم که در 2 دوره آن انتخابات انجام شده است. برای تک تک مغازه‌ها و گاراژها نامه ارسال و از آن‌ها دعوت شده است در جلسه حاضر باشند و در صورت تمایل نامزد انتخابات شوند که متأسفانه استقبال کمی از این دعوت‌ها شده است.
وی با اشاره به اینکه آخرین انتخاباتی که برگزار کرده‌اند، اواخر سال 94 بوده است؛ دلیل تغییر نیافتن اعضای هیئت امنا را این‌گونه بیان می‌کند: ما از اعضای قدیمی خواستیم با توجه به سابقه و اطلاعاتی که از شهرک دارند، دوباره نامزد شوند و در هیئت امنا بمانند. دومین دلیل، اضافه نشدن نفرات جدید است. ما اشخاص جدیدی را پیدا نمی‌کنیم که به عضویت تمایل داشته باشند. این را باید خاطرنشان کنم که اعضای هیئت مدیره تا همین امروز هیچ حقوقی برای شرکت در جلسه‌ها دریافت نکردند. البته 2 کارمند داریم که به آن‌ها حقوق پرداخت می‌شود. پوریان، خطاب به کسبه شهرک می‌افزاید: با این‌حال من به افرادی که می‌گویند چرا در هیئت امنا رأی‌گیری انجام نمی‌شود، می‌گویم درهای هیئت امنا به روی همه آن‌ها باز است. تنها کافی است به اینجا بیایند و شماره تلفن خود را به ما بدهند تا از آن‌ها برای حضور در جلسه‌های خود دعوت کنیم.

کارنامه هیئت امنا
پوریان، در ادامه به دفاع از عملکرد هیئت امنای شهرک صنفی، صنعتی طرق می‌پردازد و بیان می‌‌کند: ما دستاوردهای زیادی برای شهرک داشتیم. تا الان توانستیم 4خیابان اصلی و 24 خیابان فرعی شهرک را آسفالت کنیم. نیمی از هزینه‌های آن را کسبه دادند و 25درصد شهرداری و 25درصد آستان قدس پرداخت کرده است. دومین دستاورد ما برای شهرک؛ تأمین آب، برق و گاز برای شهرک بوده است. ما آب را به طور خصوصی از آب‌رسانی طرق خریداری و به شهرک لوله‌کشی کردیم. هنوز هم آب این شهرک خصوصی اداره می‌شود و زیر نظر آب منطقه مشهد نیست. پس از آن گازکشی به شهرک بود که ما توانستیم با تعاملی که با سردخانه داشتیم، 150متر زمین از آن بگیریم و در اختیار شرکت گاز قرار دهیم. این شرکت در آن مکان، پستی را مستقر کرد و از آنجا به تمامی شهرک گازرسانی شد. البته برای این کار ما مجبور شدیم آسفالت شکافی کنیم و مبلغ 300میلیون تومان از مردم جمع‌آوری کنیم. تلفن هم که در اینجا تا مبلغ یک میلیون تومان خریداری می‌شد که با پیگیری‌هایی که کردیم خطوط تلفن برای شهرک صنعتی فراهم شد.

98فقره سرقت در 40روز و ضرورت تأمین امنیت
پوریان، آخرین دستاورد هیئت امنا را تأمین امنیت می‌داند و اظهار می‌‌کند: تأمین امنیت آخرین دستاورد هیئت امنا برای این شهرک بود که ما امیدواریم با جمع‌آوری هزینه‌ای این کار را بتوانیم به سرانجام برسانیم. ما پلیس محله را فعال کردیم و این طرح تا الان بسیار موفق بوده است. شاهد این ادعا هم گزارش نیروی انتظامی است. از ابتدای سال 98 تا 10 اردیبهشت 94فقره سرقت از شهرک گزارش شده است. با استقرار پلیس محله این عدد در محدوده‌های تحت پوشش به صفر رسید. البته به دلیل مشکلات مالی ما حومه‌ شهرک را هنوز نتوانستیم تحت پوشش قرار دهیم.
مدیرعامل هیئت امنا از برنامه‌های دیگری که در دستور کار دارند، خبر‌ می‌دهد و می‌گوید: تأمین امنیت؛ اولین اولویت کاری ماست و پس از آن ترمیم ناهمواری خیابان‌های شهرک است. آسفالت برخی از خیابان‌های ما هنوز لایه دوم ندارند که این امر باعث شده آسفالت خیلی سریع فرسوده شود و به لکه‌گیری نیاز پیدا کند. از آن‌جایی که این کار دست ما نیست کارهایی نظیر لکه‌گیری دیر انجام می‌شود.

قراری که از آن 20سال می‌گذرد
پوریان بیان می‌‌کند: یکی از مشکلات اصلی شهرک، ورودی آن است. ما در حال پیگیری هستیم تا مسئولان آستان قدس را مجاب کنیم به قرار خود برای اصلاح هندسی عمل کنند تا بتوانیم ورودی شهرک را بازسازی کنیم .افزون بر این به دنبال حل مشکلات دیگر ترافیکی شهرک نیز هستیم. بسیاری از خیابان‌های فرعی ما باریک هستند و از هر 2سمت خودرو در آن تردد می‌کنند. با توجه به باریکی این خیابان‌ها زمانی که خودروهای سنگین از آن عبور می‌کنند گره ترافیکی ایجاد می‌شود. ما برای پلاک‌گذاری تمامی واحدها هم اقدام کردیم و پیش پرداخت نصب 1000پلاک هم پرداخت شد و پیمانکار در حال مطالعه روی این کار است. هزینه‌ این کار 20میلیون تومان می‌شود و سهم هر واحد نیز 20هزار تومان است که با پرداخت پول به وسیله آن‌ها ما پلاک را تحویل خواهیم داد.

گزارش مالی هیئت امنا
پوریان، در پاسخ به اطلاع کسبه از چگونگی محاسبه هزینه‌های شهرک می‌گوید: وقتی هیئت امنا کارش را برای مسائل عمرانی آغاز کرد هزینه‌ها بسیار کمتر از امروز بود و هزینه‌ها هم با توجه به قیمت‌های عمرانی در همان سال محاسبه شده بود.
زمانی که ما اعلام می‌کنیم کسبه برای آسفالت مبلغی پرداخت کنند برخی پرداخت می‌کنند و مابقی به تعویق می‌اندازند. برای مثال در یکی از خیابان‌ها که 20 مغازه وجود دارد تنها نیمی از کسبه سهمشان را پرداخت می‌کنند. به همین دلیل ما نمی‌توانیم هزینه‌ آسفالت خیابان را تأمین کنیم. با توجه به همین موضوع ما پول‌هایی را که جمع می‌شد، ابتدا صرف آسفالت بولوار کارگر، خیابان کارآفرین و سپس خیابان پیشه کردیم. بعد از آن خیابان‌های فرعی را که بیشتر کسبه آن پول پرداخت کردند، اولویت‌بندی کردیم.

پرداخت حق شارژ
پوریان از دریافت هزینه شارژ ماهیانه از کسبه شهرک خبر می‌دهد و درباره علت این کار تصریح می‌‌کند: هیئت مدیره تصمیم گرفته برای تأمین هزینه‌ نگهبان محله به جمع‌آوری شارژ اقدام کند و احتمال آن وجود دارد از این هفته یا هفته‌ آینده این کار را انجام دهیم. این تصمیم در آخرین جلسه گرفته شد. ما که به نیروی انتظامی مراجعه می‌کنیم و می‌خواهیم امنیت شهرک را برقرار کنند، می‌گویند نیروی کافی برای این کار ندارند و ما اگر امنیت بیشتری می‌خواهیم باید نگهبان محله را خودمان فعال کنیم.
وی ادامه می‌دهد: محاسبه کردیم اگر در ماه هر مغازه 15هزار تومان و هر گاراژ 25هزار تومان پرداخت کنند ما مشکل امنیت را به طور کامل حل می‌کنیم و حتی اگر مشارکت بالا باشد شاید بتوانیم بخشی از هزینه‌ تعمیر و نگهداری خیابان‌ها را نیز تأمین کنیم.