نمایش آیینی «دختران آفتاب» روایتی از زنان گمنام کربلا برای دختران امروز

به گزارش شهرآرانیوز، مهم نیست چند ساله باشی و تو را همچنان به اسم نوجوان و دانش آموز بخوانند یا خیر. مهم نیست کجای مشهد باشی و از کدام طبقه اجتماعی و فرهنگی، مهم این است که دختری باشی که برای آرزو‌ها و اهدافت برنامه ریزی و تلاش می‌کنی تا آینده‌ای روشن را برای خودت رقم بزنی. مهم این است که تعدادی دختر دانش آموز با تکیه بر استعداد هنری و حمایت والدینشان و مربیان دغدغه‌مند، می‌خواهند نامی را بر صحنه نمایش زندگی امروز حک کنند که ریشه در فرهنگ دینی و آیینی دارد؛ نامی از یک دختر که در صحنه کربلا، قصه زندگی اش دل‌ها را می‌سوزاند و چشم‌ها را می‌گریاند؛ نام حضرت رقیه (س)، دختری خردسال که بعد از سختی‌های اسارت یزیدیان در پنجم ماه صفر، به شهادت رسید و امروز، دختران ایران زمین از مشهدالرضا (ع) با همراهی کانون فرهنگی تربیتی فارابی، با نمایش آیینی «دختران آفتاب» از شب گذشته، چهارم مردادماه به روی صحنه نمایش در فرهنگسرای غدیر رفتند و قرار است هر شب تا دوازدهم مرداد، این قطعه مهم و سرنوشت ساز از تاریخ مسلمانان که نه، تاریخ جهان و انسانیت و آزادمردی را با روح لطیف و مهربانشان به تصویر بکشند.

اینجا دختران راوی قصه کربلا هستند

نور و صدا و صحنه آماده است تا ۲۵ دختر دانش‌آموز مشهدی که میانگین سنی‌شان ۱۵سال است به روی صحنه نمایش در سالن آمفی‌تئاتر فرهنگسرای غدیر بروند و قصه زنانی اثرگذار در حادثه کربلا که شاید اسمشان را نشنیده باشید را با ترکیبی از احساس غم و مهر و ارادت به امام حسین (ع) روایت کنند.

روایت این زنان، بعد از واقعه کربلا آغاز می‌شود آنجا که زنان و کودکان اسیر به شام آمده‌اند و دخترانی که در نقش اشقیا، گریم شده‌اند بر تن نحیف دخترکان اصحاب امام حسین (ع) که یکی از آنها حضرت رقیه (س) است تازیانه می‌زنند. دارم با خودم فکر می‌کنم آن دختری که حبّ امام را در سینه دارد و در ذات روحی لطیف بر او سوار شده و نقش اشقیای یزید را بازی می‌کند چطور این صحنه را دوام آورده است که خودش نیز گفته است گاهی تاب این لحظات را نداشته و با درد و سختی، این نقش را بازی کرده است.

گاهی صحنه‌های نمایش با مداحی و نوا‌های سوزناک سنتی و آیینی همراه می‌شود تا عمق حادثه را بیشتر به مخاطب نشان دهد و بر جانش بیشتر و عمیق‌تر بنشیند. ما در این نمایش روایت زنانی را که مرید اهل بیت (ع) هستند می‌بینیم که در روضه‌ها و تاریخی که به گوشمان رسانده‌اند کمتر یا اصلا نشنیده‌ایم؛ مانند کبشه ملقب به امّ سلیمان، خدمتکار امام حسین (ع)، امامه یا ربیعه و برخی زنان متدین شام که هر کدام در نشان دادن حقیقت کربلا، اثرگذار بودند و روایتی جدید را به تصویر می‌کشند.

نقطه اوج این نمایش، همان خطبه قرّا و با صلابت و آتشین حضرت زینب (س) در قصر شام است که کلام نورانی‌اش، حقیقت کربلا را در منظر همگان عریان می‌کند و کاخ پوشالی یزیدیان را با خاک نفرت و نفرین ابدی، یکی می‌سازد و بعد قصه می‌رسد به آنجا که سر بریده سلاله پاک پیامبر (ص) را به مجلس می‌آورند و دخترک امام، حضرت رقیه (س)، نور دیده حسین‌بن‌علی (ع)، او را در آغوش می‌گیرد و با او نجوا می‌کند و تماشاگر می‌ماند و یک دنیا غمِ زیبا بر صحنه دل و بارانی از عشق بر چشمانش.

در ادامه حتما بخوانید موکب اصحاب خراسانی در کربلا میزبان زائران پیاده اربعین

نگاه جدید «دختران آفتاب» به زنان اثرگذار کربلا

مریم رحمتی، کارگردان نمایش "دختران آفتاب" نیز که نزدیک به ۲۵سال است در حوزه تئاتر کودک و نوجوان تجربه دارد در خصوص این نمایش به شهرآرانیوز، گفت: نمایش آیینی "دختران آفتاب" که به طور ویژه حول شخصیت حضرت رقیه (س) می‌پردازد در واقع یک مدل از تعزیه‌خوانی و نمایش صحنه‌ای است که از دو ماه گذشته تمرین‌های آن را آغاز کردیم و برای بهتر دیده شدن صحنه‌ها از نوا‌های آیینی استفاده کردیم. همینطور برای صحنه‌سازی‌ها مثل صدای سم و شیهه اسب، تازیانه، رعد و برق و ... نیز صدای آن را بکار بردیم.

رحمتی با اشاره به موضوع نمایش که روایت کربلا از زنان اسیر و گمنام ولی اثرگذار است توضیح می‌دهد: ما سعی کردیم واقعه عاشورا را با نگاه جدیدی به نمایش بگذاریم و برای این کار، به شخصیت پردازی زنان دیگری از اسرا که کمتر نامی از آنها برده شده پرداختیم که از جمله آنها، کبشه یا امّ سلیمان است. ما غالبا در روایت‌هایی که از کربلا شنیدیم بیشتر حول حضرت زینب (س) و حضرت رقیه (س) است، اما زنان مومنه دیگری نیز در میان اسرا حضور داشتند که بر سر عقایدشان استوارند و حالت خمودگی و تسلیم در آنها وجود ندارد و با حرکت زینب‌گونه‌ای که داشتند اجازه ندادند چراغ واقعه کربلا در تاریخ خاموش شود، به همین دلیل برای نوشتن نمایش‌نامه از منابع موثق و معتبر استفاده کردیم.

شگفتانه‌ای در تئاتر دانش‌آموزی مشهد

دانش‌آموخته تئاتر و فلسفه هنر با بیان این مطلب که تمامی صحنه‌های نمایش حتی نقش اشقیا را دختران بازی کردند افزود: بازیگران "دختران آفتاب" همگی دختر هستند که میانگین سنی آنها ۱۵ سال است و حدود ۲۵دختر هشت تا ۱۸ساله در این نمایش نقش آفرینی کردند که همگی آنها دانش‌آموز هستند و با وجود سنّ کم و بضاعتی که در کانون فرهنگی تربیتی فارابی موجود است بازی‌های خوبی از دختران می‌بینیم که همه تلاششان را بکار بسته‌اند. امیدوارم این نمایش مورد حمایت مردم مشهد نیز قرار گیرد و دیده شود.

رحمتی در ادامه تاکید کرد: اتفاق نادر و قابل توجهی که در نمایش آیینی "دختران آفتاب" افتاده، این است که تمامی نقش‌های مردانه به ویژه نقش اشقیا را نیز دختران بازی کردند و چنین موضوعی را برای مراسم‌های آیینی در مشهد و خراسان رضوی گمان نمی‌کنم تا بحال داشته باشیم. دختر‌ها به دلیل روحیه لطیف و ظریفانه‌ای که دارند قرار گرفتن در نقش اشقیا بسیار برایشان سخت و دردناک‌تر است و برای رسیدن به چنین نقشی، کمی زمان بیشتری صرف شد.

حمایت و هدایت استعداد‌های ذاتی نوجوانان

مدیر کانون فرهنگی تربیتی فارابی اداره آموزش و پرورش ناحیه ۲ مشهد نیز در گفت‌و‌گو با شهرآرانیوز ابراز کرد: یکی از مهمترین رسالت کانون‌های فرهنگی‌تربیتی، استعدادیابی دانش آموزان و مرحله مهمتر، استفاده از این استعداد‌ها در مسیر خاص خودشان است که خوشبختانه استعداد‌های زیادی در میان دانش‌آموزان داریم.

حجت‌الاسلام حامد حلیمی بیان کرد: دانش‌آموزانی که در این نمایش یک ساعته بازی کردند از توانایی هنری بالایی برخوردارند و همانطور که دیدید به راحتی و اعتماد بنفس بالا، دیالوگ‌های طولانی در طول نمایش را اجرا کردند که برای نشان دادن نهضت سیدالشهدا به مردم و همسالانشان، دغدغه‌مندانه پای کار بودند و دو ماه به صورت فشرده، تمرین کردند تا چنین اجرایی داشته باشند و توانمندی خود را در عرصه هنری به نمایش بگذارند.

حلیمی تصریح کرد: برای نوجوان امروز دیده شدن استعدادهایش بسیار مهم است. ما در کانون فارابی به این دیده شدن کمک کردیم تا به جای اینکه نوجوان با بلاگری بی هدف و وقت گذرانی در شبکه‌های اجتماعی به این هدف خود برسد در مقابل با تقویت و هدایت استعداد‌های ذاتی و هنری‌اش، به آن دست یابد که در این مسیر، نیازمند حمایت اقشار مختلف از نمایش "دختران آفتاب" هستیم.