علیرضا ظهیری | شهرآرانیوز؛ اقدامات اجرایی طرح توسعهای بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی بیش از ۲۰ سال قبل با عنوان طرح طاش آغاز شد؛ طرحی که در همان سالهای آغاز به کار مورد تمجید بسیاری از مدیران ارشد ملی این حوزه نیز قرار گرفت و برخی از آن به عنوان یک طرح افتخار یاد میکردند.
بااینحال با مرور زمان و مشکلات به وجودآمده در بافت اطراف حرم مطهر امام هشتم (ع)، ایرادات این طرح به تدریج خود را نشان داد و حالا پس از گذشت ۲ دهه مدیران شهری، استانی و حتی کشوری خواستار تنظیم طرحی نو برای بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی هستند.
اما اختلاف نظر به ویژه در مورد حفظ حقوق مکتسبه یکی از مباحث مهم برای تهیه طرح جدید است و مدیران شهری در این دوره مدیریتی شهر مشهد بهجد و با استناد به موارد قانونی خواستار این هستند که هر طرحی که قرار است برای توسعه بافت پیرامون حرم امام رضا (ع) تنظیم شود باید علاوه بر اصلاح ایرادات طرح قبلی، حافظ حقوق مکتسبه ساکنان آن باشد.
در همین زمینه رئیس کمیسیون حقوقی، املاک و قراردادهای شورای شهر مشهد در گفتگو با شهرآرا در تشریح نواقص طرح طاش و نقاط ابهام طرحی که قرار است تنظیم شود به شهرآرا گفت: بیش از ۲۰ سال است که از اجرای اصل طرح طاش میگذرد و حدود ۱۰ سال پیش این طرح با اصلاحاتی هم مواجه شد.
سید محسن حسینیپویا با بیان اینکه طرح طاش در زمان خودش طرفداران زیادی داشت و حتی آن زمان مدیران وقت به آن افتخار میکردند و در سطح ملی از حمایتهای زیادی هم برخوردار بود، اظهار کرد:، اما از زمان اجرای اقدامات مربوط به این طرح در بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی که حدود ۲۴ سال میگذرد، مشکلات و ایرادات آن هم مشخص شده و امروز میتوان قضاوت درستی از این طرح داشت.
وی با تأکید بر اینکه طرح طاش دارای ایرادات اساسی است که خیلی از این ایرادات دیگر برگشتپذیر هم نیست، اظهار کرد: اجرای این طرح سبب شد برخی بافتهای اجتماعی، مراکز اجتماعی، خانهها، محلات و گذرهای تاریخی بههم بریزد و قسمت اعظم آن متأسفانه امروز تخریب شده است. حسینیپویا افزود: با توجه به اینکه بسیاری از این بافتها دیگر وجود خارجی ندارد مقابله کردن با آن و مشکلات مربوط به آن در طرح تاش، دیگر منطقی به نظر نمیرسد، زیرا دیگر موضوعی باقی نمانده است.
وی تأکید کرد: به طور قطع طرح ایراد داشت و باید در زمان خودش اصلاح میشد، اما به دلیل اصلاح نشدن به موقع طرح، بسیاری از موضوعات اجتماعی و معنوی بافت با هجمه روبهرو شد و خساراتی را به بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی وارد کرد. رئیس کمیسیون حقوقی، املاک و قراردادهای شورای شهر مشهد ادامه داد: البته برای بخشی از بافت که امروز باقی مانده است، طرح نویی باید ریخت و اصلاحات باید صورت گیرد. وی در ادامه به قسمتهای اختلافی مدیران شهری با مدیرانی که طرح جدیدی را در دست تنظیم دارند، اشاره کرد و گفت: در برخی قسمتهای بافت پیرامونی حرم مطهر، طرح طاش اجرا و تملک انجام شده و روی زمین دیگر خانه تاریخی، بافت جمعیتی و گذر تاریخی وجود ندارد؛ بنابراین در اینجا نمیشود به بهانه اینکه در قدیم چنین خانه، بافت یا گذری بوده است دوباره از اجرای طرح سابق جلوگیری شود.
حسینی پویا تأکید کرد: بهطور قطع حقوقی که بر مبنای طرح سابق برای مردم ایجاد شده است و زندگیشان را بر مبنای آن تنظیم کردهاند باید حفظ شود و اگر در طرح جدید این حقوق حفظ نشود ممکن است دعاوی حقوقی و غیرحقوقی مردم با مردم و مردم با مدیریت شهری شکل گیرد. از این حقوق به عنوان حقوق مکتسبه یاد میشود که باید آن را محترم شمرد. وی تأکید کرد: بهطور قطع در طرح جدید که توسط مدیران در حال تنظیم و بررسی است هم باید حقوق مالکانه بر مبنای طرح سابق حفظ شود، زیرا مردم برایناساس مراودات خود را انجام دادهاند. این حرف قانون است. حسینیپویا با بیان اینکه نظر شهرداری بر این است که اتفاقات خوب طرح طاش باید حفظ شود ادامه داد: ایرادات این طرح باید اصلاح شود و حقوق مکتسبه هم باید حفظ شود. شورای پنجم از روز اول شروع به کار خود یکی از منتقدان طرح طاش بوده است و بر همین مبنا طی این دوره تغییر رویکردهایی را شاهد بودهایم و اقدامات مدیریت شهری در مشهد بیشتر روی موارد مثبت طرح طاش انجام شده است.
وی به برخی از موارد مثبت طرح طاش هم اشاره کرد و گفت: در طرح تاش، مسیرهای خوبی برای تشرف به حرم مطهر رضوی دیده شده بود، ایجاد خیابانهای شعاعی، شارستان و رهباغ از جمله این موارد بود که ما در این دوره سعی کردیم روی این موارد کار کنیم و در بقیه بافت از دخالت مستقیم خودداری کردیم.