به گزارش شهرآرانیوز، مهرماه سال گذشته، تکرار ادعاهای بیپایه امارات درباره مالکیت جزایر سهگانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی و انتشار بیانیه مشترک شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه اروپا که در آن این جزایر ایرانی «اشغالی» خوانده شده بودند، موج تازهای از واکنشها را در ایران برانگیخت. این بار، اما واکنشها از سطح بیانیههای رسمی فراتر رفت و در شبکههای اجتماعی به یک جریان پررنگ ملی تبدیل شد. بسیاری از کاربران ایرانی در پویشهای مجازی، با تأکید بر پیشینه تاریخی و اسناد حقوقی روشن، بار دیگر بر ایرانی بودن این جزایر و پیوند دیرینه آنها با هویت خلیج فارس تأکید کردند.
در پی همین تحرکات، برخی فعالان فرهنگی و رسانهای پیشنهاد دادند سالروز خروج نیروهای انگلیسی از این جزایر، یعنی دهم آذرماه، بهعنوان «روز ملی جزایر ایرانی خلیج فارس» در تقویم رسمی کشور ثبت شود. این ایده با استقبال روبهرو شد و در نهایت به سطح تصمیمگیریهای رسمی رسید.
سیدعباس صالحی در این باره گفته است: «در آخرین جلسه شورای فرهنگ عمومی، موضوع نامگذاری روزی ویژه برای جزایر سهگانه خلیجفارس در تقویم رسمی کشور مطرح شد و به تصویب رسید. مطابق رویههای قانونی، این مصوبه برای بررسی و اظهارنظر نهایی به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال شده تا پس از تأیید، نهایی شود.»
او درباره علت تأخیر در روند نامگذاری با توجه به گذشت حدود یک سال از طرح این پیشنهاد میگوید: «در فرآیند نامگذاری روزهای تقویم، پیشنهادهای متعددی مطرح بود و در عین حال تصمیم گرفته شد آییننامه نامگذاری روزهای رسمی نیز بازنگری شود؛ موضوعی که طبیعتاً زمانبر بود. پس از تصویب آییننامه جدید، بررسی و پیگیری پیشنهادهای قبلی از جمله نامگذاری روزی برای جزایر سهگانه در دستور کار قرار گرفت و خوشبختانه این موضوع در جلسه اخیر شورای فرهنگ عمومی به تصویب رسیده و به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارجاع شده است.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه برای این نامگذاری، گزینههای مختلفی مورد بحث قرار گرفته، درباره درج این مناسبت در تقویم سال ۱۴۰۵ میگوید: «تصویب نهایی نام همین امسال انجام میشود، اما از آنجا که تقویم سال ۱۴۰۵ باید تا اوایل آبانماه نهایی شود، ممکن است فرصت درج این مناسبت در نسخه سال آینده وجود نداشته باشد. با این حال امیدواریم شورای عالی انقلاب فرهنگی در اسرع وقت نظر خود را اعلام و روند نهاییسازی را تکمیل کند.»
صالحی در پایان تأکید میکند: «حتی اگر این مناسبت در تقویم سال آینده ثبت نشود، صرف تصویب و اعلام رسمی آن، زمینه اجرای برنامههای مرتبط با این روز را فراهم میکند. بر همین اساس امیدواریم تا آذرماه بتوانیم اقدامات و پیوست فرهنگی متناسب با این مناسبت ملی را عملیاتی کنیم.» / ایسنا
«جزیره» به قسمتی از زمین گفته میشود که گرداگرد آن را آب فرا گرفته باشد و قاعدتا جزایر در اطراف دریاها بوده و یکی از نقاط مهم و حساس کشورها به شمار میرود.
جمهوری اسلامی ایران حدود ۲ هزار و ۷۰۰ کیلومتر مربع مرز آبی با همسایگان خود در دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان دارد که این سواحل و مرزهای آبی، جزایر متعددی را در خود جای داده است.
خلیج فارس که بیشترین مرز آبی را با سایر کشورها داراست حدود ۳۰ جزیره مسکونی و غیرمسکونی دارد که جزایر مینو، خورموسی، بونه، دارا، قبرناخدا، خارک، خارکو، عباسک، میرمهنا، فارسی، تهمادو، نخیلو، گرم، لاوان، شکور، هندورابی، کیش، فرور بزرگ، فرور کوچک، سیری، قشم، ناز، هرمز، هنگام، لارک، ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک از جمله این جزایر هستند. اما در این میان سه جزیره ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک به جزایر «سهگانه» معروف شدهاند، این جزایر به لحاظ نظامی فوقالعاده مهم و دارای موقعیت ویژه تدافعی هستند، از این جهت موقعیت مهم این جزایر باعث برخی حساسیتها شده است.
جزایر سهگانه در جنوبیترین استان جمهوری اسلامی ایران یعنی استان هرمزگان با مرکزیت بندرعباس قرار دارند، این استان نیز در جنوب ایران و در شمال تنگه هرمز قرار داشته و کرانههای این استان در شرق به دریای عمان و در غرب به خلیج فارس امتداد مییابد.
حاکمیت ایران بر جزایر سهگانه ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک ریشه در دوره امپراتوریهای ایلامی، ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی دارد. در این دوران نظم و امنیت ایرانی بر سراسر پهنه خلیج فارس و جزایر آن حکمفرما بود. جزایر سهگانه در سال ۱۹۴۸ بهطور کامل تحت اشغال امپراتوری بریتانیا به عنوان قیم رسمی امارات متصالحه درآمد، اما تا سال ۱۹۷۱ هیچیک از دولتهای وقت ایران این اشغال را نپذیرفته و ابوموسی به همراه تنب بزرگ و تنب کوچک در تقسیمات کشوری ایران قرار داشتند. در سال ۱۹۷۱ پس از توافق ایران و بریتانیا و پیش از خروج نیروهای نظامی بریتانیا از منطقه و تأسیس کشور امارات متحده عربی، ابوموسی به همراه تنب بزرگ و تنب کوچک پس از نزدیک به ۷۰ سال شکایتهای مداوم دولت ایران علیه اشغالگری بریتانیا سرانجام به ایران بازگردانده شد.
با وجود آنکه به لحاظ اسناد تاریخی، جزایر سهگانه جزو لاینفک خاک ایران هستند. ادعای بیاساسی هرچند وقت یک بار توسط امارات مطرح میشود که در واقع ادامه همان سیاست قدیمی ایجاد توطئه است که انگلیسیها در جزایر سهگانه آن را پایهگذاری کردند و هرچند وقت یکبار ابوظبی آن را به کار میبرد تا ایران را تحت فشار بگذارد. احمد تویسرکانی رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک ایران در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۱ در یک نشست خبری اعلام کرد که تمام نقاط استان هرمزگان از جمله جزایر سهگانه خلیج فارس سند مالکیت دارند.
در تیرماه ۱۴۰۲ خبری در رسانهها مبنی برمواضع ضد ایرانی روسیه در قبال حاکمیت ایران بر جزایر سه گانه منتشر شد. بر اساس این خبر در بخشی از بیانیه پایانی نشست مشترک وزیران خارجه روسیه و ۶ کشور جنوب خلیج فارس (کویت، عربستان سعودی، امارات، قطر، بحرین و عمان) در مسکو آمده است: "وزیران خارجه شرکت کننده در نشست از تلاشها و ابتکارات دولت امارات برای حل اختلاف بر سر مسئله جزایر سه گانه از طریق مذاکرات دو جانبه یا دادگاه بین المللی بر پایه حقوق بین الملل و منشور سازمان ملل متحد حمایت میکنند".
در این بیانیه، مالکیت جزایر متعلق به امارات یا ایران اعلام نشده یا حاکمیت امارات بر جزایر تاییده نشده بلکه موضوع جزایر به عنوان یک اختلاف اعلام و خواستار حل این اختلاف شدهاند.