ربیعی: سیستمی که تغییرپذیر نباشد، مثل دایناسورها منقرض میشود | ایران بدون نوآوری از بحران عبور نمیکند
دستیار اجتماعی رئیسجمهور و وزیر سابق کار، تعاون و رفاه اجتماعی گفت: توسعه با آدمها اتفاق میافتد و ساختمان و پول بدون بهرهوری و خلاقیت، راهی به پیشرفت کشور نخواهند برد.
به گزارش شهرآرانیوز، علی ربیعی، امروز (جمعه، ۲۸ آذر ۱۴۰۴) در اختتامیه همایش ملی پژوهش در مشهد، با اشاره به شرایط کنونی کشور اظهار کرد: وقتی به ایران امروز نگاه میکنم، به این نتیجه میرسم که برای برونرفت از وضع موجود، به ترکیبی از انسانهای ماهر، گسترش پژوهش و تقویت خلاقیت و نوآوری نیاز داریم.
دستیار اجتماعی رئیسجمهور و وزیر سابق کار، تعاون و رفاه اجتماعی، با اشاره به پژوهشی که در فاصله سالهای ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۵ انجام داده است، افزود: در این مطالعه بررسی کردم کشورهایی که از نظر ساختار به ایران شبیه بودند، چه مسیری را برای رسیدن به توسعه طی کردند و چگونه طبقه متوسط صنعتی در آنها شکل گرفت، در حالی که در ایران با طبقه متوسط تجاری مواجه هستیم. نتایج این پژوهش در کتاب «معمای دولت مدنی» منتشر شد و نشان داد عامل مشترک توسعهیافتگی، توجه جدی به مراکز پژوهشی و رشد انسانهای خلاق و نوآور بوده است.
وی تأکید کرد: در تمامی کشورهای توسعهیافته، عامل انسانی نقش کلیدی داشته و همین انسانهای خلاق و نوآور، کشورهای تازهصنعتیشده را به جلو راندهاند؛ بهعنوان نمونه، کره جنوبی برای استخدام چند نیروی محدود، آزمونهایی با حضور ۲۰۰ هزار نفر برگزار میکرد.
سیاسی کاری و انتصابات سیاسی مانع توسعه است
ربیعی با انتقاد از مداخلات سیاسی در مدیریت و اقتصاد گفت: به سفارش این نماینده و آن نماینده و با فشار سیاسی، افراد را منصوبکردن و شرکتها را دراختیارگرفتن، هیچگاه منجر به پیشرفت نمیشود. در مقابل، کشورهایی مانند ژاپن با ایجاد مدارسی ویژه برای تربیت افراد خلاق و مسئلهمحور، مسیر میانبر توسعه را طی کردند و ما نیز راهی جز این نداریم.
دستیار اجتماعی رئیسجمهور با طرح این پرسش که کدام نظام آموزشی انسانهایی توانمند برای زندگی شخصی و اجتماعی تربیت میکند، افزود: کدام سیستم آموزشی نیروهایی را پرورش میدهد که بتوانند ایران را از کانونهای بحران و دامهای مسیرهای طیشده عبور دهند؟ پاسخ روشن است؛ نظام آموزشی ما نیازمند بازنگری جدی است.
وی با ابراز خرسندی از حرکت مراکز علمی ـ کاربردی به سمت تربیت انسانهای توانا، خاطرنشان کرد: امروز باوجود منابع انسانی گسترده، همچنان با چالش مهارت مواجه هستیم.
هشدار درباره رشد جمعیت جوانان بیکار
ربیعی با اشاره به وضعیت بازار کار گفت: امروز ۳۸ درصد از جوانان در سن کار، «نیت» (افراد بیکاری که در حال تحصیل و یادگیری مهارت نیستند و جویای شغل نیز نیستند) هستند و حتی تمایلی به کار ندارند. این وضعیت حاصل مجموعهای از عوامل از جمله عدم مهارت، دستمزد پایین و تغییر نگرش است. در حالی که در تمامی کشورهای توسعهیافته، پنجره جمعیتی جوان و خلاق نقش تعیینکنندهای در رشد ایفا کرده است، تداوم وضعیت نیتها بهجز تعمیق بحران، دستاوردی نخواهد داشت.
وی ادامه داد: در شرایط جنگ و حالت تعلیق پس از آن، زمانی که حتی سرمایهگذار داخلی نیز حاضر به سرمایهگذاری نیست، اهمیت نوآوری دوچندان میشود.
وزیر سابق کار، تعاون و رفاه اجتماعی، با تأکید بر اینکه زمینههای رشد نوآوری و خلاقیت نیازمند آموزش است، گفت: باید بدانیم چه نوع مهارتی برای آینده نیاز داریم. رشد منفی و رشد نامناسب اقتصاد، ناشی از عدم سرمایهگذاری و بهرهوری پایین است. برای تحقق رشد ۸ درصدی که در قانون پیشبینی شده، به ۲۷۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری نیاز داریم، در حالی که چنین منابعی در اختیار نیست و تجربه سالهای گذشته نشان داد ادعای رشد بدون سرمایه و تحت تحریم، به نتیجه نرسیده است.
سهم اقتصاد فناور از تولید ناخالص داخلی کاهش یافته است
ربیعی با بیان اینکه بدون بهرهوری و حضور انسانهای خلاق، تزریق پول به اقتصاد صرفاً به پولپاشی تبدیل میشود، افزود: نهادهای بهرهور سالهاست در ادبیات کشورهای توسعهیافته ریشه دارند و بخشی از کمبود سرمایهگذاری را جبران کردهاند.
وی با اشاره به آمار نیروی انسانی کشور گفت: امروز ۲۰ میلیون فارغالتحصیل و ۴.۵ میلیون دانشجو داریم. توسعه با انسانها اتفاق میافتد، نه با ساختمانها. کشوری که چند میلیون نیروی خارجی در آن حضور دارند، الزاماً توسعهیافته نیست. اگر بتوانیم این ۲۰ میلیون نفر را به انسانهای ماهر و خلاق تبدیل کنیم، به سرمایه انسانی واقعی دست خواهیم یافت.
دستیار اجتماعی رئیسجمهور همچنین به سهم اقتصاد دیجیتال اشاره کرد و گفت: سهم اقتصاد دیجیتال ایران به ۴.۷ درصد تولید ناخالص داخلی رسیده بود، اما اکنون کاهش یافته است، در حالی که این سهم در چین ۴۵ درصد و در میانگین سایر کشورها ۱۵ درصد است.
برخی سیاسیون با انگیزهکشی، سرمایه اجتماعی کشور را تضعیف میکنند
ربیعی با تأکید بر ضرورت تجربه انواع مهارتها اظهار کرد: ما دچار بحران ارتباطات هستیم؛ توانایی برقراری ارتباط مؤثر نداریم و خوب گوش نمیکنیم. مهارت همدلی، یعنی درک احساسات و نیازهای دیگران، از الزامات توسعه است، اما متأسفانه نظام آموزشی این مهارتها را به ما نمیدهد. مهارت کار تیمی و مدیریت تعارض نیز از نیازهای اساسی جامعه امروز است.
وی با اشاره به یک نظرسنجی در دانشگاه تهران گفت: در پاسخ به این پرسش که تهرانیها شبیه کدام ضربالمثل هستند، پاسخ اول این بود «دیگی که برای من نجوشد...» این نوع نگاه به دیگران، توسعهساز نیست. وی افزود: برخی سیاسیون با انگیزهکشی مداوم، ایرانزنی و عقبهزنی را رواج دادهاند که نتیجهای جز تضعیف سرمایه اجتماعی ندارد.
سیستمهای دایناسوری محکوم به انقراض هستند
دستیار اجتماعی رئیسجمهور مهمترین مهارت عصر حاضر را پذیرش تغییر دانست و گفت: فهم شرایط و فرصتیابی از دل تغییر، ضرورتی اجتنابناپذیر است. جهان با شتابی بسیار در حال تحول است و سیستمهایی که تغییر نکنند، به سیستمهای دایناسوری تبدیل میشوند؛ همانگونه که دایناسورها به دلیل ناتوانی در تغییر از بین رفتند. مهارت تغییر، موجسازی، مدیریت ترس و یادگیری مقاوم، لازمه رشد و توسعه کشورهاست و انسانها باید به یادگیرندگان دائمی تبدیل شوند.
وی با اشاره به تجربه کشورهای توسعهیافته و تازهتوسعهیافته افزود: این کشورها صرفاً با اتکا به انسانهای خلاق و ماهر رشد کردند؛ همانگونه که مهارتهای فنی آلمان پس از جنگ، عامل احیای این کشور شد. ربیعی تأکید کرد: فرصت جمعیتی همچنان میتواند عامل رشد و جبران عقبماندگیها باشد.
ما کمبود شادی داریم
ربیعی نقش خلاقیت و نوآوری را در رشد اقتصادی، شکلگیری کسبوکارهای جدید و تحقق رشد فراگیر دانست و گفت: آینده نزدیک شاهد از بین رفتن بسیاری از مشاغل فعلی خواهد بود و تنها جوامعی موفق خواهند بود که برای این تغییر آماده شده باشند. وی یکی از مسائل جدی کشور را کمبود شادی عنوان کرد و افزود: گویی سازوکار شادی را نداریم و هرجا نشانی از شادی دیده میشود، عدهای در پی تخریب آن هستند. آزادی اندیشه، حمایت از ایدههای نو و تفکر نقاد، الزامی است.
وی با انتقاد از وضعیت پژوهش در کشور گفت: با افسوس باید بگویم در جلسات دفاع پایاننامه، وقتی به فصل دوم میرسیم، برخی میگویند رد کنید؛ حتی در وزارت کار پایاننامههایی بدون فصل دوم دیدم. در حالی که نظام بدون فصل دوم، بدون پیشینه پژوهشی و نظری، پاسخگو نخواهد بود. وی افزود: در کل تاریخ ایران، ۹۱۰ هزار پایاننامه معتبر وجود دارد و بدون پژوهش و نظریه، مسائلی مانند بحران آب حل نخواهد شد؛ ذهن بدون فصل دوم باعث شد حکمرانی آب از حوضهای به استانی تبدیل شود و امروز آثار آن را میبینیم.
امید، تلاش و خلاقیت؛ سهگانه پیشرفت
دستیار اجتماعی رئیسجمهور در پایان با تأکید بر ضرورت پیوند پژوهش، خلاقیت و نوآوری گفت: امروز ایران بیش از هر زمان دیگری به این مؤلفهها نیاز دارد و کنار هم قرار گرفتن آنها میتواند ایران را نو کند. هیچوقت ناامید نشوید؛ سختکوشی، تلاش، امید و خلاقیت، سه عنصری هستند که هر فرد و هر جامعهای را به جایگاه بالا میرسانند. جمعهای که در آن کار و تلاش نباشد، به رشد منجر نمیشود و سرسری گرفتن مسائل، هیچ انسانی را خوشبخت نخواهد کرد.
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
