بسیار پیشتر از آنکه شهر، به شکل امروزیاش دربیاید، فقط یک فضای رسمی تفریح و تفرج در همه مشهد بوده. آن هم در منطقهای از شهر، که سمت نونوار آن به حساب میآمد. منطقه «ارگ» از همان قدیمها که ارگ حکومتی شهر در آن قرارداشته، منطقه اعیاننشین و محل اتفاقات روزآمد شهر بوده است. مثل سالن تئاتر، کافهموزیکال و از همه مهمتر، سینما؛ و همه اینها در اطراف باغی بوده چهارهکتاری که یک وقتی، مظفرالدینشاه به پدر حاجحسینآقا ملک، پیشکش کرده بوده و حاجحسینآقا بعدها بخشیده به شهرداری تا برای استفاده عامه مردم باشد.
«باغ ملی» عنوانی است که معادل امروزیاش میشود «پارک ملت». نه فقط در مشهد، که در بافت تاریخی دیگر جاها هم، مثل سبزوار، تربت حیدریه و...، میشود از این پارکهای تاریخی سراغ گرفت. باغ ملی مشهد هم جزئی از تاریخ شهر است و دستکم راوی، ۱۰۰، ۱۵۰ سال از تاریخ آن است.
در نسل ما و در روز و روزگار کنونی، باغ ملی، باغی است سرسبز، در وسط بافت تاریخی منطقه ارگ و اگرچه دیگر آن شکوه تاریخی را ندارد، اما همچنان باغِ آبادی است و فضایِ سبزی مغتنم، در یکی از شلوغترین مناطق شهری.
باغ ملی به درختهای کهنسالش معروف است. درختهایی که عمرشان به صدسال هم میرسد. بهارها و تابستانها، درختهای بلند باغ ملی، مأمن بلبلهای خرماست و سار و مینا و شماری از طوطیهای شهری که لابد از قفس خانهای بیرون پریدهاند و جاخوش کردهاند لابهلای شاخ و برگ درختهای باغ ملی. پاییزها هم باغ ملی، دیدنی است و زمستانها که البته باغ، تکیدهتر از همیشه است، اما باز هم، گزینه مناسبی است برای دقایقی هواخوری در وسط شلوغیهای سرسامآور شهر.
باغ ملی، هم به «چهارطبقه» نزدیک است و بازارهایش و هم به میدان «دهدی». میدان دهدی، که بهانه نامگذاریاش، حالا بهانه نامگذاری «روز ملی مشهد» هم شده است. باغ ملی آنقدرها از میدان دهدی دور نیست و درست مثل همین میدان، راوی فرازهایی مهم از تاریخ شهر است.