ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ با وجود کاهش توزیع نذورات به دلیل شیوع کرونا در امسال و درنتیجه کاهش تقاضا گزارشهای رسیده از بازار نشان میدهد که قیمت ظروف یکبار مصرف نسبت به محرم سال پیش بیش از ۱۰۰ درصد افزایش یافته است. در همین رابطه چند روز قبل، رئیس انجمن تولیدکنندگان ظروف یکبارمصرف ایران گفت که تقاضا برای این ظروف باوجود دوبرابرشدن قیمتها تغییری نکرده است. عجیب بود و حداقل اینطور انتظار میرفت که تقاضا کم شده باشد. برای اینکه ببینیم این خبر درباره بازار مشهد هم صدق میکند یا نه، سراغ چند خردهفروش و عمدهفروش پلاستیک در خیابان دستغیب میرویم.
بیرون از مغازه چند بسته بزرگ دستمال کاغذی را روی کارتن شویندهها چیده است، اما عبارت «ظروف یکبارمصرف» با چراغهای چشمکزن روی شیشه روشن و خاموش میشود. داخل مغازه نمونههایی از انواع ظروف پلاستیکی با رنگها و طرحهای مختلف ردیف شده است و فقط چند بسته از ظروف آشنای نذری درکنار مغازه دیده میشود. از فروشنده جوان داخل مغازه که مشغول تماشای اخبار است، میپرسم که وضعیت بازار و قیمتهای ظروف یکبارمصرف در این روزها چطور است. پاسخ میدهد: خرید جدید نداشتهایم، چون از چند ماه قبل از محرم، وضعیت بازار مشخص میشود.
سالهای قبل یک ماه پیش از محرم، هیئتها و مردم سفارشهای خود را ثبت میکردند، اما امسال خبری نبود. قیمتها هم فوقالعاده زیاد شده و بیشتر آن ناشی از کرایه بار است. باوجوداین، وقتی محرم شروع میشود، شرکتها دیگر قیمت نمیدهند و میگویند بار نداریم و جنسهایشان را فقط به چند مشتری خاص میدهند. در همین راسته ۲ کلیفروش پلاستیک از چند ماه قبل خرید کلی کردهاند و حالا کسی نمیتواند با قیمت آنها رقابت کند؛ مثلا این هفته برای سطل سهکیلویی یکبارمصرف ۳ مدل قیمت از ۸۸۰ تومان تا ۱۰۵۰ تومان مطرح بود. تازه این قیمتها نسبت به سال قبل حداقل دوبرابر شده است.
خردهفروشهای دیگر هم از گرانی کالا و کاهش تعداد مشتریها میگویند. مرادی، یکی از این فروشندهها، همانطورکه مغازهاش را جارو میکند به ما میگوید: بعضی تولیدکنندهها ظرف پلاستیکی را با سکه اشتباه گرفتهاند؛ مثلا برای خرید ظروف غذای فوم (منظورش همان ظروف غذای رستورانی است) اگر از مشتریهای قدیم شرکت باشید با اعلام کد ملی فقط ۱۰ بسته ۳۰۰ عددی، آن هم بهصورت کاملا نقد، تحویلت میدهند.
سراغ یکی از کلیفروشان معروف در خیابان دستغیب میروم. آنقدری مشتری دارد که فرصت مصاحبه و توضیح شرایط بازار برای ما را نداشته باشد. همانطورکه فاکتور یکی از مشتریها را مهر میزند و بارنامه کالای رسیده را بررسی میکند، دستوپاشکسته میگوید: شاید بشود گفت که قیمتها نسبت به سال قبل صددرصد افزایش داشته است، اما در همین هفته گذشته هم ۱۰ تا ۱۵ درصد بیشتر شد. امسال هیچ سفارش کلی و بزرگی از هیئتها نداشتیم و بیشتر فروشمان، خردهفروشی بوده است.
درست روبهروی همین مغازه سراغ عمدهفروش بعدی میرویم. ورودی مغازه باریک است، اما انتهای آن انبار بزرگی از ظروف پلاستیکی پرمصرف در نذورات قرار دارد. سر این فروشنده هم شلوغ است. همانطورکه جواب مشتریهایش را میدهد، گوشی تلفن خود را روی حالت بلندگو گذاشته است و به مشتری پشت خط هم قیمت میدهد. او هم میگوید: خریدها کم شده است. نه رستورانها، نه کافیشاپها و نه خیلی از مشتریهای دیگرمان مثل قبل سفارش نمیدهند. محرم هم که بهخاطر کرونا اصلا مثل قبل نیست. شاید روزهای بعد بهتر شود، اما مثل قبل نمیشود. برای هر کالا لحظهای قیمت میگیریم و باید پول را نقد پرداخت کنیم. بیشتر کالاها را از تبریز و تهران میخریم که این موضوع، هزینه حملونقل را هم زیاد میکند.
«چرا از تولیدکنندههای مشهدی خرید نمیکنید؟» جواب این سوال را اینطور میدهد: آنها هم بیشتر از تهران و تبریز میخرند و اینجا بستهبندی میکنند. قیمت کالاهایی که خودشان تولید میکنند، کمتر است، ولی یا فروش ندارند یا تعداد کمی کالا به ما که مشتری ثابتشان بودهایم، میدهند.
قیمتها نسبت به سال قبل دوبرابر شده است
از کسبه شماره و نشانی سایت چند شرکت تولیدکننده مشهدی را میگیرم. انواع و اقسام ظروف پلاستیکی در انواع مختلف روی ۲ سایت که مربوط به تولیدکنندههای خراسانی است، دیده میشود، اما بیشتر آنها فاقد قیمت و موجودی است. بهعنوان مشتری با بخش فروش یکی از شرکتها تماس میگیرم. به بازاریاب پشت خط میگویم که به تازگی وارد بازار شدهام و اطلاعاتی دراینباره میخواهم. آقای فروشنده میگوید باید لیست سفارشم را برای یک شماره واتساپ ارسال کنم تا ببیند آیا موجودی دارند یا نه و تاکید میکند برخی از کالاها تولید شرکتهای دیگر است و بعضی مربوط به کارخانه همین شرکت و احتمالا تا چند روز دیگر و بهدلیل تاسوعا و عاشورا فروش بیشتر میشود و همه دستورالعملهای بهداشتی را فراموش میکنند و بهصورت کلی فروش شرکت رو به رشد است.
این قسمت از حرفهای آقای فروشنده را بیشتر به حساب بازاریاب بودنش میگذارم. از او میپرسم نسبت به سال قبل، افزایش قیمت در ظروف پلاستیکی چقدر بوده است که جواب میدهد: حداقل دوبرابر شده؛ مثلا ظروف غذای فوم رستورانی ۳۰۰ عددی سال گذشته حدود ۴۰ هزار تومان بود، اما امسال ۷۷۳۰۰ تومان شده است. همچنین به ۲ دلیل، اقلام روی سایت قیمت ندارند؛ اول به خاطر تغییر در قیمت پایه و دوم نبود موجودی در انبار.
شرکت بعدی، اما از همان ابتدا میگوید که فروش جدید ندارند و بهدلیل زیاد بودن درخواستها فقط به مشتریهای قبل، آنهم بهصورت محدود، کالا میفروشند.
افزایش قیمت مواد پتروشیمی، دلیل گرانی
دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی با اشاره به گرانی ظروف یکبارمصرف در مشهد میگوید: افزایش قیمت مواد اولیه توسط پتروشیمیها تاثیر زیادی بر هزینه تمامشده این ظروف گذاشته و همین مسئله عامل گرانیهای اخیر شده است. حسین خانیزاده میافزاید: بهدلیل نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت مواد پتروشیمی، هزینه تولید مدام درحال افزایش است؛ همین موضوع سبب شده است قیمتها در بازار مدام تغییر کند.
او ادامه میدهد: در گذشته میزان تولید بهگونهای بود که به کشورهای همسایه مانند عراق، آذربایجان ارمنستان پاکستان و افغانستان، صادرات داشتیم، اما اکنون تولیدکنندگان با توجهبه بخشنامههای بانک مرکزی در بازگشت ارز خود دچار مشکل شدهاند. همین مسئله سبب شده است در ماههای اخیر فشار بر آنها افزایش یابد. خانیزاده تاکید میکند: تولیدکنندگانی که محصولات خود را صادر میکنند چارهای جز بازگرداندن ارز ندارند؛ چون تولید آنها به این پول وابسته است، پس نباید نگرانی از بازگشت ارز تولیدکنندگان داشت. متاسفانه این قبیل مشکلات و نارساییها سبب شده است تولید در کشور با شرایط بسیار سخت صورت بگیرد.