چگونه خطر ابتلا به کرونا در سرطانی‌ها را کاهش دهیم؟

بیماران سرطانی به مراقبت و حساسیت بیشتری در مقابله با ویروس کرونا نیاز دارند چرا که شیوه‌های درمانی نظیر شیمی درمانی، ایمنی درمانی، پرتودرمانی و درمان‌های هدفمند که در مبتلایان به سرطان استفاده می‌شود می‌تواند به طور خاص باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن شود.

معصومه متین نژاد | شهرآرانیوز؛ در آغاز شیوع کرونا باور بر این بود که این بیماری کهن سالان، زنان باردار و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای و خاص مانند دیابت، پرفشاری خون و سرطان را بیش از دیگران هدف قرار می‌دهد. برای همین، لازم بود تا پایان همه گیری بیماری، این افراد بیش از دیگران مراقبت‌های بهداشتی را جدی بگیرند و درصورت امکان، روند درمانشان را به تأخیر بیندازند، اما با ماندگار شدن ویروس در جامعه، دیگر نه تنها این تأخیر جایز نبود بلکه باعث آسیب بیشتر به روند بهبودی این دسته از بیماران نیز می‌شد.

بنابراین، شیوه نامه‌های بهداشتی و درمانی جدیدی برای این دسته از افراد تعریف شد تا بتوانند ضمن مراقبت‌های پیش گیرانه، به روند درمانشان ادامه بدهند. برای اینکه بهتر بتوانید شرایط حساس این دسته از بیماران را در برخورد با ویروس کووید ۱۹ درک کنید، توجه شما را به نتایج یک مطالعه تحقیقاتی جلب می‌کنیم که به تازگی در نشریه Cancer Discovery آمریکا منتشر شده است: در صورتی که یک بیمار سرطانی به کرونا مبتلا شود، تا ۲ برابر بیش از دیگران علائم این بیماری را بروز می‌دهد. همچنین احتمال بستری شدن او در آی سی یو تا ۳ برابر، احتمال نیازش به دستگاه ونتیلاتور تا ۷/۲ برابر و احتمال مرگ وی تا ۲ برابر بیش از مبتلایان کرونایی است که سرطان ندارند. این علائم در بیماری که مبتلا به سرطان متاستاتیک (بدخیم) باشد، به ترتیب ۶ برابر، ۶/۶ برابر، ۵/۵ برابر و ۶/۵ برابر بیشتر خواهد بود. برای همین، امروز قصد داریم به کمک دکتر یاشا مخدومی، متخصص رادیوتراپی و انکولوژی، که ریاست شاخه خراسان انجمن رادیوتراپی انکولوژی ایران را هم برعهده دارد، به بررسی وضعیت این دسته از بیماران در جامعه بپردازیم و به افرادی که با بی توجهی شان به شیوه نامه‌های بهداشتی باعث به خطر افتادن سلامت خود و دیگران می‌شوند، نشان دهیم چطور ندانسته سلامت این عزیزان و بخش زیادی از دیگر هم وطنانمان را به بازی می‌گیرند.

همیشه بی خبری بهتر از خبر بد نیست

سرطان جزو بیماری‌های شایع در دنیاست، اما هنوز هم نامش بین عامه مردم وحشت آفرین است و سالانه باعث مرگ افراد زیادی می‌شود. به گفته پژوهشگران، بروز این بیماری رابطه مستقیمی با سبک زندگی ما دارد. برای نمونه، ۹۰ درصد مبتلایان به سرطان ریه را سیگاری‌ها تشکیل می‌دهند و چاقی و کم تحریکی جزو عوامل اصلی ابتلا به انواع سرطان است.

نرخ ابتلا به این بیماری در کشور ما در مقایسه با بسیاری از کشور‌های اروپایی و آمریکایی بسیار کمتر و در حد ۱۳۰ در ۱۰۰ هزار نفر است، اما همچنان به دلیل مشکلات فرهنگی، در تشخیص بموقع بیماری با مشکل روبه رو هستیم. دلیلش این است که هنوز هم باور عمومی بر این است که بی خبری بهتر از خبر بد است. برای همین، معمولا با تشخیص دیرهنگام بیماری، روند درمان با مشکلات و سختی‌های زیادی روبه روست.
بیشتر سرطان‌ها اگر زود تشخیص داده شوند، درمان پذیرند؛ بنابراین حتی اگر در شرایط کنونی هم متوجه علائمی مشکوکی در خودتان شدید، کرونا را بهانه نکنید و حتما با رعایت بهداشت، به یک متخصص داخلی، جراح یا سرطان شناس مراجعه کنید تا اگر نیاز به درمان بود، روند درمانتان هرچه زودتر آغاز شود.

روند درمان سرطانی‌ها چگونه دنبال می‌شود؟

هم زیستی با کرونا به بخشی از زندگی مردم تبدیل شده است و دیگر از آن گریزی نیست. از این رو، بیش از این نباید در درمان بیماران خاص تعلل کرد، هرچند تا پیش از این هم روند درمان بیماران سرطانی به طور جدی پیگیری می‌شد، چون خطر پیشرفت سرطان برای آن‌ها به مراتب بیش از بیماری کروناست.

در درمان بیماران سرطانی با ۲ نوع بیمار روبه رو هستیم: بیمارانی که در حال درمان هستند و بیمارانی که درمانشان تمام شده است و باید برای پیشگیری از بازگشت بیماری تحت کنترل باشند. گروه اول باید روند درمانشان را در هر شرایطی طی کنند، اما اینکه اکنون در چه شرایطی به سر می‌برند مهم است. چه نوع سرطانی دارند؟ در چه مرحله‌ای از بیماری هستند؟ آیا به کرونا مبتلا شده اند؟ کرونای ضعیف دارند یا شدید؟ خطر ابتلا به کرونا در آنان و خانواده هایشان چقدر است؟

پاسخ به همه این پرسش‌ها روند درمان را مشخص خواهد کرد. برای نمونه، بیماری که به کرونای ضعیف مبتلا شده است، تا ۲ هفته بعد از بهبودی کامل نباید درمان را دوباره شروع کند، اما بیماری که به کرونای شدید مبتلاست، به ۳ تا ۴ هفته زمان نیاز دارد تا بدنش برای پیگیری روند درمان آماده شود. فردی هم که در معرض خطر ابتلا قرار دارد حتما باید ابتدا آزمایش کرونا بدهد و سلامتش مشخص شود، بعد درمانش را دنبال کند.

اما گروه دوم، بسته به اینکه چه نوع سرطانی داشته اند و چه مدت از اتمام دوره درمانشان می‌گذرد، می‌توانند فاصله مراجعاتشان برای کنترل را کم و زیاد کنند. همچنین برای مراجعه کمتر به مراکز درمانی، در صورت امکان، می‌توانند از روش‌های غیرحضوری یا آنلاین استفاده کنند یا در زمان‌های خلوت‌تر به این مراکز مراجعه کنند تا خطر ابتلا به کمترین میزان ممکن برسد.

آیا روش‌های درمانی جایگزین وجود دارد؟

درباره روند درمان هر بیماری، پزشک باید به طور خاص تصمیم بگیرد. برای نمونه، خیلی از بیمارانی که تحت شیمی‌درمانی هستند، امکان جراحی در محیط‌های امن و بی‌خطر را دارند. درباره بیمارانی هم که امکان عمل جراحی ندارند، می‌توان با دستورالعمل‌های موجود، درمان‌های جایگزین را پیگیری کرد. مثلا بسیاری از پروتکل‌های بستری امکان تبدیل دارند و می‌توان بخشی از آن‌ها را به صورت سرپایی و بخشی را با قرص‌های خوراکی در منزل دنبال کرد یا با استفاده از روش‌هایی همچون طولانی کردن فاصله‌های تزریق، میزان حضور در محیط‌های درمانی را کاهش داد. اما پزشک باید تصمیم نهایی را دراین‌باره بگیرد.

چرا خطر ابتلا به کرونا در سرطانی‌ها زیاد است؟

شیوه‌های درمانی نظیر شیمی درمانی، ایمنی درمانی، پرتودرمانی و درمان‌های هدفمند که در مبتلایان به سرطان استفاده می‌شود می‌تواند به طور خاص باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن شود. یعنی به جز احتمال بالای ابتلا به بیماری‌های عفونی مانند کرونا، شدت تظاهر علائم بالینی بیماری همچنین خطر مرگ در آن‌ها زیاد است. البته در بیشتر افراد، سیستم ایمنی بدن چند ماه پس از پایان این درمان‌ها بهبود می‌یابد.

بین روش‌های درمانی، شیمی درمانی، و بین بیماران سرطانی، سرطان خون و غدد لنفاوی بیشترین میزان خطر ابتلا به کرونا را دارند. از طرفی، پزشکان و سایر ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درمانی، همچنین خود مراکز درمانی، به شدت در معرض ویروس کووید ۱۹ هستند و مراجعه بیماران به این مراکز، آن‌ها را در معرض خطر بیشتری قرار می‌دهد.

دستور‌های بهداشتی این بیماران کدام است؟

بین دستور‌های بهداشتی‌ای که بیماران سرطانی و عموم مردم باید رعایت کنند تفاوتی وجود ندارد. فقط دقت و حساسیت این بیماران و افراد خانواده‌شان در قبال این توصیه‌ها باید بیشتر باشد. برای نمونه، بهتر است بیماران سرطانی از ۲ ماسک به صورت هم‌زمان یا از ماسک‌های فیلتردار و ان ۹۵ همراه با شیلد‌های محافظتی استفاده کنند، چون جایی برای احتمال خطا درباره این افراد نیست. خانواده‌های این افراد هم با خانواده‌های معمولی تفاوت زیادی دارند و باید به‌شدت مراقب رفتارهایشان باشند. در ادامه به برخی از این توصیه‌ها اشاره خواهیم کرد.
بعد از رفتن به سرویس بهداشتی، قبل از غذا خوردن، بعد از تمیز کردن بینی، سرفه یا عطسه و قبل و بعد از تماس با افراد دیگر، دستان خود را دست‌کم ۲۰ ثانیه با آب و صابون بشویند.

تا حد امکان در خانه بمانند و از حضور در هرگونه تجمعی پرهیز کنند.
پیش از مراجعه به مراکز درمانی و دریافت خدمات بهداشتی، حتما به صورت تلفنی یا آنلاین نوبت بگیرند. مراکزی را انتخاب کنند که خلوت‌ترند. فاصله اجتماعی لازم را بیشتر از دیگران حفظ کنند.
سطوحی را که بیشترین تماس را با آن دارند، نظیر دستگیره‌های در، کلید‌های برق، صفحه‌کلید رایانه، میز‌های پیشخوان، تلفن، شیر‌های آب، سینک‌ها و سرویس بهداشتی، مرتب تمیز و ضدعفونی کنند.
زمانی که ماسک خود را درمی‌آورند، از لمس بینی، چشم و دهان خود پرهیز کنند و فوری دست‌ها را بشویند.
از خوردن غذا‌های بازاری و آماده پرهیز کنند.
هر بیمار باید متناسب با شرایطی که دارد از پزشک خود آموزش‌ها و توصیه‌های لازم درباره مقابله با ویروس کرونا را بخواهد.
بیشتر از خدمات بهداشتی و درمانی‌ای که به صورت مجازی و در خانه ارائه می‌شود، مانند گرفتن آزمایش در منزل، استفاده کنند تا میزان مراجعات حضوری‌شان به مراکز درمانی به کمترین حد برسد.
برای ارتقای سیستم ایمنی بدن خود، به جای متوسل شدن به خرافات، به بهداشت تغذیه، خواب و روان خود اهمیت بیشتری بدهند.