از دوحه چه خبر؟ | پیشرفت در مذاکرات صلح کم، امیدواری‌ها زیاد

به گزارش شهرآرانیوز؛ یک هفته بعد از مراسم افتتاحیه‌ی مذاکرات صلح میان دولت افغانستان و گروه طالبان در قطر، گفتگو‌های گروه‌های تماس دو طرف هنوز در مورد طرزالعمل و تقسیم اوقات مذاکرات صلح نهایی نشده، اما دو طرف می‌گویند که در مورد اکثر ماده‌های طرزالعمل توافق شده و بحث روی موارد اختلافی جریان دارد.

 

گفته می‌شود که حضور طرف سوم در مذاکرات و تأکید طالبان بر ادامه‌ی مذاکرات براساس موافقت نامه آمریکا و طالبان که چند ماه قبل در دوحه به امضا رسید، نقاط اختلافی میان دو طرف وجود دارد که هنوز روی آن به تفاهم نرسیده‌اند. اما دو طرف به‌صورت رسمی در مورد نقاط اختلافی که هنوز روی آن توافق نکرده‌اند، صحبت نمی‌کنند.

 

ناجیه انوری، سخنگوی وزارت دولت در امور صلح که در محل مذاکرات حضور دارد در این باره می‌گوید که برای تدوین یک اصول و طرزالعمل مستحکم به وقت بیش‌تر ضرورت است او ادامه داد: تفاوت دیدگاه‌ها در دو طرف مذاکره ایجاب وقت بیش‌تر را برای بحث روی این سند بنیادی می‌کند تا به نقطه مشترک برسیم و سند مستحکم باشد تا بتواند جریان مذاکرات را به پیش ببرد.

 

محمدنعیم وردک، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر که عضویت هیأت مذاکره‌کننده‌ی گروه طالبان را هم دارد در این باره افزود که میان گروه‌های تماس دو طرف روی اکثر مفاد طرزالعمل توافق صورت گرفته است و وجود اختلافات در یک پروسه طبیعی است.

 

وی خاطرنشان کرد: البته بعضی نقاط اختلافی طبیعی است که باید وجود داشته باشد، اگر اختلاف نباشد برای برگزاری نشست‌ها هم ضرورتی نیست. این‌که چند طرف می‌آیند می‌نشیند (مذاکره می‌کنند) به این معنا است که یک مشکل است.

 

آقای وردک همچنین گفت که امیدوار است روی اختلاف‌های باقی‌مانده میان دو طرف توافق صورت بگیرد و بعد آز توافق روی طرزالعمل، بحث روی آجندا (هدف این مذاکرات) آغاز خواهد شد.

 

درست هشت روز پیش بعد از پایان مراسم افتتاحیه مذاکرات مستقیم میان دولت افغانستان و گروه طالبان در یکی از تالار‌های هتل شرایتون در دوحه اعضای دو هیأت دولت افغانستان و گروه طالبان برای اولین بار به‌صورت مستقیم پشت در‌های بسته با هم صحبت کردند.

 

در این نشست آن‌ها به هم معرفی شدند و در ختم این نشست که از آن به‌عنوان اولین نشست مستقیم میان دو هیأت یاد می‌شود، دو طرف یک تیم ده‌نفری شامل پنج نفر از هر طرف را به‌عنوان گروه تماس برگزیدند تا در مورد اصول و تقسیم‌اوقات مذاکرات با هم گفتگو کنند.

 

پس از آن گروه‌های تماس دو طرف در دو جلسه‌ی جداگانه که در جریان هفته‌ی گذشته (یکشنبه، ۲۳ شهریور و دوشنبه۲۴ شهریور) در هتل شرق دوحه محل اقامت آن پشت در‌های بسته روی «اصول رفتاری و تقسیم اوقات» مذاکره کردند.

 

گروه‌های تماس دو طرف طی دو جلسه‌ی مشترک خویش توانستند مواردی را به‌عنوان اصول مذاکرات صلح آماده و روی آن توافق کنند. هرچند از جزئیات کامل اصول مذاکرات که از سوی گروه‌های تماس دو طرف آماده شده، اطلاعاتی در دست نیست، اما چند مورد به‌عنوان مهم‌ترین اصل‌های مذاکرات صلح از جانب دو طرف مطرح و روی آن توافق شده است.

 

موضوعی که از سوی گروه‌های تماس به‌عنوان اصل مذاکرات روی آن توافق شده این است که تصمیمات هیأت‌های دو طرف در جریان مذاکرات شکسته نخواهد شد و روی یک موضوع بار دوم تصمیم‌گیری نخواهد شد.
همچنین دو طرف توافق کردند در صورتی که در مواردی به بُن‌بست می‌رسند، مذاکرات میان دو هیأت متوقف شده و برای حل موضوع یک کمیسیون کوچک‌تر و ویژه‌ی مشترک تشکیل داده و روی موضوع اختلافی به‌صورت تخصصی بحث کرده و نتیجه‌ی کار دوباره به نشست عمومی برده شود. ایجاد یک دبیرخانه مشترک موضوع دیگری است که روی آن توافق صورت گرفته است.

 

دو طرف همچنین توافق کردند که مذاکرات را با صبر و تحمل ادامه داده و تا پایان آن هیچ طرفی از میز گفتگو‌ها خارج نشود.

 

هفته‌ی گذشته (سه‌شنبه، ۲۵ شهریور) گروه‌های تماس مواردی را که به‌عنوان اصول مذاکرات روی آن توافق کردند در یک نشست مشترک عمومی با حضور تمام اعضای هیأت مذاکره کننده‌ی دو طرف مطرح کردند. در این نشست که از آن به‌عنوان دومین نشست عمومی میان دو هیأت یاد می‌شود، اصول مذاکرات مورد بحث قرار گرفته و به گروه‌های تماس وظیفه سپرده شد که هرچه زودتر اصلاحات نهایی را روی اصول مذاکرات اعمال کرده و تقسیم اوقات مذاکرات را مشخص کند تا بحث روی اجندای مذاکرات شروع شود.

 

دو هیأت مذاکره کننده قبل از آغاز گفتگو‌ها باید در مورد اصول مذاکرات، تقسیم‌اوقات گفتگو‌ها و اهداف مذاکرات به یک توافق مشترک دست یابد. در این میان دست‌یافتن به اصول مشترک مذاکرات مهم‌ترین بخش این مذاکرات به‌شمار می‌رود؛ چون به گفته‌ی دو طرف در این مذاکرات طرف سومی وجود ندارد که به‌عنوان تسهیل‌کننده عمل کند و پس از نهایی‌شدن اصول مذاکرات، گفتگو‌های صلح بر مبنای همین اصول مذاکرات پیش خواهد رفت.

 

احتمال می‌رفت که در پایان هفته‌ی گذشته بحث روی اصول و تقسیم اوقات مذاکرات نهایی شده و راه برای گفتگو در مورد هدف از این مذاکرات باز شود. اما هنوز روی طرزالعمل مذاکرات توافق نهایی حاصل نشده است. تا این‌جای کار هردو طرف با قدرت از دیپلماسی استفاده کرده‌اند و روی بافت کلمات و اصطلاحات در متن طرزالعمل مذاکرات وسواس جدی به خرج می‌دهند.

 

به باور اعضای هیأت مذاکره‌کننده این دور مذاکرات میان دولت افغانستان و گروه طالبان سه مرحله را در بر می‌گیرد. مرحله اول که روز شنبه هفته گذشته انجام شد. برای ورود به مرحله دوم از دو طرف گروه‌های تماس ایجاد شد. دو طرف این مرحله را «موفقیت آمیز» عنوان می‌کنند.

 

گروه‌های تماس دو طرف در حال چانه زنی روی کم‌وکیف طرزالعمل هستند و مذاکرات عملا وارد مرحله‌ی سوم که در آن گفتگو‌های سخت و سنگین روی جزییات و مسائل مهم مطرح خواهد شد، نشده است.

 

شماری از اعضای هیأت‌های دو طرف این تأخیر را طبیعی می‌دانند، اما شماری دیگر باور دارند که مرحله دوم نباید یک هفته به درازا می‌کشید.

 

تدوین طرزالعمل و تقسیم اوقات مذاکرات که انتظار می‌رفت در هفته‌ی گذشته نهایی شود، هنوز نهایی نشده و در روز‌های اخیر گفتگو‌ها میان دو طرف با کندی مواجه شده است و سرعت قابل ملاحظه را ندارد. اما در عین حال، دو طرف همواره خوشبین به‌نظر می‌رسند و از حل اختلافات سخن می‌زنند.

 

اعضای هیأت مذاکره کننده‌ی دو طرف در گفتگو با رسانه‌ها همواره از تعهد خودشان برای آوردن صلح و روحیه‌ی همکاری طرف مقابل سخن می‌گویند.

 

آن‌ها می‌گویند که سر راه مذاکرات صلح سختی‌های وجود دارد، اما تا هنوز با کدام چالش یا مانعی که بتواند روی مذاکرات تأثیر بگذارد، مواجه نشده اند.

 

محمدامین احمدی، عضو هیأت مذاکره‌کننده‌ی دولت افغانستان در این باره خاطرنشان کرد: اگر مشکل باقی مانده سر اصول مذاکرات حل شود، پیشرفت و تحول بزرگ به‌دست خواهد آمد.

 

در همین حال، سهیل شاهین، عضو هیأت مذاکره کننده‌ی گروه طالبان نیز گفت: یک هفته بهتر و پرامیدی بوده است. مراسم افتتاح به‌صورت بهتر (خوب) انجام شد، به اکثر نقاط طرزالعمل توافق صورت گرفته، الا یکی-دو نقطه که تحت بحث و نهایی‌شدن است، هماهنگی مطبوعاتی وجود دارد که به رسانه‌ها اطلاعات هماهنگ و توافق‌شده گفته شود و اراده جدی برای حل مسالمت‌آمیز مسأله افغانستان بین اعضای اشتراک‌کننده دیده می‌شود.

 

مولوی عبدالسلام حنفی، عضو هیأت مذاکره کننده گروه طالبان روند مذاکرات صلح میان دولت و طالبان را «شروع خوب» توصیف می‌کند و امیدوار است که در روز‌های آینده هم مذاکرات با روحیه‌ی مثبت پیش برود.
حنفی می‌گوید که با اخلاص کامل کار می‌کند تا در افغانستان صلح و آرامی برقرار شود، مردم افغانستان منتظر صلح باشد.

 

منبع: اطلاعات روز