این اولین بار در ۴۰ سال گذشته است که همدلی حمله تروریستی به دانشگاه کابل، حمله به کورس (مرکز آموزشی) موعود و کوثر دانش و شهادت دانشآموزان و دانشجویان در کابل قلب هر انسان آزادهای را به درد آورد.
از سوی دیگر نورپردازی برج آزادی تهران به رنگ پرچم افغانستان، موجی از همدلی و دوستی را بین دو ملت کلید زد، این یک اقدام ساده، اما به موقع بود و همه دیدیم که چقدر توانست مرهم بگذارد بر زخم یک ملت! اقدام شهرداریهای مشهد، تهران، اصفهان و دیگر نقاط ایران که بنرهای جان پدرکجاستی را در نماهای شهری جا داده بودند نیز حس غمشریکی و همدلی و همدردی را میان دو ملت ایران و افغانستان برافروخت.
اگر روابط بین دولتها را کنار بگذاریم، به شمول مسائل سیاسی مثل وضعیت مهاجران افغانستانی در ایران و دیگر مشکلاتی که از سوی دولتها بر مردم تحمیل میشود، مردم ایران و افغانستان میتوانند بهترین روابط بینالملل در منطقه و جهان را تجربه کنند.
فرق است بین روابط دولتها و روابط ملتها، مردم کمکم باید تفاوت فعل سیاسی و فعل فرهنگی را درک کنند. اینکه برج آزادی به احترام شهدای دانایی افغانستان نورپردازی میشود یک اقدام نیک فرهنگی است، اینکه شاعران و فرهنگیان ایرانی به یادبود شهدای دانشگاه کابل شمع روشن میکنند یک فعل فرهنگی است و نه یک فعل سیاسی از این جهت ما مهاجران افغانستانی مقیم ایران به رسم ادب از یکایک فرهنگیان و هنرمندان ایرانی تقدیر و تشکر میکنیم.
فعل فرهنگی ارزشمند است و قیمتگذاری نمیشود، اما فعل سیاسی قائم به منافع است و قیمت دارد. کاری که دوستان ایرانی در این مدت کردند سیاسی نبود، بلکه یک اقدام فرهنگی بود و از این جهت برای بسیاری از ما مردم ارزشمند است. وگرنه همین چندماه پیش وزرای خارجه دو کشور تفاهمنامه امضا کردند و دیدید که اقبال چندانی در بین دو ملت نداشت. چون یک امر سیاسی صرف بود.
مردم ایران و مردم افغانستان یک ریشه دارند. ارگ بم و ارگ هرات یکی هستند، خون شهدای ما یکی است، من به عنوان یک افغانستانی همان درکی را از اشعار مولانا و حافظ دارم که یک ایرانی دارد. ما زبان هم را بهتر از هر دو ملت دیگری میفهمیم. بعضی از ما هستیم که هر چیزی را به چیز دیگر ربط میدهیم. اینکه مردم ایران برای مردم افغانستان شمع روشن میکنند نباید به پای اقدامات اشتباه سیاسی در قبال مهاجران نوشت، چرا که آن کار دولت و این کار مردم است. این نکتهای است که باید درک شود.
ایران بدون افغانستان و افغانستان بدون ایران روی آرامش را نخواهند دید؛ صلح و ثبات در افغانستان برای ایران هم ثبات را به ارمغان میآورد. تنها مؤلفهای که در روابط بینالملل تغییر نمیپذیرد، همسایگی و جغرافیاست.
ایران نمیتواند افغانستان را به عنوان همسایه مشترکالمنافع خود نپذیرد و برعکس! از این رو به عنوان یک دانشآموز روابط بینالملل قائل به این هستم که آینده سیاسی دو کشور در گرو یک سپهر ارتباطی منطقهگراست. شاید خون شهدای دانایی دانشگاه کابل واسطه خیر شود و از این پس شاهد نزدیکی هر چه بیشتر دو ملت باشیم.
جان پدر کجاستی حالا اسم رمز کسانی است که قلبشان برای خراسان و خراسانیان میتپد.