محمدناصر حقخواه | شهرآرانیوز؛ بهمنماه پارسال بود که انتشار فیلمی از حضور مانکنهای زنده در ویترین لباسفروشهایی در خیابان ولیعصر تهران بهشدت جنجالی شد و انتقادهای مردم و بعضی مسئولان از این حرکت، کار را بهجایی رساند که بعضی مسئولان شهری مجبور شدند پروانه فیلمبرداری یک فیلم را منتشر کنند تا بر اساس این مجوز رسمی، ثابت کنند که فیلم منتشرشده از حضور مانکنهای انسانی زنده در ویترین مغازهها نه تصویری از شرایط واقعی که بخشی از صحنه فیلمبرداری بوده است و آن افراد بازیگر این فیلم بودهاند، نه کارگرانی اجیرشده برای استفاده از بدنشان بهعنوان سوژه تبلیغاتی.
۱۰ ماه پس از آن روزها، اینبار عکسی از ویترین یک مانتوفروشی در مشهد بیرون آمد که در آن یک خانم پشت شیشههای مغازه درحالیکه بهظاهر یکی از لباسهای این مانتوفروشی را پوشیده بود، دیده میشد. عکسی که بهسرعت در شبکههای اجتماعی و کانالها و گروههای پیامرسانها دستبهدست شد و پیش از هر تأیید و تکذیبی، واکنشهای زیادی برانگیخت. حضور مانکن زنده در پشت ویترینها بهعنوان بخشی از برنامه تبلیغی فروشگاهها، در بعضی کشورها مسئلهای عادی است و در بعضی نقاط دنیا نه.
جدا از مباحث اخلاق اجتماعی و فسلفه این موضوع که بحثی جداست و شاید روزی بتوان درباره آن مبسوط و البته به دور از هیجان صحبت کرد، نکته واضح این است که در کشور ما حضور یک انسان بهعنوان مانکن مسئلهای پذیرفتهشده نیست و تازه بودن چنین اتفاقی باعث شد که علاوهبر رسانههای خبری که به آن پرداختند و ادمینهای صفحههای اینستاگرامی و کانالهای تلگرامی که بهسرعت آن را منتشر کردند، مردم هم به این تصویر غریب واکنش نشان دهند.
یکی از کاربران از نیروی انتظامی خواسته بود با چنین اقدامی برخورد کند؛ نظری که باعث شده است برخی با او مخالفت کنند و دلایلی مثل مشکل مالی یا مثالآوردن از ناهنجاریهایی را که با آنها برخورد نمیشود، دلیل مشکلنداشتن با آن کار بدانند. وقتی هم بحث کرامت انسانی در چنین مبحثی بالا گرفت، یکی از کاربران نوشته بود که پس چرا با کسانی که لباس خرگوش و خروس میپوشند و روبهروی مغازهها تبلیغ میکنند برخورد نمیکنید؟
بحث در این میان، بین مسئله اخلاقی و مسائل اجتماعی و دوگانه بین فقر و تندادن به کارهای مختلف ادامه پیدا کرد و حتی رئیس اتحادیه پوشاک مشهد هم دراینباره مجبور به توضیح شد و گفت: «گاهی اوقات فروشگاهی نه از روی عمد، بلکه ناآگاهی و در حوزه برندینگ به حرکتی خلاقانه دست میزند که تخلف محسوب میشود و مطلوب ما نیست. ما تذکر میدهیم و فروشنده قانع میشود که همانجا موضوع تمام میشود، اما گاهی اصرار به تخلف دارد که با او برخورد میشود.»
این بحثها در فضای رسمی و غیررسمی ادامه داشت تا اینکه تکذیبیهای محکم، همه این حرفها را به حاشیه برد. فروشنده این مغازه در توضیحاتی گفت: «برند ما یک شناسنامه مشخص دارد و از روز اول کار خود را با شعار مشتریمداری و ترویج حجاب و عفاف آغاز کردیم. یکی از همکاران فروشگاه با انتشار عکسی در صفحه شخصی خودش و نه در صفحه و کانالهای رسمی فروشگاه این شائبه را به وجود آورده است که فروشگاه ما از مانکن زنده استفاده میکند، در صورتی که اینگونه نیست. ما بههیچوجه از مانکن زنده استفاده نکردیم.»
در نهایت نیز رئیس اداره نظارت بر اماکن عمومی پلیس خراسان رضوی از اقدام ضربتی در مواجهه با تخلف ویترین این فروشگاه پوشاک خبر داد. سرهنگ امیر حسینی، در این خصوص گفت: «در پی کسب اطلاعاتی مبنی بر این که تخلفی در ویترین یک فروشگاه پوشاک و مانکنهای این مغازه صورت گرفته بلافاصله هماهنگیهای لازم با مقام قضایی به عمل آمد و تیمهای پلیس نظارت بر اماکن عمومی پلیس خراسان رضوی در محل حاضر و اقدام قانونی به عمل آمد و دستور قضایی برای تحقیقات لازم درباره چگونگی ماجرا و پلمب مغاز صادر شده است.»