افزایش سه‌برابری بودجه حمایت از ورزش بانوان در دوره ششم مدیریت شهری مشهد شهردار مشهد مقدس: شهرداری و شورای شهر حامی ورزش بانوان است +فیلم انتصاب سرپرست شهرداری منطقه ۲ مشهد مقدس (۲۱ خرداد ۱۴۰۴) همدلی زوج‌های جوان مشهدی در پویش اطعام عید غدیر ۱۴۰۴ ۲ یادمان بزرگ شهدا در مشهد هم‌زمان با کنگره ۱۸ هزار شهید استان افتتاح خواهد شد اجرای عملیات تعریض خیابان خیام شمالی در مشهد (۲۱ خردادماه ۱۴۰۴) علت نقص فنی خط یک مترو مشهد چه بود؟ (۲۱ خرداد ۱۴۰۴) ویدئو | تحول ترافیکی بزرگراه پیامبر اعظم (ص) مشهد با ساخت ۶ پل جدید تا شاهنامه برگزاری جشنواره گل در باغ گل‌های مشهد (۲۳ خرداد ۱۴۰۴) رئیس کمیسیون خدمات شهری و محیط زیست شورای اسلامی شهر مشهد مقدس: اجرای پروژه‌های شهری منوط به پیوست زیست محیطی است برخورد قاطع شهرداری مشهد با ساخت‌وساز‌های غیرمجاز آغاز توزیع بلیت‌های رایگان استخر روباز بوستان ملت مشهد کنگره بزرگداشت ۱۸ هزار شهید بزرگترین رویداد فرهنگی در حوزه ایثار و شهادت خراسان رضوی است کیفیت هوای کلانشهر مشهد امروز ناسالم است (۲۱ خرداد ۱۴۰۴) شهردار مشهد مقدس: معراج شهدا، پیش از برگزاری کنگره بزرگداشت ۱۸ هزار شهید خراسان رضوی، به بهره‌برداری خواهد رسید + فیلم آماده‌باش سراسری برای مقابله با سیل احتمالی و وقوع آب‌گرفتگی در خراسان رضوی (۲۰ خرداد ۱۴۰۴) عضو شورای اسلامی شهر مشهد: پروژه‌های شهری بیش از هر زمان دیگری در حال بهره‌برداری هستند آماده‌باش ۶ هزار و ۵۰۰ نیروی خدمات شهری مشهد درپی صدور هشدار نارنجی هواشناسی خراسان رضوی (۲۰ خرداد ۱۴۰۴) احداث ۶ پل در بزرگراه پیامبراعظم(ص) مشهد، حدفاصل بزرگراه هاشمی‌رفسنجانی و شهرک صنعتی پیش‌بینی هوای مشهد و خراسان رضوی امروز (سه‌شنبه، ۲۰ خرداد ۱۴۰۴) | بارش‌های رگباری و احتمال وقوع صاعقه و تگرگ در مشهد
سرخط خبرها

رخ به رخ اساطیر خراسان با «دوازده رخ»

  • کد خبر: ۵۱۰۵۶
  • ۰۹ آذر ۱۳۹۹ - ۱۵:۵۰
رخ به رخ اساطیر خراسان با «دوازده رخ»
حدود ۲۵۰۰ سال پیش با حفر نخستین قنات واقعی، دشت وسیع و هموار گناباد به خاستگاه «تمدن قناتی» در جهان تبدیل شد
رجبعلی لباف خانیکی | شهرآرانیوز؛ حدود ۲۵۰۰ سال پیش با حفر نخستین قنات واقعی، دشت وسیع و هموار گناباد به خاستگاه «تمدن قناتی» در جهان تبدیل شد. لابد از همان زمان، آن دشت و کوه و دره‌های مشرف بر آن از قداست و توجهی خاص برخوردار شدند تا جایی که حدود هزار سال پیش هم فردوسی بزرگ همان دشت را آوردگاه ایرانیان و تورانیان در «جنگ دوازده رخ» قرار می‌دهد. سپس با پیروزی ایرانیان بر تورانیان، استقلال ایران زمین در آن دشت تضمین می‌شود. داستان دوازده رخ با ۲۴۵۵ بیت، یکی از طولانی‌ترین و شورانگیزترین داستان‌های شاهنامه فردوسی است. جنگ حماسی دوازده رخ به تلافی شکست ایرانیان از تورانیان در «جنگ پشن» و به دنبال آن اتفاق افتاد.

به روایت فردوسی جنگ دوازده رخ در دشتی وسیع واقع در دامنۀ «کوه سیاه» و حد فاصل «زیبد» و «کنابد» رخ داده است.
ز زیبد زمین تا کنابد سپاه
در و دشت ایشان کبود و سیاه
 
ماجرای جنگ دوازده رخ از این قرار بود که گودرز، سردار ایرانی، درصدد تلافی شکست ایرانیان در جنگ پشن برآمد و با مشارکت پهلوانان ایرانی، چون گرگین، گستهم، فریبرز، فرهاد، گیو، گزاره، هجیر و شاپور نیو در زیبد لشکر آراست و در اولین اقدام کوشید پیران ویسه، سردار تورانی، را به پیوستن به سپاه ایران ترغیب کند، اما پیران نپذیرفت و به کوه کنابد (گناباد) لشکر کشید.
چون گودرز از آمدن سپاه پیران به گناباد آگاه شد، به قصد جنگ با تورانیان آماده شد و در پهندشت گناباد، بین ایرانیان و تورانیان جنگ آغاز شد و تا ۷ روز به طور فرسایشی ادامه یافت. در این مدت، بیم و هراس و لاف و گزاف و رجزخوانی بر میدان جنگ حاکم بود و تنها جدال تن به تن بیژن ایرانی با هومان و نستهین تورانی بود که با پیروزی بیژن، شور و شعف در لشکرگاه ایرانیان انداخت و پیران و تورانیان را هراسان کرد. پیران پیشنهاد جنگ تن به تن داد. گودرز اگرچه آن پیشنهاد را نشانه ضعف تورانیان می‌پنداشت، آن را پذیرفت.
گودرز، فرمانده سپاه ایران، و پیران، فرمانده سپاه توران، پس از مشورت با سرداران خود، از هر سپاه دلاورانی برگزیدند تا دوبه دو با یکدیگر پیکار کنند. ۱۰ پهلوان ایرانی با ۱۰ پهلوان تورانی در بیابان گناباد به هم درآویختند که پیروزی همواره با ایرانیان بود. در یازدهمین نبرد، گودرز، سردار ایرانی، با پیران، سردار تورانی، پیکار کرد و بعد از جدالی سخت و مردانه، گودرز بر پیران چیره و درفش تورانیان سرنگون شد.
آخرین پهلوان ایرانی بیژن بود که در تعقیب لهاک و فرشیدورد تورانی در کنار جوی آبی با آن‌ها به نبرد پرداخت و آن ۲ را نیز کشت.
در پی پیروزی ایرانیان بر تورانیان، کیخسرو با فر و شکوه فراوان به آوردگاه گناباد آمد و سران سپاه ایران را ستود.
به زیبد ببد شاه یک هفته نیز
درم داد و دینار و هر گونه چیز
کیخسرو دستور داد جسد پیران را هم با مشک و کافور و قیر و گلاب اندودند و در دخمه‌ای به خاک سپردند، زیرا گرچه فرماندهی دشمن را به عهده داشت، شخصیتی خردمند، متعهد، آزاده و وفادار به مرز و بومش بود و کیخسرو او را محترم می‌شمرد.
رویداد اسطوره‌ای دوازده رخ در گناباد حماسه‌ای بود که از سویی به حفظ کیان ایرانیان انجامید و از سوی دیگر شفقت و جوانمردی را به بهترین شکل به نمایش گذاشت. این امر علاوه بر خصلت و ماهیت فردوسی بزرگ که همواره نیکویی‌ها را ستوده، از منش بومیان و ساکنان این دیار نیز ریشه گرفته است و گواه این واقعیت است که ساکنان کوه و دشت گناباد همواره حماسه ساز و پاسدار ارزش‌های پسندیده و مدافع مرز‌های ایران زمین بوده اند.
صحنه جنگ دوازده رخ عرصه به نمایش گذاشتن تدبیر، فداکاری، میهن دوستی و تقدیر از جوانمردی و شجاعت و فداکاری حتی نسبت به دشمن است. خاطره آن جنگ که درس‌های زیادی به بشریت می‌آموزد باید زنده نگه داشته شود. شاید یکی از راه‌های مناسب زنده نگهداشتن آن خاطره، نام گذاری برخی میدان‌ها و خیابان‌ها و کوچه‌ها به نام سرداران و پهلوانان ایرانی، دست کم در شهر و شهرستان گناباد باشد.
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->