رنـج فراموشی

سمیرا منشادی| تصورش هم وحشتناک است؛ روزی برسد که حتی اسم خودت را هم به یاد نیاوری. این واقعیت تلخی است که در چند دهه اخیر گریبانگیر خیلی ها شده است، قبل از آنکه گرد پیری روی شقیقه هایشان بنشیند. از آلزایمر صحبت می کنیم؛ یکی از بیماری های سخت قرن که متأسفانه هرروز بر تعداد قربانیانش افزوده می شود. بیماری ای که خیلی آرام و بی صدا به سراغمان می آید و معمولا هم حضورش با فراموشی های جزئی مانند اسم و آدرس اقوام و خویشان اعلام می شود و ظرف چندسال آن قدر پیشرفت می کند که حتی قادر به انجام کارهای ساده ای مانند غذاخوردن و لباس پوشیدن هم نیستیم.آلزایمر یکی از بیماری های پیشرونده زوال عقل است که سبب از دست رفتن حافظه و ایجاد اختلال در سایر کارکرد های مهم مغز می شود. آمارها نشان می دهند؛ این بیماری سومین عامل شیوع مرگ ومیر ناشی از ناتوانی در میان افراد بالای ٨٥ سال است که باید 65سالگی را سن معمول ابتلا به آن دانست. بیماری ای که اگر با علائم و نشانه های آن آشنا باشیم می توانیم سن درگیری با عوارض آن را تاحدی به تأخیر بیندازیم. 21سپتامبر، روزجهانی آلزایمر را فرصت مغتنمی دانستیم تا کمی دراین باره بیشتر باهم صحبت کنیم.

آلزایمر؛ درد بی درمان
در سال ١٩٠١، زنى به نام آگوستى به آسایشگاه روانی در فرانکفورت برده شد. آگوستى متوهم بود و قادر نبود حتی ابتدایی ترین جزئیات زندگی اش را به خاطر بیاورد. پزشک او آلویز آلزایمر نمی دانست چطور باید به او کمک کند. درنهایت هم نتوانست برای آگوستی کاری بکند و او مرد. آلویز بعد از کالبدشکافی متوجه پیچ‎خوردگی های عجیبی در مغز آگوستی شد که تا پیش از این مشابهش را هرگز ندیده بود.دانشمندان می گویند آگوستی یک قرن پیش با آگوستی های امروز هیچ فرقی ندارند، چون هیچ کس نمی تواند برای آن ها کاری بیشتر از آنچه آلویز آلزایمر انجام داد، یعنی مراقبت، انجام بدهد، بنابراین تاکید همچنان بر پیشگیری است و آلزایمر را واقعا باید درد بی درمان قرن حاضر دانست. در این بیماری و در نوع پیشرونده آن به قدری روند تخریب سلول های مغزی و کوچک شدن مغز سریع اتفاق می افتد که بیمار ظرف چند سال به یک کودک ناتوان تبدیل می شود.

عوامل مؤثر در بروز آلزایمر
عوامل مختلفی در ابتلا به آلزایمر مؤثر است که از آن جمله می توان به این موارد اشاره کرد.
فشارخون بالا
ابتلا به دیابت و چربی خون
داشتن افسردگی
تجربه استرس های شدید و شوک های روانی
کم کاری یا پرکاری تیروئید
ابتلا به بیماری های عفونی
بیهوشی های طولانی مدت پس از جراحی
سکته مغزی و تومورهای مغزی
تغذیه نامناسب در دوران کودکی
مصرف زیاد تنقلاتی مانند چیس و پفک

نشانه های هشداردهنده
دانستن اینکه آلزایمر چه علائمی دارد می تواند زنگ هشداری برای ما باشد تا روند ابتلا به آن را کندتر کنیم، بنابراین حواستان به این علائم باشد.
اختلال در عملکرد حافظه
مشکل در انجام کارهای معمول و روزمره
ضعف در بیان و گم کردن زمان و مکان
ضعف یا کاهش در قضاوت و تصمیم گیری
جابه جا گذاشتن اجسام
مشکل در تفکر و تغییر در حالت ها و رفتارها
تغییر در شخصیت و ازدست دادن انگیزه

ایجاد چالش های ذهنی جدید
محققان می گویند: کسانی که نمی خواهند به این بیماری مبتلا شوند افزون بر اینکه باید تغییری در سبک زندگی ماشینی شان ایجاد کنند، مغزشان را هم باید روزانه به چالش بکشند. برای این منظور هم باید تمرین های ویژه ای را در برنامه روزانه خود بگنجانند، مانند؛
گاهی با دست مخالف مسواک و شانه بزنند و بنویسند.
ساعت را به دست راستشان ببندند.
کلمات را وارونه بگویند.
از مسیرهای مختلفی به سر کار بروند.
پاتوقشان را هرازگاهی عوض کنند.
درباره باورهایشان با تردید فکر کنند.
جملات یک صفحه از کتاب را از آخر به اول بخوانند.
کار جدید و متفاوتی انجام بدهید مانند وصله کردن لباس یا تعمیر رادیو
گوشی تان را دائم همراه خود نبرید.
شعر حفظ کنید.
جایی امن عقب عقب راه بروید.
با افرادی که مدت هاست ندیده اید، تماس بگیرید.
رنگ بندی های جدیدی را در لباس هایتان امتحان کنید.
جدول حل کنید و نقاشی بکشید یا رنگ آمیزی کنید.

150 میلیون

تا 30سال آینده بیش از 150میلیون نفر در دنیا درگیر بیماری آلزایمر خواهند شد.

40.000.000

اکنون بیش از 40 میلیون نفر در سراسر جهان به بیماری آلزایمر مبتلا هستند.
این آمار برای کشورمان حدود 700هزار نفر است.

30 درصد

نرخ ابتلا به بیماری زوال عقل در شصت وپنج تا شصت ونه ساله ها 3درصد و در هشتادوپنج تا هشتادونه ساله ها ۳۰درصد است.

5 سال

تشخیص زودهنگام، 5سال ابتلا به آلزایمر را به تعویق می اندازد.

200 میلیارد

هزینه‎های مراقبت از بیماران آلزایمری در آمریکا سالیانه حدود ۲۰۰ میلیارد دلار برآورد شده است.

10

آلزایمر جزو 10علت شایع ناتوانی منجر به مرگ درجهان شناخته شده است.

80 درصد

احتمال ابتلا به زوال عقل در بانوانی که اوایل روز می خوابند و فعالیتی ندارند، 80 درصد بیشتر از دیگران است.

11:30

هر 11ساعت و 30دقیقه یک نفر در کشورمان به بیماری آلزایمر مبتلا می شود.

احتمال ابتلای زنان به آلزایمر بیشتر از مردان است. شاید به این علت باشد که میانگین طول عمر زنان بیش از مردان است.