زندگی به شرط سکه | حفظ مهریه حقوق خانم‌ها و آقایان در قانون جدید مهریه

لیلا جانقربان|شهرآرانیوز- از قدیم رسم بر این بود و البته فعلا هم هست! که خانواده‌ها براساس عرف و سطح اقتصادی دوطرف، مبلغی یا تعدادی سکه یا مقداری طلا یا ملک و املاک را برای مهریه تعیین می‌کردند و برعهده پسر بود که آن را به همسر خود پرداخت کند، اما این روزها خبرهایی از محدودکردن و تعیین کف و سقف برای این حق زنان به گوش می‌رسد که برای خانواده‌ها به‌ویژه زنان و مادران چندان خوشایند نیست، زیرا از نظر بسیاری از زنان مهریه ابزاری است که زن در صورت به‌هم‌خوردن زندگی مشترک، با دست خالی آن زندگی را ترک نکند. در همه زندگی‌ها این‌طور نیست که زن به‌صورت رسمی از دارایی مرد سهمی داشته باشد و در واقع اگر مهریه نباشد، زن پس از طلاق بدون هیچ پشتوانه‌ای مطلقه می‌شود.

مهریه با پشتوانه بیمه!

محبوبه از خانم‌هایی است که به‌دلیل پاره‌ای مشکلات از همسرش جدا شده و ۵۰۰ سکه مهریه او بوده است. وقتی درباره شرایط دریافت مهریه از او می‌پرسم، می‌گوید: الان نزدیک ۶ سال است که دنبال مهریه‌ام هستم. طبق قانون ۱۱۰ سکه را با شرایط به من پرداخت کردند، ولی الان با وجود اینکه هر ۲ ماه باید یک سکه از شوهر سابقم بگیرم، زیر بار نمی‌رود و هرسال برای سکه‌هایی که طلب دارم باید دادگاه‌کشی کنم و وکیل بگیرم. تازه درنهایت حق را به مرد می‌دهند و باز برایش زمان تعیین می‌کنند تا سکه‌ها را فراهم کند. هیچ ابزار فشاری هم این وسط وجود ندارد. به‌نظر من که قانون‌های ما را مردان به نفع مردان نوشته‌اند!

خانم هادی از دیگر افرادی است که درباره مهریه با من هم‌کلام می‌شود. او به‌تازگی ازدواج کرده و مهریه‌اش هم ۱۱۰ سکه طلا و زمینی هزارمتری اطراف طرقبه است. می‌گوید: به‌نظر من مردی که پای سند ازدواج می‌نشیند، باید خودش سبک و سنگین کند که از عهده مهریه برمی‌آید یا نه! وقتی امضا می‌کند باید پای کارش بایستد! 

مهدیه و عباس نیز زوجی هستند که زندگی روبه‌راهی دارند و به‌قول عباس حالاحالاها همسرش قصد به اجرا گذاشتن مهریه‌اش را ندارد. عباس درباره تغییر شرایط مهریه می‌گوید: شنیده‌ام می‌خواهند مهریه را نقد دریافت کنند. اگر یک سکه هم مهریه تعیین می‌کردند، من که شب عروسی نداشتم بدهم. باز هم مطمئنم این 114 سکه‌ای را هم که الان تعیین شده است، ندارم، اما چون خانواده‌ها اجبار کردند قبول کردم. اگر همسرم مهرش را بخواهد، ناچارم به زندان بروم! البته شنیده‌ام که الان دیگر به‌دلیل مهریه زندانی نمی‌کنند! راست است؟ اگر زندانی نمی‌کنند پس چطور آدم را مجبور به پرداخت می‌کنند؟!

مهدیه می‌گوید: به‌نظر من باید اموال مرد را همان روز طلاق بگیرند و به زن بدهند. اینکه ماهی یک سکه آن هم معلوم نیست بدهد یا نه اصلا خوب نیست! تازه خیلی وقت‌ها شده است که مردها سر لج‌بازی زن را طلاق نمی‌دهند و تا جایی که بتوانند اذیتش می‌کنند! این‌جور وقت‌ها تازه باید بگویی چند می‌گیری که طلاقم بدهی!

خانم صادقی که کارشناسی حقوق نیز دارد، درباره مهریه و قوانین جدید آن می‌گوید: گاهی فکر می‌کنم در مجلس شورای اسلامی نماینده خانم نداریم که قوانین تا به این اندازه به نفع آقایان است! راستش را بخواهید چون کمی از حقوق و قضا سر در می‌آورم، به شرط تأمین مهریه به‌وسیله پدرشوهرم پای سفره عقد نشستم. الان مطمئنم که مهریه‌ام بیمه است و اگر شوهرم نداشته باشد، پدرش مجبور است پرداخت کند!

آقای ضرابی که سن‌وسالی از او گذشته است، درباره مهریه نقد و تغییر شرایط پرداخت آن می‌گوید: با همین ۴۰۰ تا و ۵۰۰ تا سکه جرئت نمی‌کنیم دختر بدهیم، چه برسد به اینکه مهریه را بخواهند نقد هم بدهند! شاید شرایط مالی پسر را می‌سنجند و می‌گویند براساس دارایی‌ات مهریه تعیین کن! اگر این‌طوری شود که تا دری به تخته بخورد، مردها زن‌ها را طلاق می‌دهند. الان همین که مردها توان پرداخت مهریه ندارند باعث شده است که پای زندگی بمانند و پی الافی نروند. خودم مرد هستم و جنس خودم را خوب می‌شناسم، اگر اجبار نباشد، بعید می‌دانم زندگی‌ها به‌جایی برسد.

مجلس معضل پیچیده مهریه را حل می‌کند!

کاظم دلخوش سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس در این باره گفته که قرار است در قانون جدید مهریه احتمالا سقف و کف برای مهریه تعیین شود. و این هم به علت نوسانات بازار سکه، جامعه دچار تنش شده است؛ در قانون جدید مهریه حقوق خانم‌ها و آقایان هر دو باهم حفظ شود. در قانون جدید احتمال دارد سکه یا تعداد سکه تغییر کند و یا سقف و کف برای مهریه تعیین شود.

فاطمه قاسم‌پور، رئیس فراکسیون زنان مجلس، نیز دراین‌باره می‌گوید: موضوع مهریه از موضوع‌های مهمی است که در سال‌های گذشته تعدادی از مردان را درگیر زندان کرده، اما ‌جزو حقوق مهم و شرعی زنان است و باتوجه‌به این ۲ وجه، باید بازبینی شود.

ایجاد موازنه میان حقوق زن و مرد

این جلسات درحالی برگزار و تصمیماتی گرفته می‌شود که در شرایط فعلی هیچ محدودیتی در ثبت مهریه در دفترخانه‌ها وجود ندارد و چنان‌چه براساس آنچه گفته شد تصمیمی برای میزان مهریه براساس نقدشوندگی آن گرفته شود، درمانی بر پرونده‌هایی نیست که اکنون دامن‌گیر محاکم قضایی شده است، زیرا مهریه از قبل تعیین شده، شرعی و قانونی بوده و دِینی بر گردن مرد است.

سیدمهدی حجتی، عضو هیئت‌مدیره کانون وکلای دادگستری مرکز، نیز دراین‌باره می‌گوید: تاکنون کارشناسان حقوقی پیشنهادهای زیادی برای تغییر قوانین مربوط به امور مالی زوج‌ها و به‌ویژه مهریه ارائه کرده‌اند و ضروری است که یک‌بار برای همیشه با یک قانون جامع، مسئله مهریه در کشور سامان‌دهی شود. وقتی حقوق هر زوج در رابطه زوجیت مبتنی بر موازنه منطقی و با قدرتی برابر باشد، به‌طبع موضوع مهریه نیز به‌تدریج اهمیت خودش را از دست خواهد داد، زیرا زمانی که زنان بدانند در زندگی مشترک از حقوق مشابهی شبیه به مردان برخوردارند، به‌طبع دیگر مهریه کارکرد خود را به‌عنوان ابزار فشار بر روی مردان برای الزام آن‌ها به طلاق زوجه از دست خواهد داد و خانواده‌ها نیز بر تعیین مهریه‌های بالا در زمان انعقاد عقد نکاح پافشاری نمی‌کنند. بنابراین نظام حقوقی ما باید به‌دنبال ایجاد موازنه میان حقوق زن و مرد در همه شئون و شقوق حقوقی و قانونی باشد تا این موضوع برای همیشه حل‌وفصل شود.