قیمت امروز میوه و صیفی جات در مشهد (۲۸ خرداد ۱۴۰۴) | نوبرانه آلو در بازار موجود شد کاهش قیمت گوشت در یک هفته اخیر (۲۸ خرداد ۱۴۰۴) تهدید به بسته‌شدن تنگه هرمز، قیمت گاز اروپا را بالا برد (۲۸ خرداد ۱۴۰۴) فعالیت ۵۰ درصدی بانک‌های تهران در ۲۸ خرداد استاندار خراسان رضوی: منابع پایدار لازمه توسعه پایدار است همه مرز‌های زمینی کشور باز است (۲۷ خرداد ۱۴۰۴) معاملات در بازار سرمایه ایران تا یکشنبه (یکم تیر ۱۴۰۴) متوقف شد دستور استاندار خراسان رضوی برای صدور پروانه‌های صنایع محور غرب مشهد ظرف یک ماه آینده تداوم روند افت قیمت خودرو‌های داخلی (۲۷ خرداد ۱۴۰۴) + جدول بررسی قیمت امروز خودرو‌های خارجی و مونتاژی (۲۷ خرداد ۱۴۰۴) تداوم فعالیت‌های تجاری در مرز‌های پاکستان | واردات تمامی کالا‌ها به‌ویژه برنج از این مرز‌ها صورت می‌گیرد سخنگوی ستاد شرایط اضطراری خراسان رضوی: ارزاق، آرد نانوایی‌ها و سوخت در مشهد و استان به طور منظم توزیع می‌شود حمله رژیم صهیونیستی به ایران کدام ارز‌های جهانی را تهدید می‌کند؟ تأمین پایدار کالاهای اساسی در شهر‌های مسافرپذیر استقرار ۱۷ جایگاه سیار سوخت‌رسان در مناطق مختلف تهران (۲۷ خرداد ۱۴۰۴) اعلام نرخ طلا در مشهد (۲۷ خرداد ۱۴۰۴) | کاهش قیمت طلا آغاز فعالیت نانوایی‌های سیار طی روز‌های آینده تمدید مجدد لغو پرواز‌های داخلی و خارجی تا ۲ بامداد صبح چهارشنبه (۲۸ خرداد ۱۴۰۴) تشکیل قرارگاه مرکزی شهید سلامی برای توزیع گسترده کالاهای اساسی نحوه استرداد بلیت قطار اعلام شد (۲۷ خرداد ۱۴۰۴) + جزئیات فعالیت شعب کشیک بیمه برای پرداخت خسارات شخص ثالث (۲۷ خرداد ۱۴۰۴) دلار بازار آزاد امروز چند قیمت خورد؟ (۲۷ خرداد ۱۴۰۴) شعب بانک‌های سراسرکشور فعال هستند | خدمات ساتنا و پایا برقرار است (۲۷ خرداد ۱۴۰۴) افزایش عرضه گوشت تنظیم‌بازاری در فروشگاه‌های زنجیره‌ای (۲۷ خرداد ۱۴۰۴) تشکیل کارگروه‌های تنظیم بازار | تخلفات را از طریق ۱۳۵ و ۱۲۴ اعلام کنید با احتکارکنندگان کالا و اخلالگران نظام توزیع، برخورد قانونی می‌شود تولید و توزیع مستمر روغن خوراکی به صورت روزانه افزایش قیمت نفت به بیش از ۷۳ دلار (۲۷ خرداد ۱۴۰۴)
سرخط خبرها

ساختار شغلی معیوب

  • کد خبر: ۵۵۶۹۹
  • ۲۴ دی ۱۳۹۹ - ۱۲:۰۹
ساختار شغلی معیوب
عباس عبدی - رئیس انجمن صنفی روزنامه‌نگاران
به‌تازگی گزارشی دیدم که از وجود گرایش ایرانیان به فروشندگی و رانندگی اظهار تعجب کرده بود. براساس این گزارش، ایران ۳ برابر میانگین جهانی مغازه دارد یا گفته شده است که به‌نسبت ۱۲ برابر نیویورک، در تهران راننده مسافرکش داریم. اهمیت این خبر در چیست؟ این تفاوت از چیست؟ کار‌های فروشندگی و مسافرکشی پرزحمت هستند؛ پس چرا این همه علاقه به آن‌ها وجود دارد؟ ریشه این مشکل در ساختار اقتصادی است. فارغ از دقت آمار‌های گفته‌شده، تفاوت مهمی میان رانندگان و فروشندگان ایرانی با نیویورکی وجود دارد؛ بیشتر آنان در ایران کارکن مستقل هستند، درحالی‌که در آنجا بیشتر حقوق‌بگیرند. این تفاوت مهم است.

در سرشماری‌ها، یکی از متغیر‌هایی که درباره شغل افراد مطرح می‌شود، «وضعیت شغلی» آن‌هاست. منظور از وضعیت شغلی، نوع رابطه شغلی با کار است. یک گروه کارفرما هستند، یعنی مالک سرمایه و ابزار تولید هستند، دستمزد نمی‌گیرند، بلکه سود می‌برند و چند نفر نیز در استخدام دارند که به این افراد مزد می‌دهند. مثل کسی که مالک یک شرکت یا کارگاه است.
 
گروه دوم حقوق‌بگیران هستند که برای کارفرمایان کار می‌کنند و به‌ازای کار مزد می‌گیرند. این‌ها یا در بخش‌خصوصی هستند مثل کارگر یک کارخانه و کارمند یک شرکت یا در استخدام دولت و بخش‌عمومی هستند. در هر حال این‌ها از امکانات خاصی برخوردارند؛ مثل بیمه، مرخصی، بازنشستگی و... و در ساعات معینی کار می‌کنند. گروه بعدی کارکنان فامیلی هستند؛ مثل بسیاری از خانم‌ها که بافندگی می‌کنند یا فرزندانی که برای پدر خود کار می‌کنند و دستمزد تعریف‌شده‌ای نمی‌گیرند. گروه بعدی کارکنان مستقل هستند که خود به‌تن‌هایی صاحب‌کار خود هستند و دستمزدی نمی‌گیرند و دستمزدی هم نمی‌پردازند، بلکه درآمد شخصی دارند.

به‌میزانی که جامعه توسعه می‌یابد، از نسبت مشاغل کارکن فامیلی و کارکن مستقل کم می‌شود، اما در ایران میزان این دو وضعیت شغلی به‌دلایلی زیاد است. مهم‌تر از همه، نبود سرمایه‌گذاری‌های گسترده برای بخش‌های گوناگون اقتصادی است. در حقیقت باید به‌سمتی رفت که بیشتر شاغلان، رابطه شغلی خود را در قالب کارفرما یا دولت با حقوق‌بگیر تعریف کنند.
 
این وضعیت برای ثبات اجتماعی و بهره‌مندی از تأمین‌اجتماعی و آرامش‌فکری بسیار مهم و ضروری است. وقتی ساختار اقتصادی به‌گونه‌ای می‌شود که شغل‌های حقوق‌بگیری در دسترس نباشد، هرکس به‌دنبال راه‌اندازی کسب‌وکار فردی خواهد رفت که به صورت معمول، کم‌بازده نیز هستند. رانندگی و مسافرکشی یا دست‌فروشی و مشاغلی از این دست، راحت‌ترین انتخاب هستند. به‌علاوه اگر سطح دستمزد‌ها کافی نباشد، افراد برای تأمین درآمد اضافی به این نوع فعالیت‌ها به‌عنوان شغل دوم رو می‌آورند.

یکی از علل مهم افزایش جرم‌وجنایت، همین نوع ساختار شغلی است، زیرا نظارت اجتماعی در این وضعیت شغلی به‌نسبت کم است. هزینه انجام کار‌های خلاف برای یک کارمند دولت یا یک فرد حقوق‌بگیر در بخش‌خصوصی به‌نسبت بیشتر از کارکن مستقلی است که مجازات برای وضعیت شغلی او تأثیر تعیین‌کننده‌ای ندارد. اگر کسی که کارکن مستقل است به زندان برود و محکوم شود، پس از آزادی می‌تواند به‌راحتی همان کار را ادامه دهد، اما یک کارمند دولت یا فرد مستخدم در یک شرکت به‌راحتی نمی‌تواند به‌کار خود برگردد؛ بنابراین هزینه ارتکاب جرم و خلاف برای حقوق‌بگیران بیشتر می‌شود و از ارتکاب آن پرهیز می‌کنند.
 
اگر صفحات حوادث را بخوانیم، متوجه آثار رفتاری این تفاوت در وضعیت شغلی خواهیم شد. این یکی از مهم‌ترین معضلات ساختاری اشتغال در ایران است. اکنون بیش از ۴۵ درصد شاغلان کشور در وضعیت کارکن مستقل و کارکن فامیلی هستند. سیاست‌های اشتغالی و توسعه اقتصادی باید به‌گونه‌ای باشد که سهم حقوق‌بگیران را هرچه بیشتر کند. متأسفانه هر روز بیش از گذشته در این مسیر نادرست حرکت کرده‌ایم.
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->