در خارج استان بیشتر قدرشناس پیش‌کسوتان هستند

مرتضی اخوان - بسکتبالیستی که هندبالی شد؛ این بهترین تعبیر برای معرفی مردی است که به‌عنوان قاضی میدان هندبال حالا گرد پیری بر تنش نشسته است. مردی که بسکتبال را تا بالاترین سطح هم بازی، هم مربیگری و هم داوری کرد، اما دست آخر به سمت هندبال کشیده شد و بیشتر او را یک پیش‌کسوت داوری هندبال می‌شناسند. بیش از 20سال دبیر هیئت هندبال خراسان و تا همین سال گذشته عضو کمیته داوران فدراسیون هندبال بوده است. عبدا... کافی، میهمان این هفته «دوشنبه‌ها با موسپیدان قضاوت» از خاطرات قضاوت در میدان هندبال و از وضعیت داوری این رشته ورزشی در استان می‌گوید. از روزهای اوج‌گیری داوری استان تا افولی که این روزها همچون هندبال به جان داوری آن هم افتاده است.

به وقت تولد
سال 1323 در چهارراه شهدای مشهد به دنیا آمدم. علاقه من به ورزش در رشته‌های توپی بود. هندبال نسبت به فوتبال و بسکتبال و... رشته توپی جدیدتری بود. ابتدا در رشته بسکتبال فعالیت می‌کردم و در سطح آموزشگاه‌های کشور چندین قهرمانی به دست آوردم. بعد هم به سمت مربیگری و داوری بسکتبال رفتم.

دوران قضاوت
بعد از آنکه هندبال به کشور ما وارد شد، من به سمت هندبال رفتم و با مربیگری شروع کردم. هم‌زمان قضاوت هم انجام دادم و حدود 30سال داور هندبال بودم. در داوری هندبال مدرک بین‌المللی هم دارم و مسابقات بین‌المللی زیادی را هم قضاوت کردم. یادم می‌آید 2بار نتوانستم در کلاس‌های ارتقای داوری و گرفتن مدرک بین‌المللی شرکت کنم. دفعه اول قبل از انقلاب به کویت اعزام شدم تا در کلاس‌ها شرکت کنم، اما بعد فهمیدیم به اشتباه اسم ما در فهرست نیست و به همین دلیل نتوانستم مدرک داوری بین‌المللی بگیرم. دفعه دوم هم کلاس‌های بین‌المللی داوری هندبال در چین بود که می‌خواستم به آن کلاس‌ها اعزام شوم که مصادف شد با رحلت حضرت امام(ره) و نتوانستم به چین بروم؛ اما سال بعد توانستم همراه با سلیمانی، همکارم، اولین داوران ایرانی هندبال باشیم که مدرک داوری بین‌المللی می‌گیریم.

شغل در کنار قضاوت
معلم آموزش‌وپرورش بودم

مهم‌ترین قضاوت
دیدارهای داخلی فراوانی را قضاوت کردم و تقریبا تمام مسابقات مهم لیگ را سوت می‌زدم؛ اما شاید بتوان مهم‌ترین قضاوت‌هایم را قضاوت در بازی‌های بین‌المللی ترکیه و چین بدانم.

بزرگ‌ترین اشتباه در قضاوت
خاطرم نمی‌آید اشتباهی داشته باشم که باعث جنجال شده باشد. زمان ما بازیکنان با داوران همراهی می‌‌کردند و معمولا سر بازی‌هایی که من بودم، مشکلی پیش نمی‌آمد.

بهترین داور تاریخ مشهد
داوران خوب زیادی داریم، اما می‌توانم از مرحوم جاهدی و سلیمانی یاد کنم. هر 2 از داوران برجسته هندبال ما بودند که متأسفانه به رحمت خدا رفته‌اند.

تفاوت داوری دیروز و امروز
داوری هندبال آن اوایل خشونت زیادی داشت، اما رفته رفته با قوانین جدید تلاش شد تا جلو این خشونت‌ها گرفته شود. شاید بتوان این را مهم‌ترین عامل تغییر در داوری‌های امروز هندبال در قیاس با دیروز بدانیم. نمی‌توان گفت داوری‌ها سختگیرانه‌تر شده است، بلکه داور‌ها با قوانین جدید دستشان برای جلوگیری از بروز خشونت بازتر است.

حال و روز داوری امروز خراسان
ما در گذشته داورهای خوبی در سطح کشور داشتیم، اما متأسفانه با اداره هیئت استان به‌صورت سرپرستی که چند سالی رقم خورد، وضعیت داوری ما کمی افول پیدا کرد؛ به نحوی که چند سالی می‌شود یک تیم داوری خوب از خراسان در لیگ برتر نداریم؛ اما امیدوارم با تلاش‌هایی که در چند وقت اخیر صورت گرفته است، دوباره وضعیت داوری خراسان در رشته هندبال بهبود پیدا کند.

عایدی از سفره هندبال
در فوتبال شاید مسائل مالی عایدی از حضور در آن رشته باشد، اما در باقی رشته‌ها این‌طور نیست و بیشتر عشق است که برای ما وجود داشته و مانده است. هیچ‌گاه داوری تأمین‌کننده زندگی من نبوده است. داوری هندبال از حیث عشق و علاقه من را اشباع کرده است و از این بابت خوش‌حالم.

درددل آخر
در فدراسیون بیشتر از هیئت استان، از تجربیات من به‌عنوان پیش‌کسوت داوری استفاده می‌شود. قدرشناسی که در سطح کشور از من انجام می‌شود، در داخل استان وجود ندارد.