گروه سیاست | شهرآرانیوز؛ دولت ترامپ در آخرین روزهای کاری خود هم، دست از خصومت با مردم ایران برنداشته و با افزودن اسامی و نهادهای جدید به لیست سیاه تحریمها و همچنین افزودن برچسبهای متعدد به تحریمهای پیشین، همچنان درصدد ضربهزدن به منافع ملی کشورمان است.
شنبه ۲۷دیماه، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، در بیانیهای با مطرحکردن ادعاهایی علیه ایران، گفت: «برنامه هستهای، موشکهای بالستیک و برنامههای نظامی ایران، تهدید مداومی برای امنیت جهان ایجاد میکند. درراستای پرداختن به این تهدیدها، گستره تحریمهای وزارت امور خارجه بر فلزات ایران را افزایش میدهم.
امروز، وزارت امور خارجه ۱۵فلز ویژه را که در ارتباط با برنامه هستهای، نظامی و موشکهای بالستیک از آن استفاده میشود، مشخص میکند. کسانی که دانسته چنین موادی را به ایران انتقال دهند، طبق بند۱۲۴۵ مقررات آزادی و مقابله با عدم اشاعه تسلیحات هستهای ایران، شایسته تحریم هستند.»
وزارت خزانه داری دولت دونالد ترامپ نیز روز جمعه، ۲۶دی، افراد و شرکتهای جدیدی را از چین، هنگکنگ، امارات و ایران با ادعای نقض تحریمهای کشتی رانی جمهوری اسلامی به لیست سیاه خود اضافه کرد و پومپئو نیز اعلام کرد این کشور هشت شرکت و دو فرد را بهدلیل همکاری با شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی تحریم کرده است.
درمیان افراد تحریمشده نام محمدرضا خیابانیمدرس، رئیس شرکت کشتی رانی جمهوری اسلامی، و حمیدرضا عظیمیان، مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه، دیده میشود. همچنین روز چهارشنبه ۲۴دی، دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت دارایی آمریکا (اوفک) با هدف قراردادن دو سازمان تحت امر رهبر معظم انقلاب، رؤسا و مجموعههای ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و آستان قدس رضوی را تحریم کرد. ازجمله افرادی که در اطلاعیه وزارت دارایی آمریکا از آنان نام برده شده است، حجتالاسلام احمد مروی، تولیت آستان قدس رضوی، و همچنین محمد مخبر، رئیس ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، هستند که به فهرست تحریمهای آمریکا اضافه شده اند.
واکنشهای داخلی و خارجی به تحریمهای اخیر آمریکا
تحریمهای اخیر آمریکای ترامپ علیه ایران بهویژه در موضوع تحریم آستان قدس رضوی، با واکنشهای بسیاری در داخل و خارج از کشور همراه شده است. محمود واعظی، رئیسدفتر رئیس جمهور، در حساب کاربری خود در توئیتر دراینباره نوشت: «تحریمهای اخیر آمریکا اگرچه کارکردی جز نمایش ندارد، نشانه دیگری برای اثبات شرارت دولت جنایتکار ترامپ است؛ دولت ورشکستهای که در آخرین روزهای استقرار هم نمیتواند ضدیت با ایرانیان را کنار بگذارد.
حیرتانگیز اینکه بهرغم این همه دشمنی وقیحانه، مدعیاند کنار ملت ایران ایستادهاند!» مجلس اعلای شیعیان لبنان نیز ضمن محکومکردن اقدام اخیر آمریکا در قراردادن نام آستان قدس رضوی در لیست تروریستی اعلام کرد: «این اقدام خطرناک و بی سابقه که مقدسات دینی را هدف قرار داده است، احساسات مسلمانان را برمیانگیزد و نقض قوانین و عرفهای بینالمللی و ارزشهای دینی و فرهنگی به شمار میرود.» مجلس اعلای شیعیان لبنان در ادامه از دولت آمریکا خواست که این اقدام غیرقانونی و غیراخلاقی را لغو کند. این مجلس همچنین از سازمان یونسکو درخواست کرد که اقدام دولت آمریکا در تحریم آستان قدس رضوی را محکوم کند.
جنبش امل نیز در بیانیهای، اقدام آمریکا در قراردادن نام آستان قدس رضوی را محکوم و تأکید کرد: «این اقدام یک اقدام خصمانه و خطرناک و بیسابقه علیه تمام ادیان آسمانی است و تنها مسلمانان را هدف قرار نداده است؛ بنابراین تمام امتها باید با آن مخالفت کنند، زیرا این گام دولت آمریکا توهین به تمام عقاید دینی و نقض قوانین و ارزشهای انسانی به شمار میرود.» پیش از این نیز حزبا... لبنان در بیانیهای تأکید کرده بود: «به نظر میرسد با نزدیکشدن به پایان دوره ریاستجمهوری ترامپ، میزان جنون و نفرت در وزیر خارجه آمریکا به شکل چشمگیری افزایش یافته است و نفرت آشکار خود را در بیشاز یک جهت پراکنده میکند.
قراردادن نام حرم مطهر رضوی و تولیت محترم آن، شیخ احمد مروی، در فهرست تروریسم و تحریمهای آمریکا اقدامی کاملا بیسابقه است. حرم رضوی یک مکان و عبادتگاه مقدس است که میلیونها مسلمان آن را زیارت میکنند و جایگاه ویژهای از نظر معنوی و اعتقادی در بین مسلمانان دارد. این اقدام احمقانه، توهین به اسلام واقعی، ارزشهای معنوی و ادیان الهی و گامی است که با عبور از سیاست و اختلافات سیاسی، کار را به اعلام جنگ صریح با ادیان و اعتقادات دینی کشانده است. این بیانگر سطح زوال اخلاقی و فکری وزارت امور خارجه و هیئت حاکمه آمریکاست.»
چرایی کثرت تحریمها در روزهای پایانی
تحریمهای روزهای گذشته، آخرین دور از تحریمهای آمریکای ترامپ در فاصله چندروز مانده به پایان ریاستجمهوری اوست و به نظر میرسد تحریمهای جدیدی که در روزهای آخر دولت ترامپ وضع میشود، تنها تلاشی برای انکار شکست برنامه فشار حداکثری است.
دولت ترامپ در چهار سال گذشته، از همه گزینههای خود برای اعمال فشار بر تهران و با هدف آنچه سیاستمداران آمریکایی ادعا میکردند یعنی تغییر رفتار جمهوری اسلامی، استفاده کرده است، اما اقتصاد ایران بعد از بیرونآمدن از شوک ماههای اولیه توانست در مسیر احیا و بازیابی خود حرکت کند. بااینحال آمریکا همچنان به اعمال تحریمها علیه ایران و کسانی که تحریمها را دور میزنند، ادامه میدهد. اعتیاد دولت ترامپ به تحریم باوجود فشارهای انکارناشدنی بر مردم ایران، عملا دستاورد قابل اعتنایی برای آمریکا به همراه نداشته است.
نکته مهمتر اینکه افراط در استفاده از این ابزار، عملا آن را از کارایی انداخته است. ایران طی سالهای اخیر، نهتنها دچار فروپاشی نشد، که حتی توانست با تکیه بر ظرفیتهای داخلی بخشهای مغفولمانده اقتصاد خود را احیا کند. تحریم باوجود هزینههای غیرقابلانکاری که برای ایران داشت، تجربه ذیقیمتی دراختیار نظام تصمیم سازی جمهوری اسلامی قرار داد. طبیعتا در شرایط تحریم و فشار، هر کشوری از سازوکارهای مقاومت برای تأمین منافع ملی و تثبیت هویت سیاسی خود بهره میگیرد.
نکته دیگری که میتوان درباره چرایی تحریمهای جدید آمریکای ترامپ گفت، این است که با پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، دوره جدیدی درحال شکلگیری است و او بهنوعی بهدنبال احیای میراث دولت اوباما و گسست از دوره ترامپ است. رضا نصری، حقوقدان بینالمللی، دراینباره به ایرنا گفت: «در برجام تأکید شده است که طرف مقابل نمیتواند همان تحریمهای هستهای را با برچسبهای دیگری بازگرداند، اما اقدام دولت ترامپ در تغییر برچسب تحریمها بیش از اینکه تأثیر حقوقی داشته باشد، یعنی بیش از اینکه مقابل دولت بایدن مانع حقوقی ایجاد کند، تأثیر سیاسی دارد. به بیان دیگر، دولت ترامپ، تحریمهای اخیر را به ایندلیل با برچسب «تروریسم» وضع کرد که دولت بایدن نتواند بدون هزینه سیاسی و حیثیتی در صحنه سیاست داخلی واشینگتن، آنها را ملغا کند.»