رئیس جمهوری جدید آمریکا در عمل آیا سیاستی متفاوت با ترامپ در پیش می‌گیرد؟
بازگشت آمریکا به برجام و ترمیم بی‌اعتمادی‌های گذشته در شرایط امروز بسیار دشوار خواهد بود و تنها یکی از علل این دشواری‌ها، اختلاف نظر مقامات دو کشور آمریکا و ایران و دیگر طرفین برجام درباره آینده برجام و تأثیر مثبت این توافق است.
گروه سیاست | شهرآرانیوز؛ پس از جنجال‌آفرینی‌های بی‌سرانجام دونالد ترامپ، سرانجام جو بایدن وارد کاخ سفید شد و دست‌کم برای چهار سال آینده، زمام امور در قوه مجریه ایالات متحده آمریکا را در دست گرفت. حال پرسش این است که آیا بایدن در دیگر حوزه‌ها ازجمله سیاست خارجی و مسئله برجام نیز اهتمام دارد که شرایط را به وضعیت پیشاترامپ بازگرداند و اشتباهات چهار سال گذشته کشورش را جبران کند؟
حتی با قبول این پیش‌فرض که او چنین تصمیمی داشته باشد، بازگشت آمریکا به برجام و ترمیم بی‌اعتمادی‌های گذشته در شرایط امروز بسیار دشوار خواهد بود و تنها یکی از علل این دشواری‌ها، اختلاف نظر مقامات دو کشور آمریکا و ایران و دیگر طرفین برجام درباره آینده برجام و تأثیر مثبت این توافق است.
پیام‌های متناقض از آمریکا و اروپا
جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید، ساعاتی پس از آغاز‌به‌کار رسمی دولت جدید آمریکا در اولین کنفرانس خبری خود اعلام کرد که رئیس‌جمهور کشورش در اولین تماس‌های تلفنی خود با سران خارجی، شامل متحدان نزدیک واشینگتن درباره بازگشت مشروط آمریکا به توافق هسته‌ای با ایران رایزنی خواهد کرد. جنت یلن، گزینه پیشنهادی وزارت خزانه‌داری آمریکا در دولت بایدن نیز درباره سیاست‌های این دولت درباره برجام در جلسه بررسی صلاحیتش در سنا گفت: «دولت بایدن متعهد به اطمینان‌یافتن از این است که ایران اقدامات مناسبی در‌راستای از‌سرگیری پایبندی‌اش انجام دهد.
ایران تنها در‌صورتی از لغو تحریم‌ها تحت برجام بهره‌مند خواهد شد که به محدودیت‌های هسته‌ای‌اش پایبند باشد.» او همچنین درباره آینده برخی تحریم‌ها در دولت بایدن گفت: «دولت به حفظ و اعمال تحریم‌ها بر نهاد‌های ایرانی که مرتکب تضییع حقوق بشر می‌شوند و ارزیابی ابزار‌ها برای مبارزه با دولت‌های حامی تروریسم ادامه خواهد داد، به‌ویژه آنکه رئیس جمهور بایدن، متعهد به همکاری با متحدان و شرکایمان برای مقابله با فعالیت‌های ثبات‌زدای ایران در منطقه ازجمله حمایت از نیرو‌های نیابتی‌اش است.»
موضع اروپا چگونه است؟
به‌جز اختلاف نظرات موجود در آمریکا مبنی‌بر چگونگی و زمان بازگشت این کشور به برجام، نحوه موضع‌گیری و نقش‌آفرینی دولت‌های اروپایی نیز در این زمینه حائز اهمیت است؛ زیرا بایدن برخلاف ترامپ به همکاری با شرکای بین‌المللی‌اش اصرار دارد. در تازه‌ترین اظهار نظر مقامات اروپایی دراین زمینه، وزارت امور خارجه فرانسه پس از دیدار اخیر ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه این کشور، با عبدا... بن زاید، وزیر امور خارجه امارات متحده عربی، بیانیه‌ای را صادر کرده که در آن لودریان گفته است که ایران باید فورا به‌منظور حفظ ثبات منطقه و اجتناب از بحران‌های جدی در‌زمینه اشاعه تسلیحات هسته‌ای، رعایت کامل تعهدات هسته‌ای خود تحت برجام را از سر بگیرد. با این‌حال برخی دیگر از سیاست‌مداران غربی نظر دیگری در این زمینه دارند.
کاترین اشتون، مسئول پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا، و چاک هیگل، وزیر دفاع پیشین آمریکا، روز پنجشنبه ۲ بهمن، در یادداشتی با عنوان «چگونه توافق هسته‌ای ایران را احیا کنیم» نوشتند: «بازگشت ساده به توافق برجام عملی نیست. این استدلال که آمریکا باید از فشار حداکثری به‌عنوان اهرم فشاری برای به‌دست‌آوردن امتیاز‌های بیشتر از ایران بر سر موشک، رفتار منطقه‌ای استفاده کند، استدلالی معیوب است. ایران پس از چشیدن پیروزی دربرابر اقدامات ترامپ، دیگر تسلیم فشار حداکثری بیشتر نخواهد شد. مذاکره برای توافق جدید، نیازمند زمان و اعتماد است که حال هر‌دو آن‌ها غایبند. تنها گزینه عملی که باید فوری انجام گیرد، بازگشت کامل آمریکا به برجام و تعهد یک‌جانبه هر دو طرف برای پایبندی کامل درپی اجرای کامل تعهدات است.»
صدا‌های متکثر از ایران
خروج ترامپ از کاخ سفید و آغاز به‌کار بایدن در آمریکا با واکنش‌های بسیاری در ایران همراه شده است و بسیاری از سیاست‌مداران ایرانی به نوعی دیپلماسی توئیتری روی آورده‌اند. در یکی از نخستین واکنش‌ها در این زمینه، وزیر خارجه کشورمان در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: «ترامپ، پمپئو و هم‌پالکی‌هایشان با بدنامی به زباله دان تاریخ سقوط کردند، شاید نفرات جدید در واشینگتن درس گرفته باشند.»
محمدجواد ظریف همچنین در توئیت دیگری با توجه‌به انفجار‌های اخیر در عراق نوشت: «از بمب گذاری‌های تروریستی در بغداد گرفته تا چکمه‌لیسی نتانیاهو - البته یک چکمه جدید برای فرد جدید - همگی دارای یک هدف هستند: به دام‌انداختن یک رئیس‌جمهور دیگر آمریکا برای هزینه‌کردن خون و خزانه ایالات متحده برای مقابله با ایران.» حسین امیرعبداللهیان، مشاور امور بین‌المللی رئیس مجلس نیز در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «ترامپ چهره تروریسم دولتی آشکار کاخ سفید رفت و بایدن-هریس آمدند. اکنون برجام فقط یک نام است. تغییر رفتار خصمانه تاریخی آمریکا و برداشتن تحریم‌های ظالمانه، مهم‌ترین موضوع است. ملاک برای مردم بزرگ ایران رفتار عملی مستأجران جدید کاخ سفید است.»
همچنین محمدرضا عارف، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، در رشته توئیتی نوشت: «بایدن باید با برداشتن تحریم‌های تحمیلی و غیرقانونی، جبران خسارات و بازگشت بدون شرط به برجام، اثبات نمایند جنایات ترامپ استثنا بوده و تغییر جدی در رأی و نظر دولتمردان آمریکا به وجود آمده است.» با این حال، برخی از مقامات جمهوری اسلامی ایران، نظر دیگری درباره آینده مذاکرات احتمالی با آمریکای بایدن دارند.
ازجمله سیدابراهیم رئیسی، رئیس دستگاه قضا، در جلسه شورای اداری استان سمنان، «قوی‌شدن» را راه حل اصلی حل مشکلات کشور دانست و گفت: «آن‌ها که احساس می‌کنند مشکلات کشور با مذاکره حل می‌شود اشتباه می‌کنند. هرجا که ما با قوت در آن عرصه کار کردیم، دشمن را به عقب رانده و مأیوس کرده‌ایم. امروز خود تحلیلگران آمریکایی اذعان دارند که فشار حداکثری علیه ایران با مقاومت حداکثری روبه‌رو شده و به شکست انجامیده است. آنچه می‌تواند آمریکا و اروپایی‌ها را ناامید و تحریم‌ها را خنثی کند، اجرای دقیق قانون مجلس و نصب‌العین قرار دادن فرمایشات راهبردی مقام معظم رهبری در روز نوزدهم دی‌ماه است.»
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
