سال ۱۴۰۰؛ سال بیم و امید مردم ایران
حمیدرضا موحدی زاده - نایب رییس شورای اسلامی شهر مشهد
روز‌های پایانی سال ۱۳۹۹ را درحالی سپری می‌کنیم که هنوز سایه ترس و نگرانی از بیماری همه‌گیر کووید ۱۹ و گرانی‌های طاقت‌فرسا و افسارگسیخته بر سر جامعه، کشور و شهر ما سنگینی می‌کند. بیکاری و بی‌عدالتی هم سال‌هاست تن و روح رنجور ملت ایران را آزار داده است. گره کار کجاست؟ آیا کشور ثروتمند و متنوع ما مانند دیگر کشور‌های توسعه‌یافته یا درحال‌توسعه راه برون‌رفتی از این همه تحریم‌های ظالمانه، فشار اقتصادی و گرانی کالا و خدمات و کاهش ارزش پول ملی، در پیش دارد یا آن را می‌شناسد؟ آن‌ها چه راهی رفته اند که ما نرفته‌ایم؟ تحقیقات فراوانی در باب رمز و راز توسعه کشورها، رفاه و آبادانی سرزمین و مردمان ساکنش خبر از این می‌دهد که مدیران و گردانندگان کشور باید قادر باشند منابع مادی و معنوی مملکتشان را شناسایی و برای ایجاد ارزش افزوده و تولید ثروت، رفاه و قدرت مشروع مردم خویش، آن را مدیریت کنند.
حلقه مفقوده و پنهان‌شده توسعه متوازن و پایدار در شیوه اداره بهتر کشور و شهرها، مدیریت منابع انسانی، سرمایه‌ای، معنوی و فیزیکی است. این شیوه مدیریت نه در تقابل با دنیا و منافع دیگران، بلکه در تعامل بردبرد و چندجانبه با دیگر کشورها و ملت‌ها راه پیشرفت، دموکراسی و رفاه را به سوی آینده بهتر و انسانی‌تر باز کرده است. امید است سال ۱۴۰۰ سال بازگشت به خواست اکثریت مردم، کاهش رنج و فشار اقتصادی شهروندان و اولویت پیداکردن منافع و امنیت ملی ایران نسبت به دیگر کشورها و مسائل بیرون از مرز‌ها باشد.
سال ۱۴۰۰ می‌تواند سال بیم و امید در روزگار سخت و بی‌پناه مردم، سرزمین و کشور عزیز ما باشد. فرصت‌ها و تهدید‌ها در محیط خارجی خود را به‌وضوح نشان داده‌اند. قوت‌ها و ضعف‌ها در محیط داخلی کاملا عیان و پیدا شده‌اند. ماتریس سوآت (SWOT) راهبرد مناسب‌تر را به کارشناسان، دل‌سوزان و رؤسای کشور نشان می‌دهد و اگر عزم، برنامه و اراده‌ای نیرومند بر قبول و اجرای دقیق و پیوسته آن وجود نداشته باشد، چه بسا روزگار سخت و بیمناک‌تری در انتظار ما و مردم رنج‌دیده و صبور ایران باشد. چنین مباد انشاءا...
فرصت‌های پیش روی شهر و کشور ما
بازگشت آمریکا و دولت بایدن به توافق بین‌المللی برجام
اگر مسئولان عالی آمریکا و ایران نتوانند در میانه این تحول جهانی و منطقه‌ای راه‌حلی عملی برای کاهش تنش‌ها، تحریم‌ها و بازگشت سرمایه‌گذاری و جریان تبادلات ارزی به ایران را چاره‌اندیشی کنند، خواسته یا ناخواسته این سال‌ها و فرصت‌ها نیز می‌گذرد و گره‌های فروبسته روابط کشور عزیز ما با همسایگان و دنیای غرب و توسعه‌یافته همچنان بسته و پیچیده‌تر خواهد شد و بالعکس، تعهد ۲ طرف به برجام فرصتی تاریخی را برای حل و فصل مناقشات ۲ کشور به نفع ۲ ملت آمریکا و ایران خلق خواهد کرد.
برگزاری انتخابات شورا‌های ششم در بهار ۱۴۰۰
تجربه موفق و پیش‌برنده شورای کلان‌شهر‌های ایران در دوره پنجم و به‌خصوص شهر مشهد اثبات می‌کند که شورا‌های کارآمد و مردمی شورا‌هایی هستند که توأمان از متخصصان و مدیران شهری که دارای پایگاه اجتماعی گسترده و قوی نیز هستند، استفاده کرده‌اند. آن‌ها می‌توانند انرژی نهان جامعه و شهر را آزاد کنند و با افزایش سطح مشارکت شهروندان و سازندگان شهر در انتخابات و اداره شهرها زمینه افزایش احساس تعلق خاطر به شهر، پیشرفت و افزایش رفاه و خدمات‌شهری را بیشتر از گذشته فراهم کنند. هر عاملی که این ۲ متغیر تأثیرگذار را نادیده بگیرد، خواسته یا ناخواسته در درازمدت علیه خود و منافع شهر و مردم خود گام برداشته است.
برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم در بهار ۱۴۰۰
رئیس‌جمهور سال ۱۴۰۰ نیز باید شخصیتی کارآزموده، صادق و سرشار از دانش و تجربه مدیریتی داشته باشد و دارای قدرت شناخت روابط بین‌الملل و برآمده از یک انتخابات پرشور، رقابتی، سالم، امن، قانونمند و با مشارکت و رقابت حداکثری بین کاندیدا‌های معرفی‌شده از سوی احزاب و ۲ جریان اصلی کشور شامل اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان باشد. رئیس‌جمهور منتخب باید دارای رأی اکثریت جامعه و قوی باشد تا بتواند همه اقشار جامعه را نمایندگی کند و سازوکار برون‌رفت کشور ما را از طریق به‌کارگیری متخصصان، دانشگاهیان و مدیران مجرب و امتحان پس‌داده از انبوه مشکلات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و بین‌المللی فراهم کند. هر فرد و جریانی که راه مشارکت و رقابت سازنده و پیش‌برنده را مسدود کند، نه‌تن‌ها به کشور و مردم خویش خدمت نکرده است، بلکه در نگاه حاضران و آیندگان شائبه خیانت و ندانم‌کاری را تداعی خواهد کرد.
تهدید‌های پیش روی شهر و کشور ما
گشوده‌نشدن گره روابط ایران با غرب، اروپا و همسایگان
تجربه کشورها در قرن بیستم و ۲ دهه اخیر قرن بیست‌ویکم نشان می‌دهد دولت‌هایی که از هنر دیپلماسی فعال بین‌المللی، شهری و دوسویه و ارتباط متقابل با دیگر کشورها بهره نبرده‌اند، جریان و چرخه سرمایه‌گذاری، تولید، صادرات و اشتغال را که جهانی شده است، به ضرر و علیه منافع و امنیت خویش تبدیل کرده‌اند. این تهدید همچنان می‌تواند بر اقتصاد و سیاست داخلی و خارجی کشور ما سایه افکند و موجبات انباشت مطالبات تحقق‌نیافته و درنتیجه بروز آشوب‌ها و اعتراضات گسترده را در شهرها و مرز‌ها زمینه‌سازی کند و دامن بزند.
گسست نسلی، درک نامشترک و تضعیف روحیه عمومی مردم
با گذشت بیش از ۴۲ سال از پیروزی انقلاب اسلامی ایران نسل‌های اول، دوم و سوم انقلاب گفتمان‌های متفاوتی پیدا کرده‌اند. نسل جوان، زنان و مردان بی‌شماری ظهور کرده‌اند که تحقق آرمان‌های اولیه انقلاب «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» را موفق ارزیابی نمی‌کنند و درک نامشترک، گسست و فاصله معناداری بین نسل‌های گذشته و حاضر اتفاق افتاده است. خطر رجعت به گذشته در بین بخش‌های مختلف جامعه که حوادث، دلایل و علل بروز مردمی‌ترین انقلاب اسلامی ایران را در ربع پایانی قرن بیستم به چشم خود ندیده‌اند، همچنان وجود داشته و رو به گسترش است و این متغیر دخالت‌کننده و عامل تأثیرگذار می‌تواند به تضعیف و تخریب باور‌ها و روحیه عمومی مردم ایران منجر شود.
تضعیف پایه‌های جمهوریت و تکرار تجربه شکست‌خورده یکپارچه‌سازی قدرت
شاید بتوان گفت بزرگ‌ترین دستاورد انقلاب اسلامی ایران ارائه مدل نظام جمهوری اسلامی باشد که سازگاری بین ارزش‌های دموکراسی و جمهوریت با اسلامیت نظام است. جریان‌های قدرت و ایدئولوژیک تلاش کرده‌اند که به رأی مردم اصالت داده نشود تا آن‌ها بدون رأی اکثریت، مشروعیت خودساخته خویش را از آسمان دریافت و به حکوت اسلامی تبدیل کنند و این تهدید و خطر بالقوه وجود دارد که درنهایت به کنارزدن اسلامیت نظام نیز منتهی می‌شود و سکولاریزم را در جامعه مستقر خواهد کرد.
در ۸ سال دولت موسوم به مهر و عدالت‌ورزی همه قوای کشور در دست یک جریان سیاسی قرار گرفت. خود و دیگران و اکثریت مردم ایران دیدند چگونه کشور بر اثر ماجراجویی و جهل مدیریت و دیپلماسی تا پرتگاه سقوط پیش رفت و اگر فرد یا جریانی دوباره تلاش کند که قدرت یکپارچه شود، خواسته یا ناخواسته نظام و کشور را در بن‌بست توسعه‌نیافتگی و مسیر بدون بازگشت قرار خواهد داد.
نقاط قوت جامعه و کشور ما و کانون تمرکز آن
منابع انسانی کارآمد و اثربخش تربیت‌شده در دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقات علمی، سازمان‌ها، صنایع، خدمات الکترونیک و بازار کار و فعالیت از نقاط قوت کشور پهناور و متنوع ماست و سرمایه‌گذاری، میدان‌دادن به آن‌ها، سهیم‌کردن جوانان متعهد به پیشرفت ایران در مراکز قدرت و تصمیم‌گیری، می‌تواند آن را به سرمایه اجتماعی مستمر و پایدار تبدیل کند و ظرفیت‌سازی برای گره‌گشایی از موانع رشد و توسعه و غلبه بر مسائل و مشکلات انباشته‌شده از کارکرد‌های آن باشد. تحقیقات علمی و پژوهشی در کشور‌های توسعه‌یافته و سازمان‌های پیشرفته و موفق نشان می‌دهد درصورتی‌که منابع انسانی، مادی و معنوی جامعه در محور توسعه سرزمین و جامعه قرار گیرد، جامعه و حکومت را قادر می‌سازد تا با چند برنامه هوشمند دیگر منابع را به کار گیرد و با مدیریت علمی و کاربردی بهره‌وری و تولید کار، ثروت و رفاه را به ارمغان آورد.
وجود هزاران نهاد اجتماعی و مدنی، «ان‌جی‌او» ها، تشکل‌های مردم‌نهاد، احزاب سیاسی و به‌ویژه برخورداری از نهاد عظیم شورا‌های شهر و روستا از دیگر نقاط قوت نظام، جامعه و دولت محسوب می‌شود. پارلمان‌های شهری بهترین ساختار و ظرفیت حاکمیت برای کوچک‌سازی دولت، برون‌سپاری و واگذاری امور به مردم و نمایندگان منتخب آن‌هاست. عضویت بیش از ۱۲۰ هزار نفر در شورا‌های شهر و روستا گسترده‌ترین نهاد اجتماعی و نظارت مردمی بر ۱۸۰۰ شهرداری در سراسر کشور را به وجود آورده است. هرگونه تلاش از سوی مجلس، دولت و شورای نگهبان برای کاهش اختیارات قانونی شورا‌ها در وضع عوارض، تهیه و تأیید طرح‌های جامع، تفصیلی و روستایی و نظایر آن باعث ازدست‌رفتن پایگاه اجتماعی، کاهش سطح مشارکت مردم و فاصله‌گرفتن آن‌ها از نظام و انقلاب اسلامی ایران خواهد بود.
تحول نسلی و جهش علمی در بین دانش‌آموزان و دانشجویان و انقلاب دیجیتالی و نانوتکنولوژیک، سلول‌های بنیادی، علم پزشکی هسته‌ای و بیمارستانی و نظایر آن که در جامعه و کشور ایران رخ داده است، بیانگر وجود قابلیت‌ها و ظرفیت‌های نسل، نخبگان و مغز‌های فوق‌العاده متخصص برای پیشرفت جامعه و کشور بوده و نقطه قوت و قابل اتکایی است. هرگونه تفکر و اقدامی که موجب فرار سرمایه‌ها و مغز‌ها شود، خواسته یا ناخواسته به چرخه توسعه‌نیافتگی کشور کمک می‌رساند.
نقاط ضعف جامعه و کشور ما و کانون تمرکز آن
وجود دستگاه‌های موازی فرهنگی، اقتصادی و ... باعث شده است ضمن تداخل در انجام وظایف، بخش زیادی از درآمد و بودجه کشور صرف هزینه‌های موازی، غیرضروری و اتلاف منابع شود. نهاد‌هایی که فراتر از قانون در اجرا و سیاست‌گذاری دخالت می‌کنند، موجب خنثی‌شدن اثر یکدیگر، اسراف در هزینه‌ها و بزرگ‌شدن حجم نیروی انسانی دولت و نهاد‌های حاکمیتی خواهند شد.
خارج‌بودن دست‌کم ۵۰ درصد اقتصاد کشور از چرخه قانونی مالیات‌دهی و نظارت دستگاه‌های حسابرسی و درنتیجه ایجاد انحصار و رانت که خود موجب تضعیف بخش خصوصی حرفه‌ای و کاهش رقابت بین بنگاه‌های اقتصادی و بخش دولتی و خصوصی شده است.
بسته‌بودن سیکل چرخش قدرت نخبگان و نظارت استصوابی باعث نبود امکان ورود شایستگان و متخصصان به مراکز تصمیم‌گیری قوای سه‌گانه کشور شده است. نبود سیستم شایسته‌سالاری در عزل و نصب مدیران موجب ترویج تظاهر به ارزش‌های دینی و سیاسی شده است و این خود موجب کاهش کارایی، اثربخشی و بهره‌وری دستگاه‌های اداره‌کننده کشور شده است.
از آنجا که مهم‌ترین وظیفه و رسالت نظام و دولت محافظت از «جان، مال، آبرو و حریم خصوصی» افراد و شهروندان است، همه مسئولان عالی باید در تأمین سلامت جامعه پیشرفته‌ترین واکسن‌های مبارزه با کرونا را از دنیای توسعه‌یافته تهیه یا تولید کنند و تضمین داده شود حداکثر تا پایان نیمه اول سال ۱۴۰۰ واکسیناسیون به‌طور عمومی در سرتاسر کشور اجرا می‌شود. حق تعیین سرنوشت برای نسل‌های جدید به رسمیت شناخته شود و راه‌های اعتراض مسالمت‌آمیز در جامعه و کشور باز باشد. عزم، برنامه و اراده مسئولان عالی و میانی بر اصلاح «ساختارها، رویکرد‌ها و رفتارها» در سخن و عمل مشهود و محسوس باشد. سال ۱۴۰۰ هم می‌تواند سال فرصت و امید مردم و حاکمیت و هم می‌تواند سال تهدید و بیم از آینده باشد.
بازگشت به خواست و مطالبات برحق و قانونی مردم، تقویت پارلمان‌های شهری و شهرداری‌ها، استفاده از ظرفیت‌های خالی قانون اساسی مانند اصل همه‌پرسی و رفراندم، صلح و آشتی داخل مرز‌ها و دنیای پیرامون و انعطاف در اجرای برجام و برگزاری انتخابات با مشارکت و رقابت حداکثری و وسعت نظر در تأیید صلاحیت شایستگان و دل‌سوزان شهرها و کشور که می‌تواند تحریم‌ها و فشار‌های اقتصادی مردم را کاهش دهد و موجبات تحقق آزادی بیان و پس از آن، رفاه، دموکراسی و پیشرفت جامعه و کشور را در سایه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بهتر از گذشته فراهم آورد، انشاءا...
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
