صفر و صد، سیاه و سفید، آبی و قرمز، چپ و راست، بیست وسی و بی بی سی، خداداد و رامبد؛ سال هاست که تقسیم بندی هایمان ۲ سر بیشتر ندارد. تیم موردعلاقه مان یا پرسپولیس است یا استقلال. نقش اصلی فیلم هایمان دوقطبی شوکت و نرگس، حشمت و ستایش، بزرگ آقا و شهرزاد است و اخباری که به گوشمان میرسد، یا از کانال بیست وسی است یا بی بی سی.
در این اوضاع حرف از سال ۹۹ هم که میشود، مردم یا رامبدی فکر میکنند، یا خدادادی. البته که بیشتر، شاید به زبان نه، ولی در دل، با خداداد هم عقیده اند. تا حدی حق با این دسته است. بدتر از سال ۹۹ هم مگر میشود؟ سالی که سفررفتن خلاف است، گشت شبانه بی قانونی، صله رحم ناپسند، بی ماسک حرف زدن گناه کبیره و...
از همه بدتر، شنیدن خبر مرگ و ازدست دادن دوست و آشناست که به گوشمان عادی شده و سال ۹۹ را در خاطرمان چونان زهر کرده است. در این سال هرچه از فرهنگ و آداب اجتماعی آموخته بودیم، باید دور میریختیم و طور دیگری به زندگی نگاه میکردیم.
با همه اینها نمیتوان دیدگاه رامبدی را نفی کنیم و نگاه مثبت را از زندگی مان کنار بگذاریم. مثل «لیوان آب» اینجا کاربرد دارد. استاد دانشگاهی در یک ویدئوی پخش شده از فضای مجازی میگفت یک لیوان آب وزنی ندارد و نگاه داشتن آن برای چنددقیقه فشاری به ما نمیآورد، اما نگاه داشتن آن برای چندین ساعت و روز باعث میشود نتوانیم کار دیگری انجام دهیم. غم و استرس هم در زندگی ما مثل همین لیوان آب است. فکرکردن به آن برای چنددقیقه ایرادی ندارد، اما اینکه تمام وقت بخواهیم به مشکلات فکر کنیم، باعث میشود از انجام دیگر کارها ملول شویم.
فکرکردن به کرونا و مشکلاتش هم مثل همان لیوان آب است. بد نیست قدری به آن فکر کنیم، اما باید درنهایت لیوان آب را پایین بگذاریم تا بتوانیم رامبدوار لحظات خوب زندگی را هم ببینیم.
این را که از چه زمانی صفر و صدی شدیم، نمیدانم. کتابهای تاریخی و ادبی مان که این طور نیست. یعنی هزاروخردهای سال پیش فردوسی با همه علاقه اش به رستم، او را سفید مطلق ترسیم نکرد. به او اجازه داد اشتباه کند و دستور بریدن سرِ سرخه، پسر افراسیاب، را فقط به جرم پسر افراسیاب بودن صادر کند. او حتی به سهراب هم شانس دفاع از خود را نداد. با این حال، شخصیت خاکستری رستم آن قدر نیت پاک دارد که برای ما قهرمان شود.
حال هم اگر «همیشه غر» نباشیم و اجازه دیده شدن نقاط مثبت را به زندگی مان بدهیم، شاید اوضاعمان بهتر از اینها شود و سال ۹۹ هم «از دم بد» نباشد. نه رامبدی مطلق و نه خدادادی صرف.